Nằm bên dòng sông Cầu thơ mộng, xã Hoàng Vân, tỉnh Bắc Ninh (thuộc vùng An toàn khu II của Trung ương Đảng) từ lâu đã được biết đến là mảnh đất “địa linh nhân kiệt” – nơi hội tụ truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng vẻ vang. Hoàng Vân hôm nay đang từng ngày đổi thay mạnh mẽ, trở thành điểm sáng trên hành trình xây dựng nông thôn mới nâng cao – văn minh, hiện đại.
Diện mạo mới xã Hoàng Vân, tỉnh Bắc Ninh
Vùng đất cách mạng trên hành trình phát triển mới
Hoàng Vân là một trong những xã của tỉnh Bắc Ninh, sau sáp nhập, xã có 43 thôn với hơn 53.000 nhân khẩu và diện tích tự nhiên là 42,18 km². Tự hào là nơi thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên của huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang cũ (tại Nội Đống Mú, thôn Vân Xuyên, ngày 16/02/1940), Hoàng Vân đã ghi dấu trong lịch sử cách mạng Việt Nam như một địa chỉ đỏ tiêu biểu.
Nhiều địa danh trên quê hương Hoàng Vân vẫn còn in đậm dấu chân của các đồng chí Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Lê Thanh Nghị… như đình Vân Xuyên, đền Soi, nhà bia Nội Đống Mú, nhà cụ Ngô Văn Thấu, nhà cụ Ngô Văn Đông, nhà cụ Nguyễn Văn Chế. Mỗi di tích, mỗi địa chỉ đều kể lại những câu chuyện hào hùng về một thời “gan vàng dạ sắt” của người dân Hoàng Vân.
Phát huy truyền thống cách mạng, Hoàng Vân hôm nay đang chuyển mình mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực. Chính quyền và Nhân dân địa phương xác định mục tiêu phát triển toàn diện, bền vững – trong đó văn hóa là nền tảng tinh thần, vừa là động lực, vừa là mục tiêu của sự phát triển.
Hệ thống hạ tầng nông thôn được đầu tư đồng bộ theo hướng “sáng – xanh – sạch – đẹp”; các tuyến đường, khu trung tâm xã được chỉnh trang hiện đại gắn với mô hình chính quyền số, xã hội số. Kinh tế phát triển đa dạng, trong đó nổi bật là mô hình kinh tế xanh, sản xuất sạch; phát triển các sản phẩm OCOP mang đậm hương vị quê hương như: trám đen Hoàng Vân, bánh chưng Vân, rau cần Hoàng Lương, măng lục trúc,…
Hoàng Vân đặc biệt chú trọng xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, phát huy phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, đẩy mạnh thể dục thể thao, gìn giữ nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Các trường học được đầu tư khang trang, đẩy mạnh chuyển đổi số trong dạy và học, nuôi dưỡng truyền thống hiếu học – một nét đẹp lâu đời của quê hương.
Với sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trên địa bàn, năm 2025 xã Hoàng Vân đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trên nhiều lĩnh vực: Thu ngân sách ước đạt 45.717 triệu đồng, vượt 84,9% dự toán; về thu hút đầu tư, xã đã mở rộng cụm công nghiệp Thanh Vân lên 75ha, thu hút 25 nhà đầu tư thứ cấp, 05 dự án hoạt động, tạo việc làm cho trên 1.250 công nhân. Trên địa bàn xã có 15 sản phẩm OCOP 3 sao, trong đó 7 sản phẩm được công nhận năm 2025.
Lĩnh vực cải cách thủ tục hành chính đạt 91,61/100 điểm, xếp 18/99 xã, phường toàn tỉnh, 100% thủ tục được niêm yết. Về giáo dục và đào tạo, toàn xã có 20/20 trường cơ bản đạt chuẩn quốc gia, cơ sở vật chất kiên cố hóa gần 100%.
Về lĩnh vực văn hóa, bảo tồn và phát huy các giá trị di tích: Đã khởi công tu bổ Chùa An Thất, triển khai tu bổ Chùa Ngọc Thành, đưa Đình Chợ Vân và Đền Soi vào danh mục đầu tư công 2026; hoạt động văn nghệ – thể thao thu hút đông đảo Nhân dân, 42% dân số luyện tập thể thao thường xuyên.
Về lĩnh vực y tế, 100% trạm y tế có bác sĩ trực; triển khai mạnh sổ sức khỏe điện tử trên VNeID. Kết quả vận động người dân tham gia Bảo hiểm XHTN vượt trên 90%.
Công tác chuyển đổi số diễn ra đồng bộ với 100% trường học áp dụng học bạ điện tử, sổ liên lạc điện tử, giáo án điện tử. Sau sáp nhập, cán bộ, công chức xã đã sử dụng thành thạo hệ thống CNTT dùng chung đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Tình hình an ninh trật tự được giữ vững, không xảy ra vụ việc nghiêm trọng, không phát sinh điểm nóng; quốc phòng được đảm bảo, đặc biệt đã có 73 lá đơn tình nguyện nhập ngũ năm 2026, đây là điểm sáng trong công tác tuyển quân.
Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa
Với 29 di tích lịch sử – văn hóa được công nhận, Hoàng Vân xem việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa là nhiệm vụ song hành cùng phát triển kinh tế. Nhiều lễ hội truyền thống như: lễ hội Đền Soi, lễ hội Đình Vân Xuyên được khôi phục, thu hút đông đảo du khách và người dân tham gia. Nghệ thuật hát Chèo, dân ca Quan họ, trò chơi dân gian tiếp tục được gìn giữ và lan tỏa qua các thế hệ.
Đền Soi, xã Hoàng Vân – địa điểm huấn luyện quân sự thời kỳ tiền khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Đặc biệt, địa phương đã lồng ghép tiêu chí văn hóa trong chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, kết hợp tổ chức các hoạt động “về nguồn”, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Nhiều tư liệu, hiện vật, hình ảnh về vùng ATK II đang được số hóa và giới thiệu trên trang fanpage “Hoàng Vân – ATK II”, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa, lịch sử tới cộng đồng.
Chính quyền xã luôn xác định người dân là chủ thể của công cuộc đổi mới. Các phong trào thi đua yêu nước, các mô hình “Làng văn hóa kiểu mẫu”, “Mỗi di tích – một câu chuyện lịch sử”, “Mỗi thôn – một sản phẩm du lịch” được phát động sâu rộng, khơi dậy tinh thần đoàn kết, sáng tạo trong Nhân dân.
Cùng với đó, xã đẩy mạnh xã hội hóa trong lĩnh vực văn hóa, huy động nguồn lực của doanh nghiệp và cộng đồng để tu bổ di tích, xây dựng thiết chế văn hóa – thể thao, hỗ trợ phong trào nghệ thuật dân gian. Việc gắn bảo tồn di sản với phát triển du lịch cộng đồng đang mở ra hướng đi mới, đưa Hoàng Vân trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch văn hóa – lịch sử của tỉnh.
Hoàng Vân hôm nay là sự kết tinh của truyền thống và hiện đại, là biểu tượng của tinh thần cách mạng, hiếu học, đoàn kết và nhân ái. Từ vùng đất anh hùng năm xưa, Hoàng Vân đang vươn mình trở thành xã nông thôn mới nâng cao – văn minh, hiện đại nhưng vẫn đậm đà bản sắc quê hương – vùng đất ATK II lịch sử.
Thế Hiếu – Bùi Tuệ Linh
