Loại tôm này có đôi chân tựa như con cào cào, nhỏ chỉ bằng ngón tay út, sống trong hang đá hoặc bám trên các thân cây mục. Đây cũng được coi là đặc sản của Lạng Sơn, chỉ xuất hiện theo mùa và có giá từ 300-500.000 đồng/kg.
Khi nói đến con tôm, nhiều người nghĩ ngay đến loại sinh vật sống dưới nước có khắp nơi. Có thể sống ở vùng nước ngọt hay nước mặn, ngoài sông hay trên suối. Tuy nhiên, loại tôm rừng mà bài viết này nói đến lại là loại côn trùng sống trên thân cây hoặc hang đá và chỉ có ở Lạng Sơn.
Nhắc đến tôm rừng, chị Hoàng Thanh Thư, trú tại xã Mỹ Sơn, huyện Cao Lộc (Lạng Sơn) cho biết, tôm rừng có hình dáng khá giống con tôm nhưng có kích thước nhỏ, đôi chân như con cào cào.
Toàn thân tôm rừng có màu xám, chủ yếu sống ở những nơi có khí hậu ẩm ướt, cây cối rậm rạp hoặc bám trong thân cây mục, trong hốc đá.
“Tôm rừng có vào khoảng tháng 6, tháng 7. Ban đêm, loại côn trùng này bay ra tứ phía để kiếm ăn, ban ngày ở trong tổ. Vì thế, vào mùa, khi người dân đi làm nương, rẫy, gặp tổ nào thì bắt tổ đó. Tổ to thì được hơn 3kg, tổ nhỏ được khoảng hơn 1kg”, chị Thư nói.
Theo chị Thư, để bắt được tôm rừng, người dân phải đi khá xa vì càng trong rừng sâu thì tôm rừng càng nhiều. Có khi phải vượt đồi, vượt núi đến những cánh rừng sâu heo hút mới có.
Nếu may mắn, gặp được những gốc cây to có tôm rừng bám dày đặc, nhìn xa như một tổ ong khổng lồ. Người dân vội vàng lấy chiếc vợt tự chế làm bằng tấm lưới cũ nhẹ nhàng tiến đến rồi chụp vào tổ tôm rừng.
“Tôm rừng không có cánh nên gặp người chúng sẽ bật nhảy tán loạn, vì vậy người đi bắt phải có kinh nghiệm mới bắt được hết tổ. Trước thấy các cụ cao niên bảo tôm rừng ăn được thì bắt làm thức ăn hàng ngày, giờ thì được dân nhậu lùng mua nên nhiều người đi rừng bắt tôm để bán”, chị Thư cho hay.
Là người thích khám phá núi rừng Lạng Sơn, anh Trần Kiên (trú tại TP Lạng Sơn) cho biết, theo tiếng Tày, tôm rừng có tên là Củng Dóng. Loại côn trùng này thường sống ở trong các thân cây rỗng và trong hang đá.
“Tôm rừng nhảy nhanh lắm. Một khi đã chui vào hang thì sẽ ở luôn trong đó, nhất định không chịu thò đầu ra ngoài. Người đi rừng phải dùng cành cây lùa chúng ra, người khác bên ngoài phải dùng vợt chụp thật nhanh”, anh Kiên nói.
Được coi là đặc sản chỉ có ở Lạng Sơn, chỉ có theo mùa và được lùng mua với giá cao. Vì vậy, cứ đến mùa tôm rừng là rất đông người rủ nhau vào rừng săn tôm về bán.
Theo anh Kiên, đầu mùa, giá tôm rừng vào khoảng 500.000 đồng/kg, vào giữa mùa thì rẻ hơn, khoảng 300-350.000 đồng/kg. Tuy nhiên, nếu vào quán nhậu thì mỗi kg tôm rừng phải được chế biến thành 4-5 đĩa, mỗi đĩa khoảng 200.000 đồng.
Cũng theo anh Kiên, tôm rừng thường được chế biến làm món nhậu bằng cách rang với lá gừng, lá chanh hoặc lá lốt, lá mắc mật. Đặc biệt, món tôm rừng sẽ ngon hơn nếu được nấu bằng bếp củi bởi mùi thơm của tôm rừng quyện với khói bếp có mùi vị núi rừng đặc trưng hơn.
“Trước khi rang phải rửa sạch tôm, vặt chân, kéo nghiêng đầu tôm để rút ruột rồi chao giòn với mỡ lợn, thêm ít nước măng chua, gia vị, muối mắm và lá chanh thái nhỏ. Khi nào ăn thì vắt thêm ít nước cốt chanh lên rồi ăn, rất thơm, bùi và ngậy”, anh Kiên hướng dẫn.
Tổng hợp
