Mong muốn khôi phục những nét văn hóa cổ truyền đã bị mai một, Nguyễn Đức Lộc (Hà Nội) cùng những người bạn 9X cùng đam mê đã lựa chọn con đường nghiên cứu phục dựng trang phục truyền thống trong cung đình và dân gian.
Ngắm những bộ trang phục cổ lộng lẫy , đậm nét văn hóa Việt được Lộc cùng những người bạn phục dựng, có thể nhận thấy sự tỉ mẩn, cẩn trọng trong từng chi tiết, từng đường kim mũi chỉ. Chàng trai tên Nguyễn Đức Lộc bày tỏ: đã làm là phải làm thật kỹ, thật chuẩn mực, chân thực nhất có thể.
Vì vậy, nhiều lần thêu sai, bỏ đi thêu lại, thậm chí có những bộ phải làm đi làm lại đến 5 – 6 lần mới tạm ưng ý. Cẩn trọng, cầu kỳ như thế, nếu không thực sự có tình yêu với văn hóa, với trang phục cổ thì sẽ không thể làm được.
Khởi phát bằng tình yêu lịch sử
Từ hồi nhỏ Lộc đã thích các môn xã hội, đặc biệt là lịch sử, mơ ước sau này thành một nhà khảo cổ học. Nhưng do duyên số trượt đại học nên Lộc đi học quay phim rồi vào làm tại một đài truyền hình.
Do yêu thích lịch sử, Lộc tham gia các hội, nhóm liên quan và rồi những cuộc gặp gỡ, cùng sự vô tình cũng như hữu ý khiến chàng trai trẻ tiếp xúc nhiều với những bộ trang phục cổ.
Chia sẻ với báo giới Lộc nói: “ Lần đầu tiên khi tiếp xúc với cổ phục Việt, tôi cứ thắc mắc: “Tại sao trang phục cổ của Việt Nam đẹp đến thế mà người Việt rất ít ai biết đến? Tôi thấy tiếc vô cùng nên cứ nghĩ mãi đến việc làm thế nào để có thể khôi phục được những bộ trang phục truyền thống đẹp đẽ ấy . Rồi, tôi chợt nhận ra, có lẽ đây chính là con đường dành cho mình, là con đường cần đi, là việc mình muốn làm.
Chấp nhận gian nan khi chọn quay về với nét đẹp truyền thống
Ngay khi vừa có ý tưởng, Lộc đã lập tức nghỉ công việc quay phim? Quyết định này khiến người thân và gia đình anh không khỏi lo lắng. Lộc cũng biết rằng con đường anh chọn chắc chắn sẽ vô cùng gian nan.
Chưa có kinh nghiệm kinh doanh, lại lựa chọn dòng sản phẩm vừa khó làm vừa kén khách, khó khăn sẽ tăng gấp bội.
Nhưng càng tìm hiểu Lộc lại càng thấy nhiều cái hay, nét đẹp và tinh hoa của cha ông ta trong những trang phục các triều đại lịch sử mà ít người quan tâm.
Lộc chia sẻ: “Tôi nghĩ, muốn làm tốt việc gì mình phải có kiến thức tốt về nó. Nhất là làm văn hóa càng phải nghiêm túc. Tôi đã dành nhiều thời gian để đọc sách, học từ sách vở, tìm gặp các học giả, nhà nghiên cứu văn hóa, đi đến các làng nghề dệt vải tìm hiểu cách làm, tìm đến những nghệ nhân thêu, làm mũ, nón, giày hài ở khắp nơi trên cả nước”.
May mắn vì đã gặp được nhiều người thầy
Chàng trai đam mê trang phục truyền thống chia sẻ rằng anh may mắn gặp được nhiều người thầy và nhận được nhiều sự trợ giúp. Chàng trai may mắn tìm được mệ Công Tôn Nữ Trí Huệ – một kho di sản sống từng làm gối xếp cho triều Nguyễn.
Khi được mệ Trí Huệ đồng ý giúp, anh Lộc đã vào nhà mệ ở Huế “ăn dầm ở dề” nhiều ngày để được mệ chỉ dạy cách làm gối xếp thủ công.
Sau đó, Lộc bắt đầu hợp tác làm việc với nhiều đơn vị cá nhân trong lĩnh vực văn hóa. Chàng trai này nghĩ rằng người ta hay nói cổ phong chỉ là phong trào tự phát, nay lên mai xuống. Nếu muốn chứng minh được quyết tâm và đam mê của mình thì phải thành lập công ty có tư cách pháp nhân hẳn hoi. Đầu năm 2018, anh thành lập Công ty CP Ỷ Vân Hiên.
Những khó khăn bủa vây một Startup trong lĩnh vực văn hóa truyền thống
Đầu tiên là thiếu vốn. Sau đó là thiếu nhân sự, máy móc, thiếu kiến thức quản trị kinh doanh… Nhưng khó hơn cả là thiếu tư liệu nghiên cứu.
Trải qua một thời gian dài với những biến động lịch sử, tư liệu về trang phục của các triều đại xưa đã không còn nhiều. Ngoài đọc sách lịch sử, Lộc đã tìm đến những nhà sử học, những người nghiên cứu trang phục cổ Việt Nam, để học hỏi thêm kiến thức. Bản thân anh cũng tự đi “điền dã” ở nhiều vùng quê, tìm đến những di tích, những ngôi đình làng, để tìm hiểu về kỹ thuật làm vải, thêu thùa…
Để việc phỏng dựng cổ phục được thực hiện một cách nghiêm cẩn nhất, Lộc đã mời một nhóm nghiên cứu riêng, với sự cộng tác của các chuyên gia về cổ phục như: học giả, nhà nghiên cứu lịch sử Trần Quang Đức – tác giả công trình nổi tiếng “Ngàn năm áo mũ”; nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ Nguyễn Mạnh Đức; nghệ nhân, nhà phục chế trang sức cổ Vũ Kim Lộc; nghệ nhân Công Tôn Nữ Trí Huệ, chắt nội của vua Minh Mạng…
Dưới sự giúp đỡ, tư vấn của các nhà nghiên cứu, các nghệ nhân và sự trợ giúp đắc lực của công nghệ, quá trình phỏng dựng của Công ty Ỷ Vân Hiên được tuân thủ chặt chẽ quy tắc may trang phục cổ.
Phía sau lễ phục của các ông hoàng, bà chúa hay xiêm y thường ngày của họ là bàn tay chăm chút, tỉ mỉ của toàn bộ đội ngũ nhân sự Ỷ Vân Hiên. Mỗi bộ trang phục (gồm cả mũ mão) được phỏng dựng có độ phức tạp khác nhau tùy đối tượng của phục trang là V ua, Hoàng Thái Hậu, Hoàng hậu hay các cung phi, giai tần…đều đòi hỏi từ 2 – 3 tháng để hoàn thiện, từ khâu nghiên cứu, phác thảo, tìm nguồn nguyên liệu cho đến kỹ thuật cắt may , in ấn hoa văn, đính kết, thêu thùa…Việc phỏng dựng không đòi hỏi chính xác tuyệt đối như phục dựng, nên Ỷ Vân Hiên đã áp dụng một số kỹ thuật, công nghệ, thậm chí là chất liệu của hiện đại nhằm rút ngắn thời gian làm ra sản phẩm nhưng vẫn giữ đúng tinh thần và phom dáng của bộ trang phục cổ.
Nhiều nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa cho rằng muốn gìn giữ, phát huy văn hóa truyền thống thì con đường dài lâu, bền vững nhất là “ bảo tồn động” , nghĩa là tìm ra phần nào còn hữu ích, giá trị trong đời sống hôm nay và tiếp tục gia tăng giá trị ấy…
Suốt thời gian qua, Nguyễn Đức Lộc đang từng bước ngược dòng sử liệu để dần phục dựng và hiện thực hóa khát khao đưa cổ phục Việt trở lại, đi vào đời sống, phim ảnh. Những mong ước, ấp ủ tốt đẹp đó đang dần trở thành hiện thực.
Nguồn: https://vneconomy.vn/chang-trai-9x-dam-me-phuc-sinh-trang-phuc-co.htm
