Cuối thời Đông Hán, 3 nước phân tranh, chúa công của ba nước có thể thành công, không gì khác chính là nhờ sự giúp đỡ của những người có năng lực. Cũng giống như Lưu Bị của Thục Hán, có Quan Vũ, Gia Cát Lượng, Trương Phi và Bàng Thống bên cạnh, những người này đi theo Lưu Bị vào sinh ra tử, vì Lưu Bị mà bày mưu tính kế, Lưu Bị nhờ vậy mới có thể làm được việc lớn.
Trong hơn 400 năm của nhà Hán, nó bị chia thành Ngụy, Thục, Ngô. Với những người đã quen với “Tam quốc”, thì đối với những nhân vật như Quan Vũ và Trương Phi đều có hiểu biết nhất định, chắc hẳn cũng có một số nhận định nhất định. Sau khi nước Thục diệt vong, cảnh ngộ của Quan Vũ và Trương Phi hoàn toàn khác nhau, hai người này đều là đại tướng khai quốc, cùng với Lưu Bị đều là bạn sinh tử, vậy vì sao số phận lại khác nhau lớn như vậy?
Một đời vinh quang nhưng phúc không kịp để cho đời sau
Quan Vũ có hai người con trai, một người là Quan Bình, một người là Quan Hưng. Quan Bình là anh cả, luôn đi theo Quan Vũ trấn thủ tại Kinh Châu. Trong trận Tương Phàn (Tương Dương – Phàn Thành), Quan Vũ và Quan Bình cùng nhau gặp nạn, Quan Bình tới đây là hết, chưa có con nối dõi. Quan Hưng thì chưa từng sát cánh với cha, mà luôn đi theo Gia Cát Lượng, được Gia Cát Lượng vô cùng sủng ái.
Về phía Quan Hưng, bởi vì lúc ấy Quan Hưng rút lui sớm, mai danh ẩn tích, cho nên vẫn còn sống sót, thậm chí còn có 2 đứa con. Quan Thống và Quan Di đều là máu mủ của Quan Hưng, họ trước sau kế thừa tước vị của Quan Vũ, nhưng cũng đều chết sớm, không có để lại hương hỏa. Cho nên nói, Quan Vũ không để lại hậu duệ, bây giờ nếu như bạn nghe ai nói rằng có ai đó là con cháu của Quan Vũ, thì đó đều là giả.
Trương Phi cũng có hai con trai là Trương Bao và Trương Thiệu. Trương Bao không phải là người đơn giản, có được tình cảm của mọi người, ở anh mang theo sự kỳ vọng của vô số người dân đối với việc chấn hưng Thục Hán. Có thể là trời ghen tị với anh tài, người thanh niên rất có thể sẽ mang lại sinh cơ cho Thục Hán này cũng không thoát khỏi cái chết. Khi biết tin Trương Bao qua đời, Gia Cát Lượng đau buồn mãi không thôi, vì vậy mà ốm nặng một trận.
Con trai của Trương Bao cũng là một người gan dạ sáng suốt, khá giống cha, nhưng cuối cùng anh đã chết trong trận Miên Trúc do Đặng Ngải tấn công Thục. Trương Thiệu là một người con khác của Trương Phi, vào lúc Thục Hán bị diệt, Lưu Thiện đầu hàng, Trương Thiệu phụng mệnh mang ngọc tỉ đi trước đầu hàng. Trương Thiệu không chỉ sống tốt mà hơn nữa còn được phong hầu. Trương Phi coi như là lưu lại được đời sau.
Nguyên nhân khiến kết cục hoàn toàn khác nhau
Vì sao hai người kết cục hoàn toàn khác nhau, tôi cho rằng bối cảnh đằng sau họ có quan hệ rất lớn. Sau khi Thục hán diệt vong, khu vực Ba Thục bắt đầu hỗn loạn bất an. Rất nhiều gia tộc đều bị liên lụy trong cuộc hỗn loạn này, trong đó gia tộc Quan Vũ bị tổn thất rất nghiêm trọng. Gia tộc Quan Vũ đã xuống dốc, chỉ có thể miễn cưỡng coi như là gia tộc quý tộc, cũng không có quan chức gì bên thân, sau lưng cũng không có một ‘đại lão’ có thể che chở cho họ. Cho dù sau này Thục Hán còn có hy vọng tiếp tục kéo dài, hậu duệ của Quan Vũ cũng chỉ có thể coi là dân chúng bình thường phú quý mà thôi, không thể tạo thành bất cứ uy hiếp gì.
Bàng Hội cũng không sợ rằng một gia tộc như vậy sẽ có khả năng trả thù mình trong tương lai, vì vậy, gia tộc Quan Vũ như cá nằm trên thớt, mặc cho người ta xẻ thịt, thậm chí không có cách nào đánh trả. Tôi nghĩ, nếu như gia tộc Quan Vũ đủ to lớn, có thể làm cho Bàng Hội kiêng kỵ ba phần mà nói, thì cũng không đến nỗi bị chết trong tay của Bàng Hội.
Lưu Bị sau khi qua đời, Lưu Thiện kế vị. Vợ của Lưu Thiện chính là con gái của Trương Phi, cũng là hoàng hậu đương triều. Nếu gia tộc Trương Phi xảy ra bất kể vấn đề gì mà nói, người khác đương nhiên sẽ đổ lỗi cho Tư Mã Chiêu. Nếu gia đình của hoàng hậu không được bình an mà nói, người bình thường sao có thể tin rằng mình bình an vô sự?
Thứ hai, cho dù Lưu Thiện là kẻ bất tài không thể làm gì, nhưng ông vẫn có một vị trí vô cùng quan trọng trong lòng dân chúng. Tư Mã Chiêu mặc dù có quyền lực trong triều đình, ông có thể dễ dàng đối phó với với Lưu Thiện, nhưng vì muốn ổn định Ba Thục, vì để trấn an bách tính, ông cũng sẽ không làm gì đối với Lưu Thiện.
Đương nhiên, Tư Mã Chiêu cũng sẽ tính đến chuyện này, ông mặc dù tha thiết quyền lợi, nhưng cũng hiểu được phải cân nhắc lợi hại, đến lúc đó nếu như bách tính làm loạn, giang sơn bất ổn, thì cũng sẽ rất khó giải quyết. Vì để tránh phát sinh tình huống này, ông trước tiên phải đứng ra bảo hộ cho Trương Phi và gia tộc Trương Phi. Tư Mã Chiêu sẽ trừng trị nghiêm khắc bất kỳ ai có thể đe dọa người của Trương gia.
Kỳ thực nói trắng ra, dù Trương gia được sủng ái mà kiêu ngạo cũng không có vấn đề gì, cũng không tạo ra sóng gió gì, Tư Mã Chiêu sẽ hoàn toàn không coi Trương gia là mối họa. Cho nên, Trương Phi được Tư Mã Chiêu chiếu cố, tựa vào gốc cây lớn hưởng bóng mát, tự nhiên sẽ không sợ hãi gì, dĩ nhiên, cũng không có người nào chán sống mà đi tìm Trương gia gây hấn, đó chẳng phải là không nể mặt Tư Mã Chiêu hay sao?
Ngoại trừ Tư Mã Chiêu bất đắc dĩ phải bảo vệ cho Trương gia, trở thành chỗ dựa vững chắc cho Trương Phi, Trương Phi cùng với Hạ Hầu gia cũng có quan hệ thông gia.
Trương Phi là người có vận khí rất tốt, bạn có thể tưởng tượng một người đang trên đường chạy trốn lại có thể cướp được mỹ nhân không? Trương Phi chính là một người như vậy, đã bị luân lạc tới mức đó, nhìn thấy tiểu nương tử dung mạo xinh đẹp, vẫn là nhịn không được mà phải cướp đi. Không ngờ rằng tiểu nương tử này lai lịch không nhỏ, vừa là cháu gái của Hạ Hầu Uyên, cũng là em gái họ của Hạ Hầu Bá.
Hạ Hầu gia là một gia đình quý tộc ở Tào Ngụy, thật trùng hợp, mối quan hệ của Hạ Hầu Uyên và Tào Tháo rất tốt, Trương Phi coi như là cướp được bảo bối. Hạ Hầu Thị trước sau sinh cho Trương Phi hai cô con gái, hơn nữa đều được Lưu Thiện lập làm hoàng hậu. Nếu có người đối phó với Trương gia, cũng tương đương đắc tội với Hạ Hầu gia. Bạn có thể không kiêng kỵ Trương gia, nhưng lửa giận của Hạ Hầu gia thì người bình thường cũng không thể chịu đựng được.
Có sự hậu thuẫn của Tư Mã Chiêu và Hạ Hầu gia, Trương gia có thể tung hoành ngang dọc, đừng nói là giết mấy người, cho dù có phóng hỏa đốt nhà thì cũng không có ai dám ý kiến gì.
Hai người Quan Vũ và Trương Phi tính cách khác hẳn nhau
Quan Vũ có thể nói là một người khiến người ta vừa yêu vừa hận. Ông đặc biệt trung nghĩa, ngoại trừ Lưu Bị, ai cũng không lọt được vào tầm mắt của ông. Một khi đã theo Lưu Bị, ông sẽ không bao giờ đầu quân cho người khác. Quan Vũ cũng đặc biệt ưu tú, có năng lực, cho nên mới dưỡng thành tính cách kiêu ngạo, cũng không biết suy tính, khi nói chuyện cũng không biết chiếu cố cho cảm xúc của người khác, lại còn khinh thường đắc tội với người. Bản thân không quan tâm quan điểm của những người này, cũng chẳng muốn cải chính. Cho nên khi Quan Vũ xảy ra chuyện, không có ai muốn đi bảo vệ cho con cháu của ông, cũng không có ai nguyện ý ra mặt trợ giúp cho hậu duệ của Quan Vũ.
Quan Vũ chinh chiến cả đời, giết rất nhiều người:
Rượu ấm trảm Hoa Hùng, qua Đông Lĩnh quan giết Khổng Tú; qua thành Lạc Dương giết Hàn Phúc, Mạnh Thản; qua Tị Thủy quan giết Biện Hỉ; qua Huỳnh Dương giết thái thú Vương Thực; qua bến Hoàng Hà giết Tần Kỳ.
Những người bị ông giết này, bây giờ có thể gọi là “liệt sĩ” của Tam Quốc, con cháu của họ tự nhiên sẽ được chiếu cố, sự nghiệp phát triển cũng sẽ thuận buồm xuôi gió. Nhổ cỏ phải nhổ tận gốc, gió xuân thổi lại mọc lên. Cho nên chờ khi Quan Vũ đã già, kẻ thù của ông cơ bản đều rất mạnh.
Trương Phi tuy cũng có nhiều kẻ thù, tuy nhiên ông thường sẽ không lấy mạng người khác. Cho nên Trương Phi tuy cũng đắc tội với người, nhưng cũng không đến nỗi là tội “tử thù”, có lúc giết rất nhiều người, nhưng đa phần đó đều là những người không có thực lực gì, không đáng để lo.
Trương Phi mặc dù cũng là người có tính khí nóng nảy, nhưng đối nhân xử thế lại rất tốt, cẩn trọng, biết quan sát, thấu tình đạt lý.
Quan Vũ xem thường những người đạo mạo nghiêm trang, không thích cùng họ làm bạn, nhưng đối với thủ hạ rất tốt. Trương Phi lại tương phản với Quan Vũ, ông sẽ nịnh bợ cấp trên, nhưng lại rất hà khắc với người dưới. Theo quan điểm này, Trương Phi được định sẵn là có thể đi xa.
Nhìn thì như ngẫu nhiên, kỳ thực kết cục từ sớm đã được chú định
Nhưng đã nói trước đó, Quan Vũ không có nhổ cỏ tận gốc. Một khi con cái của kẻ thù nổi lên, ông sẽ phải chịu tai họa ngập đầu.
Năm Kiến An thứ 24, Quan Vũ dẫn quân tấn công Phàn Thành, Bàng Đức – cha của Bàng Hội – là mãnh tướng của Tào Tháo, lúc đó Tào Tháo phái 7 đạo quân tiến đến ứng cứu, Bàng Đức cũng ở trong đó. Bàng Đức bị Quan Vũ bắt sống. Khi đó, Vu Cấm đã đầu hàng rồi, nhưng Bàng Đức không những không đầu hàng mà còn mắng chửi Quan Vũ và Lưu Bị.
Kỳ thực, theo như tính tình của Quan Vũ, ông rất ngưỡng mộ những người như Bàng Đức. Có nghĩa khí, chính trực, là một người đàn ông, ngược lại, ông coi thường loại người như Vu Cấm. Trong phúc có họa, cũng chính bởi vì sự trung nghĩa của Bàng Đức, mới khiến ông không thể không chết. Coi như là Quan Vũ không giết ông, đổi thành người khác, Bàng Đức cũng không thể không chết, chẳng qua là vận mệnh đã an bài, khiến Quan Vũ giết Bàng Đức mà thôi.
Bàng Hội luôn muốn báo thù cho cha, nhưng mãi vẫn chưa tìm thấy cơ hội, cuối cùng trong trận chiến Tương Phàn, Bàng Hội cũng tìm thấy cơ hội để trả thù.
Trong trận chiến Tương Phàn, Tôn Quyền tạm thời phản bội, dẫn tới Quan Vũ thua trận, mất mạng vào tay Lã Mông. Năm 263, Bàng Hội thảo phạt Thục Hán, Lưu Thiện đầu hàng, Bàng Hội vẫn tìm cơ hội báo thù. Chỉ là lúc đó Quan gia rất có danh vọng, Bàng Hội nhất thời còn chưa tìm được cơ hội để hạ thủ. Không ngờ rằng, ông Trời lại rất nhanh trao cơ hội báo thù cho Bàng Hội.
Lúc đó đại tướng Thục Hán là Khương Duy trá hàng, khiến cho nước Ngụy điên cuồng trả thù, rất nhiều người vô tội bị chết thảm. Bàng Hội cũng nhân cơ hội này giết rất nhiều người của gia tộc Quan Vũ, coi như là đã báo thù! Người của gia tộc Quan Vũ quả thực là vô tội, trong chuyện Quan Vũ và Bàng Đức, họ đều không làm gì, nhưng phải chịu cơn thịnh nộ của Bàng Hội.
Nếu lúc đó Tôn Quyền đột nhiên lâm trận phản bội mà nói, có lẽ kết cục sẽ khác, nhưng ông việc gì phải làm như vậy? Cá nhân tôi cho rằng kỳ thực là do Tôn Quyền ghi hận Quan Vũ.
Năm đó, Tôn Quyền cũng rất thích Quan Vũ, ông thậm chí có thể hy vọng cùng Quan Vũ kết thành sui gia. Ông muốn con gái của Quan Vũ gả cho con trai của ông, nhưng Quan Vũ lại không đồng ý, lại còn đề cao con gái mà chê bai con trai của Tôn Quyền.
Một lời từ chối giản đơn, đã khiến cho Tôn Quyền mất mặt, mà đối với việc này, Tôn Quyền vẫn ghi hận trong lòng, một mực chờ cơ hội để báo thù.
Tất cả những điều này đã khiến cho kết cục của Quan Vũ không mấy tốt đẹp. Ông sống trong thời đại của rất nhiều nhân tài, nhưng ông cũng không bị lãng quên trong cõi hồng trần này. Đêm nay trăng vẫn sáng, chiếu rọi Quan Vũ đang ngồi trong quán rượu nhỏ, hít thật sâu một hơi rượu lạnh.
Theo: Zhongkang – Aboluowang
