Đó là vở cải lương “Từ Việt Bắc về Hà Nội” của Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia VN dựa theo tập 3 cùng tên của bộ tiểu thuyết của tác giả PGSTS nhà văn Nguyễn Thế Kỷ về toàn bộ cuộc đời hoạt động của Bác Hồ mang tên “Nước non vạn dặm”. Bộ tiểu thuyết gồm 5 tập: tập 1 mang tên “Nợ Nước non”, tập 2: Lênh đênh bốn biển, tập 3: Từ Việt Bắc về Hà Nôi, tập 4: Đường lên Điện Biên và tập 5: Việt Nam _ Hồ Chí Minh. Cách đây 2 năm tập 1 của tiểu thuyết đã được chuyển thể dựng thành vở cải lương cùng tên rất được hoan nghênh của Nhà hát Cải lương VN. Nay cũng tác giả chuyển thể Hoàng Song Việt, đạo diễn TS.NSND Triệu Trung Kiên đã đưa tập 3 của tiểu thuyết lên sân khấu cải lương của Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia VN.
Vở diễn thể hiện giai đoạn 5 năm rất quan trọng trong cuộc đời Bác Hồ, 1941-1945, từ khi Người ở nước ngoài về Pắc Bó đến khi lãnh đạo Cách mạng tháng Tám thành công, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Nếu vở cải lương “Nợ nước non” nói về thời niên thiếu và thanh niên của chàng trai Nguyễn Tất Thành trước khi tạm biệt người yêu trên bến Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước, nói về quan hệ của Bác với quê hương, cha mẹ, anh chị em, nên tràn đầy không khí trữ tình. Thì ở vở cải lương “Từ Việt Bắc về Hà Nội”, lịch sử mà vở diễn tái hiện chỉ là 5 năm, nhưng trải ra trong không gian rộng lớn ở cả trong, ngoài nước, với vô vàn sự kiện, nhân vật trong nhiều mối quan hệ chằng chéo, phức tạp, xảy ra liên tiếp nhau trong đời Bác ở giai đoạn quyết định làm nên thành công rực rỡ của Cách mạng tháng Tám lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Sự kiện và tư liệu dày đặc buột vở diễn phải kết cấu theo dạng tác phẩm kịch tư liệu rất công phu, sinh động, tràn đầy cảm xúc và khá hấp dẫn. Buổi diễn ra mắt của vở, trong suốt hơn 2 giờ, “Từ Việt Bắc về Hà Nội” luôn nhận được những tràng vỗ tay tán thưởng của khán giả chật cứng khán phòng Nhà hát Lớn Hà Nội.
Đạo diễn Triệu Trung Kiên đã đưa vào vở diễn rất nhiều sáng tạo trong dàn dựng, chỉ đạo diễn xuất, chỉ đạo thiết kế mỹ thuật, đan xen giữa nhiều không gian và thời gian. Đạo diễn tận dụng khá tốt việc sử dụng lời dẫn, màn hình led để kết nối các không gian khác nhau, giữa quá khứ và hiện tại khá nhuần nhuyễn, gây hiệu quả cao.
Vở diễn giúp người xem được chứng kiến trực tiếp những hoạt động phong phú, tầm nhìn chiến lược sâu rộng của lãnh tụ Hồ Chí Minh, về những chuyến qua lại biên giới Việt – Trung như con thoi của Người để liên lạc, nắm tình hình lực lượng người Việt yêu nước ở Trung Quốc và lực lượng Quốc dân Đảng để tranh thủ mọi sự ủng hộ để bị bắt tù đày, viết nên tập thơ kiệt tác “Nhật ký trong tù”, rồi việc Người tìm mọi cách kết nối với lực lượng Đồng Minh để có sự công nhận và giúp đỡ quan trọng của người Mỹ cho Việt Minh, rồi việc thành lập lực lượng vũ trang, vận động quần chúng để chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa…
Tác giả kịch bản PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ cho biết, ông cùng đạo diễn Triệu Trung Kiên và ê kíp thực hiện vở diễn luôn chú trọng và dụng công khi “đời thường hóa”, “bình dị hóa” con người và những phẩm chất vĩ đại của lãnh tụ Hồ Chí Minh. Tác giả kịch bản văn học và đạo diễn sân khấu đã đặt nhân vật trung tâm Hồ Chí Minh vào một không gian – thời gian phi sử thi, trong những điều kiện của môi trường sống bình thường vốn có. Trong mối quan hệ giữa Hồ Chí Minh với những người đồng chí của Người như: Trường Chinh, Hoàng Văn Thụ, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Lê Quảng Ba, Phùng Chí Kiên, Chu Văn Tấn… những người dân Cao Bằng chân chất mà nồng nàn yêu nước như ông Máy Lỳ, thầy tào Thình, anh thanh niên Dương Đại Lâm… nhân vật Hồ Chí Minh bao giờ cũng thể hiện được những giá trị, những phẩm chất cao quý mà bình dị, gần gũi, tuyệt nhiên không “thần thánh hóa”, sùng bái hóa.
“Hình tượng Hồ Chí Minh luôn chan chứa lòng yêu nước, thương dân vô bờ với một tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc chân thành, sâu sắc. Nguyên tắc cao nhất của Người là độc lập, tự do cho dân tộc; hạnh phúc, dân chủ, no ấm cho nhân dân. Phương pháp và tư duy cách mạng của Người là “dĩ bất biến ứng vạn biến”, tuyệt đối không giáo điều, không máy móc. Đạo đức của Người là “dĩ công vi thượng”, “chí công vô tư”, xả thân vì Tổ quốc, vì nhân dân. Những tư tưởng, phẩm chất, đạo đức, phong cách đó được thể hiện bằng những việc làm cụ thể, thiết thực, nhiều khi lặng lẽ, khiêm nhường, được Người thể hiện qua các bài thơ của “Ngục trung nhật ký”, PGS.TS Nguyễn Thế Kỷ nhấn mạnh.
NSND Triệu Trung Kiên cho biết, chỉ trong hơn 1 tháng gấp rút chuẩn bị, cả ê-kíp đã dồn toàn lực để kịp ra mắt đúng dịp kỷ niệm trọng đại. Ra mắt đúng dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9, vở diễn đã là một đóng góp xứng đáng cho hoạt động kỷ niệm lớn của đất nước.
Chúc mừng tác giả, đạo diễn, ê-kíp sáng tạo và Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia VN. Đây là vở diễn xứng đáng mở đầu cho một thương hiệu sân khấu mới: Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia VN, nơi sáp nhập các nhà hát quốc gia độc lập tuồng, chèo, cải lương.
NHẬT ÁNH
