Cổ ngữ có câu: “Nam phạ tam điểm đầu, nữ phạ khoát bộ tẩu”, có nghĩa là “Nam sợ ba gật, nữ sợ bước dài”. Câu nói hóm hỉnh này kỳ thực đã thể hiện rất rõ tiêu chuẩn của người xưa về tính cách cần có của người đàn ông và người phụ nữ.
Tiêu chuẩn của người đàn ông: Nam sợ ba gật
“Nam sợ ba gật” ý là loại người đàn ông mà gặp việc gì cũng ừ, cũng gật, không có chủ kiến, mềm yếu và nhút nhát.
Người xưa coi đàn ông là trụ cột trong nhà, không chỉ phải ra ngoài mưu sinh, kiếm tiền chăm sóc gia đình, mà còn phải là chỗ dựa tinh thần cho cả gia đình. Nếu người đàn ông vô dụng, thì người phụ nữ dẫu đảm đang thế nào, cuộc sống gia đình cũng sẽ vất vả, gian nan. Thậm chí nếu vật chất no đủ, thì thiếu hụt tinh thần cũng là điều không thể bù đắp.
Thân Cư Vân, học giả triều Thanh, từng nói: “Người đàn ông mà không có chí khí thì một việc làm cũng không thành”. Lưu Qua triều Nam Tống cũng nói: “Chí khí của người đàn ông có thể khiến cho biển cả được lấp đầy và di dời được núi”.
Chuyện chồng thương vợ là lẽ đương nhiên, nghe lời vợ cũng không phải là việc xấu, nhưng đứng trước những chuyện đại sự thì đàn ông vẫn nên có chủ kiến của mình. Tuy nhiên việc có chủ kiến riêng lại không phải là độc đoán. Có rất nhiều việc trong gia đình là phải dùng tấm lòng rộng rãi để bàn bạc và quyết định.
Lý Bảo Gia thời Thanh từng nói: “Đại trượng phu co được giãn được”. Dương Hùng thời Tây Hán nói: “Đại trượng phu hiểu được lúc nào nên tiến thì tiến, lúc nào nên lui thì lui”.
Tiêu chuẩn của người phụ nữ: Nữ sợ bước dài
“Nữ sợ bước dài” nghĩa đen là khuyên người phụ nữ khi đi lại không nên sải bước quá rộng, kỳ thực muốn nói tới ngôn hành cử chỉ của nữ giới. Vẻ đẹp của người phụ nữ thời xưa không chỉ là khuôn mặt xinh đẹp, sắc vóc hơn người, mà điều quan trọng nhất chính là ngôn hành cử chỉ có chuẩn mực.
Người xưa quan niệm rằng người phụ nữ cần phải nhẹ nhàng, cần phải có đức nhu hòa. Cũng vì vậy mà người phụ nữ đi bước dài là biểu hiện cho tâm thái nóng nảy, thích ăn to nói lớn. Những người như vậy thời xưa có phần không được hoan nghênh, ngày nay dường như cũng ít được mến mộ.
Cổ nhân có câu: “Ôn nhuận như ngọc”, đây chính là cách hình dung về một người phụ nữ có giáo dưỡng. Người phụ nữ cần thùy mị, dịu dàng, tình cảm, hai phần tao nhã, ba phần nhu hòa kín đáo và bốn phần trí tuệ. Họ giống như nước vậy, thúc đẩy vạn vật sinh trưởng, nhưng đối với vạn vật thì “sinh ra mà không sở hữu, làm mà không kể công, giúp phát triển mà không đòi làm chủ”. Đây là đức hạnh của người phụ nữ.
Có câu: “Thượng thiện nhược thủy”, nước tuy mềm mại nhưng “nước chảy đá mòn”. Nước lấy “nhu thắng cương”, giúp “bốn mùa hưng thịnh, vạn vật sinh sôi”.
“Nam sợ ba gật, nữ sợ bước dài” không chỉ thể hiện trí huệ của cổ nhân trong cuộc sống, còn là đạo đối nhân xử thế căn bản nhất. Một người đàn ông dẫu đối xử nhẹ nhàng với phụ nữ cũng cần phải có chủ kiến, có tầm nhìn, nếu không chắc chắn cả một đời bận rộn mà chẳng làm nên cơ sự gì. Người phụ nữ cần có đức nhu hòa, đi lại nhẹ nhàng, nói năng từ tốn, dịu dàng, khiêm nhu, mang đến sinh cơ cho vạn vật.
Theo VisionTimes
