“Khi bố tớ biến thành bụi cây” là tác phẩm văn học dành cho thiếu nhi của nhà văn người Hà Lan Joke van Leeuwen.
Tác phẩm này được dịch giả Thi Zinsmeister Ngô chuyển ngữ và NXB Phụ nữ Việt Nam phát hành vào những ngày cuối tháng ba này.
Nó rất thời sự cho dù chắc chắn tác phẩm đã được viết trước đó nhiều năm.
Tại sao nó lại có tính thời sự?
Vì nó viết về chiến tranh và nỗi đau do chiến tranh gây ra.
Một cô bé đang sống cùng với cha là thợ làm bánh trong khi mẹ cô ở nước ngoài. Mẹ và bố cô bé chia tay không sống cùng nhau mà chẳng rõ lý do cụ thể. Hai cha con sống rất vui vẻ rồi chiến tranh nổ ra. Người trong một nước chia làm hai phe Nam Bắc và bắn vào nhau.
Bố cô bé đột nhiên phải “biến thành bụi cây” – nghĩa là phải khoác lên mình bộ quần áo ngụy trang để cầm súng.
Cô bé không thể sống cùng cha và bà nữa mà phải chạy trốn ra nước ngoài cùng những người xa lạ. Một cuộc hành trình đầy nguy hiểm và bất trắc.
Trong suốt tác phẩm dài 111 trang không hề có dòng nào mô tả cảnh giết người hay tiếng súng nổ. Nhưng đọc nó trong đầu ta vẫn hiện ra cảnh bom rơi vào khu dân cư, tên lửa hành trình xé gió lao vào thành phố, tiếng súng liên thanh hòa lẫn tiếng người gào thét và máu chảy.
Chiến tranh đã làm gia đình tan vỡ, quốc gia phân rã và đẩy con người sống trong thù địch. Thân phận của những người tị nạn cho dù được đối xử nhân đạo ở mức độ nào đó vẫn là thân phận của những người phải gánh chịu khổ đau và vô vàn bất trắc.
Không có nhân vật cụ thể nào với cái tên cụ thể nào trong tác phẩm ngoại trừ nhân vật chính. Mà ngay cả trong trường hợp đó, cái tên cũng rất mơ hồ.
Không có quốc gia cụ thể nào được nêu ra. Ngôn ngữ quốc gia cũng mơ hồ.
Có lẽ đó là một dụng ý của tác giả. Chiến tranh với quốc gia nào, dân tộc nào, cá nhân nào cũng phơi bày gương mặt gớm ghiếc như nhau.
Đọc tác phẩm này – một tác phẩm văn học nhìn chiến tranh và con người trong chiến tranh từ đôi mắt trẻ thơ, độc giả sẽ hiểu thêm về chiến tranh và suy ngẫm về thế giới mình đang sống.
Đăng lại từ Facebook Tác giả, dịch giả Nguyễn Quốc Vương
