Nhà thơ Nguyễn Thế Khoa ngày ấy ở chiến trường khu 5. Nay là Tổng Biên tập tạp chí Văn Hiến.
“Ta yếu đuối quá rồi
Ta chết mất thôi
Hỡi những tiếng rì rầm của những ngày xưa trong trắng
Hãy đến với ta ta cần an ủi lắm
Như cuộc đời cần những chuyện thần tiên”
“Một bài thơ của Lưu Quang Vũ đã an ủi tôi rất nhiều những khi gian khổ, ác liệt nhất”
(Nhà thơ Nguyễn Thế Khoa)
Tháng tư năm 1971, sau 6 tháng ở Trường bồi dưỡng viết văn trẻ của Hội Nhà văn VN, lớp chúng tôi (thường vẫn gọi là khóa 4) chia tay nhau đi các chiến trường. Ngày ấy trong ba lô chúng tôi ai cũng có một cuốn sổ tay chép những bài thơ mà chúng tôi thích của Nezvan, Eluya, Exenin, Bergon, Aragon, Hitmet, Alberti đến Nguyễn Bính, Bằng Việt, Lưu Quang Vũ, Nguyễn Khoa Điềm…Riêng sổ tay tôi có một bài thơ của Lưu Quang Vũ mà tôi rất thích là bài Trò chuyện với bến sông, bài thơ tuyệt vời yêu thương nhân ái Vũ viết vào những năm tháng tuyệt vọng nhất của đời anh, khi thơ anh không được in, chỉ phổ biến bằng những bản viết tay từ bạn bè. Nhà văn Lâm Quang Ngọc đã đọc cho chúng tôi nghe bài thơ này. Khi vào chiến trường cuốn sổ tay thơ của tôi bị lạc mất nhưng bài thơ ấy thì tôi đã kịp thuộc. Theo tôi, đây là một trong những bài thơ hay nhất của Lưu Quang Vũ. Nhân kỷ niệm những ngày tháng tư 49 năm chúng tôi vào chiến trường, xin chia sẻ với bạn bè bài thơ này, một bài thơ đã an ủi tôi rất nhiều những khi gian khổ ác liệt nhất trong những năm tháng khó quên đó.
Trò chuyện với bến sông
Dòng sông phì nhiêu cuồn cuộn chảy phía xa
Ta lâu lắm mới về nằm trên bãi
Áp xuống đất nồng, mùi bùn, mùi cứt chim, bụi cỏ dại
Bụi thài lài, cây thòm bóp, khóm dền cơm…
Cỏ ấu lêu đêu nụ trắng đung đưa
Ôi cái bến sông của tuổi thơ ta như một xứ xa xôi đầy bí mật
Gọng vó cứ nhìn ta ngơ ngác
Cứ miệt mài xây tổ nhé hỡi kiến đen
Nơi đây ta thuộc trên bùn từng vết chân chim
Thuộc gió từng mùa vịt trời đẻ trứng
Bay từng bầy qua như trận mưa rào
Sẻ đồng, bồ nông, giang, dẻ vẫn lao xao
Con cuốc lủi vẫn như xưa nhút nhát
Con mài mại, con rô phi, con cá tép
Cùng bầy đuôi cờ bơi đi như trẩy hội thủy cung
Ôi đây rồi
Chuồn chuồn kim, chuồn chuồn kim
Thân mỏng manh yếu đuối
Xinh đẹp và kiêu kỳ như cô bạn tuổi thơ
Mười bốn tuổi ta thầm yêu đắm đuối
Nhưng chẳng nói ta như chàng dế trũi
Như sau mưa rào tổ mối đã tan hoang
Nhưng mối hãy về đây xây lại tổ
Cả ễnh ương, cả chẫu chàng đó nữa
Có bao giờ ta phụ chúng mày đâu
Chẳng lẽ ta không nghe được tiếng chúng mày sao
Chẳng lẽ ta đã đổi thay đến thế
Bước vào đời bao rối ren, bao rầu rĩ
Chẳng lẽ ta không còn nhận ra tiếng chúng mày…
Ôi bến sông nơi buồn rượi bài ca
Hoàng hôn trăng cứ hiện ra vàng ối
Bầy đom đóm thắp đèn đi trong đêm tối
Hãy về đây với ta cả chuột đồng cả châu chấu ma
Châu chấu ma xưa ta từng hắt hủi
Dẫu xấu xí châu chấu đừng buồn tủi
Hãy về đây bạn tốt của ta ơi
Ta yếu đuối quá rồi
Ta chết mất thôi
Hỡi những tiếng rì rầm của những ngày xưa trong trắng
Hãy đến với ta ta cần an ủi lắm
Như cuộc đời cần những chuyện thần tiên
Bầy bướm lớn bay như ánh trăng đêm
Đưa ta qua những bờ đầm cỏ dại
Qua tuổi đời qua cánh đồng xa ngái
Tới một mùa nắng chói chảy phì nhiêu…
( Lưu Quang Vũ)
Châu La Việt/Tạp chí Văn Hiến bản in
