Thành phố Buôn Ma Thuột là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá của tỉnh Đắk Lắk, là vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng và an ninh của vùng Tây Nguyên. Với đặc điểm tự nhiên đa dạng, truyền thống văn hóa dân tộc độc đáo, Buôn Ma Thuột có điều kiện thuận lợi trong phát triển du lịch. Trong những năm qua, du lịch thành phố ngày càng phát triển, khách du lịch đến Buôn Ma Thuột ngày càng tăng. Hiện nay, thành phố đang chú trọng phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn, buôn đồng bào dân tộc thiểu số nhằm gìn giữ và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc của địa phương, góp phần phát triển kinh tế và xã hội…
Sau khi có Nghị quyết của HĐND tỉnh về hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn, buôn đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, giai đoạn 2021 – 2025, Thành ủy và UBND thành phố Buôn Ma Thuột đã ban hành đề án về phát triển du lịch tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030. Mục tiêu phát triển ngành du lịch trên cơ sở khai thác bền vững các tiềm năng và lợi thế của Thành phố; xúc tiến đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch đồng bộ; phát triển du lịch văn hóa gắn với bảo tồn, phát huy hiệu quả giá trị di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn. Ưu tiên phát triển loại hình du lịch cộng đồng tại 04 buôn (buôn Akǒ Dhông, phường Tân Lợi; buôn Tơng Jú, xã Ea Kao; buôn Kmrơng Prǒng B, xã Ea Tu; buôn Tuôr, xã Hòa Phú) và xây dựng các sản phẩm du lịch sinh thái, bản sắc và hiện đại; xây dựng thành phố Buôn Ma Thuột trở thành trung tâm dịch vụ, du lịch của khu vực Tây Nguyên.
Trên địa bàn thành phố hiện có 4 buôn được quy hoạch phát triển du lịch cộng đồng gắn với công tác bảo tồn gồm buôn Akǒ Dhông, buôn Tơng Jú, buôn Krmơng Prông B và buôn Tuôr. Các buôn phát triển du lịch theo hướng xanh, sinh thái, gắn với các giá trị văn hóa của địa phương và các sản mang bản sắc văn hóa đặc trưng (thổ cẩm, đan lát, ẩm thực,..), sản phẩm phẩm nông nghiệp (OCOP). Hiện nay có 2 buôn đã được công bố điểm du lịch cộng đồng là buôn Akǒ Dhông phường Tân Lợi và buôn Tơng Jú xã Ea Kao. Số lượt khách đến điểm du lịch cộng đồng hàng năm gần 50.000 lượt khách, trong đó điển hình buôn Akǒ Dhông ước gần 40.000 lượt khách/năm, buôn Tơng Jú ước trên 7.000 lượt khách/năm.
Xác định vai trò của công tác bảo tồn phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch cộng đồng, UBND thành phố đã ban hành nhiều đề án, kế hoạch triển khai thực hiện. Trong đó, tổ chức các lớp truyền dạy đánh chiêng, múa xoang, dệt thổ cẩm, cấp chiêng, trang phục để phục vụ du lịch cộng đồng. Duy trì hoạt động của các câu lạc bộ truyền thống; cấp 13 bộ chiêng Knah Êđê (bộ 07 cái) cho Nhà cộng đồng các buôn (hiện nay thành phố có 132 bộ chiêng); Tổ chức 17 lớp truyền dạy năng lực đánh chiêng giữa các nghệ nhân và thanh thiếu niên đồng bào dân tộc thiểu số, cấp 20 bộ trang phục dân tộc Mường và 63 bộ trang phục dân tộc Ê đê; duy trì hoạt động CLB dạy tiếng nói, chữ viết của đồng bào dân tộc thiểu số.
Xây dựng ứng dụng (App) cà phê và du lịch thành phố Buôn Ma Thuột, ứng dụng hiện đang cung cấp cho người dùng 40 quán cà phê đặc trưng, 33 cơ sở lưu trú, 15 điểm du lịch và một số cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống trên địa bàn thành phố.
Bên cạnh đó, UBND thành phố Buôn Ma Thuộc thường xuyên phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tập huấn cho người dân làm du lịch tại các buôn thông qua các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, học tập kinh nghiệm ở các tỉnh phía Bắc. Các khu, điểm du lịch, du lịch cộng đồng phối hợp với các Công ty lữ hành để quảng bá, giới thiệu điểm đến, dịch vụ du lịch tới du khách trong và ngoài tỉnh, góp phần tạo ra những sản phẩm du lịch hấp dẫn, thúc đẩy sự phát triển du lịch tại các buôn du lịch cộng đồng
Chị H’min Nie, một hộ cá nhân dệt thổ cẩm truyền thống ở buôn Akǒ Dhông cho biết: “Nghề dệt thổ cẩm này là nghề gia truyền, truyền từ mẹ sang cho chị. Đây là nghề thủ công, nên để làm ra một sản phẩm đẹp và chất lượng thì cần phải có thời gian. Gia đình chị làm bán nên dệt tại nhà, làm cho du khách trải nghiệm, rồi bán cho khách. Các dịp lễ hội, du khách đến tham quan nhiều, họ thuê trang phục truyền thống để chụp ảnh, sau đó mua làm quà lưu niệm”.
Trao đổi với phóng viên Văn hiến Việt Nam, ông Phạm Tiến Hưng – Phó Chủ tịch UBND thành phố Buôn Ma Thuột cho biết: “Hiện nay, thành phố đang chú trọng phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn, buôn đồng bào dân tộc thiểu số nhằm gìn giữ và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc của địa phương. Người dân tại các buôn nhiệt tình hưởng ứng và chung tay góp sức tham gia vào các hoạt động phát triển du lịch cộng đồng. Bước đầu mang lại hiệu quả tích cực, góp phần phát triển kinh tế địa phương”.
“Thời gian tới, để phát huy tốt mô hình du lịch tại các buôn, thành phố sẻ hướng dẫn các khu du lịch cộng đồng trong việc tổ chức công việc đón tiếp ứng xử với khách; giữ gìn phát huy bản sắc văn hoá dân tộc như kiến trúc nhà ở, trang phục; giữ gìn bảo vệ môi trường vệ sinh; bảo đảm an ninh trật tự cho khách du lịch, nghiên cứu sưu tầm các truyền thống văn hoá dân tộc tiên tiến đưa vào phục vụ khách du lịch”, ông Hưng chia sẻ thêm.
Minh Tâm – Trần Công
