Những quãng sống nối với nhau thành ra cuộc đời. Những say sưa nối với nhau thành ra cuộc sáng tạo.
Người sáng tạo Tạ Quang Bạo cắm cúi mải miết trên hành trình của mình từ trẻ cho đến giờ. Ông đã làm cho cuộc sáng tạo của ông thực sự là bất tận. Nối nối những tượng đồng, đá, gỗ, rồi tranh sơn dầu, tranh sơn mài – Sáng tạo không ngừng nghỉ. Đến mức bạn cần phải có vài lần dừng lại, rồi mới tiếp tục xem các tác phẩm của ông được. Sống và làm việc như không cần thở. Ông thở bằng tác phẩm của mình và dinh dưỡng cơ thể bằng sáng tạo của mình. Ông thực sự là một nghệ sĩ đặc biệt, nếu không muốn nói là phi thường. Thích hay không thích là chuyện của người thưởng thức, nhưng nếu bạn biết được toàn bộ sự nghiệp của ông cho đến lúc này, tin rằng bạn sẽ nghiêng mình kính phục.
Tượng, có thể coi là gan ruột của Tạ Quang Bạo. Ông cư ngụ thiết tha trong tượng của mình như người nông dân thiết tha với đất, với nước, với cây cối. Tượng ngoài trời của ông lồng lộng huy hoàng, còn tượng trong nhà thì phồn thực đắm đuối. Khối chất do ông sáng tạo ra dường như không khi nào yên lặng. Chúng động đậy và chúng biến chuyển… Chúng có vẻ như không ngừng sốt ruột, muốn muốn muốn tràn ra, phá tung cái thể tích của chính mình.
Đấy là Tạ Quang Bạo.
Tôi đã có dịp giới thiệu về sáng tác điêu khắc của ông. Bây giờ hãy xem tranh sơn mài của ông. Những bức tranh bên những pho tượng, giống như người phụ nữ bên người đàn ông. Những bức sơn mài có phần điệu đà, uyển chuyển cả về nhịp điệu và màu sắc, chúng là một phần đã không thể nói hết trong khối chất của điêu khắc. Và nhà hùng biện không thể dừng, ông tiếp tục thao thao về cái đẹp bằng ngôn ngữ hội họa. Giống như nhà thơ buộc phải viết cả văn xuôi mới thỏa được cái lòng yêu chữ nghĩa của mình.
Có sự nhất quán tự nhiên trong hội họa và điêu khắc của Tạ Quang Bạo. Tranh của ông cũng ngồn ngộn cảm xúc và cũng “Tham lam” như tượng của ông.
Nhiều nhịp điệu, nhiều gam màu, nhiều điều muốn thổ lộ, và hổn hển thở.
Tuy nhiên tiếng nói của chúng rủ rỉ quyến rũ vì chúng là hội họa, có nhiều ngôn từ và cung cách để mà bộc bạch. Bước vào đây, nhà điêu khắc thư giãn, giống như ông chắp hai bàn tay lại, đặt dưới má của mình, ngủ và mơ.
Qua bao nhiêu trăn trở, giờ thì người nghệ sĩ già buông, và thật may mắn, chúng ta được thấy một họa sĩ trẻ xuất hiện.
Định mệnh đã đặt vào cá thể này thật nhiều thôi thúc. Tôi tin rằng ông rất sung sướng với tranh của mình. Có một sự hồn nhiên mà tinh tường của cả một đời người được chắt chiu vào đây.
Có thể dừng rất lâu trước một bức tranh bởi sự quyến rũ của cái hồn nhiên mà tinh tường của một người đã đạt đến độ có thể thả , có thể siết, có thể nhấn, có thể buông… chủ động mà như chơi.
Như là giật mình ngạc nhiên, lại như là trầm tư suy ngẫm. Hoàn toàn chủ động mà như không có chủ định gì… Thực sự ma mỵ, thực sự điêu luyện.
Nói trong tượng nhiều rồi, giờ không nói nữa, mà ca hát. Từng ca khúc, từng bức tranh nhẹ nhõm mà lại ưu tư… Bởi vì vẽ tranh là tâm sự.
Rất hạnh phúc. Người sáng tạo Tạ Quang Bạo và con đường sáng tạo bất tận của ông.
Những bức tranh bây giờ tiếp tục cuộc hành trình. Hơn 50 bức sơn mài đã có thể đánh dấu cho một chặng đường. Hơn 50 tác phẩm hội họa thêu hoa dệt gấm, nếu đặt cùng với ngồn ngộn hàng trăm tác phẩm điêu khắc đồng, đá, gỗ… Chúng ta có thể nói gì.
Nguồn cảm hứng của ông truyền cho chúng ta là ơn nghĩa, bất chấp mọi khác biệt về cá tính và thẩm mỹ.
Triển lãm tranh sơn mài của Tạ Quang Bạo chắc chắn sẽ là một bất ngờ lớn. Không chỉ vì nhiều người đến giờ còn chưa biết nhà điêu khắc nổi tiếng này đang vẽ, mà còn vì chính chất lượng sáng tạo của các tác phẩm sơn mài của ông.
Còn vì những ca khúc mà ông hát lên vào cái tuổi 80 mà thật là xao xuyến, bâng khuâng. Lực của nhịp điệu, lực của màu sắc… còn rất trẻ trung và mạnh mẽ.
Và thơ mộng nữa. Thơ mộng như là tuổi trẻ dạo chơi mênh mang trên đồi hoa cỏ cây mây nước, và thương yêu cuộc đời…
Cám ơn ông rất nhiều. Tôi là đàn em trong nghề xin chúc mừng triển lãm và kính chúc ông thật nhiều sức khỏe, và, cứ đi thôi, con đường của ông, hạnh phúc của ông, niềm vui của bao nhiêu người quý yêu nghệ thuật.
Sài Gòn 20/11/2023.
Trần Luân Tín
ENDLESS JOURNEY
Tran Luan Tin
The periods of life connect to form life. These passions converge to generate creation.
Creator Ta Quang Bao is absorbed in his journey from childhood until now. He made his creation truly endless.
Connecting bronze, stone, wooden statues, then oil paintings, lacquer paintings – Non-stop creativity. To the point where you need to stop a few times before continuing to view his works.
Live and work like without breathing. He breathes through his work and nourishes his body with his creations. He is truly a special artist, if not extraordinary.
Like it or not is a matter for the beholder, but if you know his entire career up to now, I believe you will admire him.
*
The statue can be considered the guts of Ta Quang Bao. He resides passionately in his statue like a farmer who is passionate about the land, the water, and trees.
His outdoor statues are not only resplendent but also splendid, and his indoor statues are full of richness and charm. The mass of matter he created never seemed to be quiet. They move and they change… They seem to be constantly impatient, wanting to overflow, to destroy their own volume.
That is Ta Quang Bao.
I had the opportunity to introduce his sculptures. Now let’s look at his lacquer paintings.
Paintings next to statues, like a woman next to a man. Lacquer paintings are graceful and flexible in both rhythm and color. They are an indescribable part of the essence of sculpture.
And the orator could not stop, he continued to talk about beauty in the language of painting. It’s like a poet is forced to write prose to satisfy his love of words.
*
There is a natural consistency in Ta Quang Bao’s paintings and sculptures. His paintings are filled with emotions and “greed”, just like his statues.
Many rhythms, many colors, many things to confess, and gasp for breath.
However, their voices are captivating because they are paintings, with many words and ways to express themselves. Entering here, the sculptor relaxes, as he clasps his hands under his cheeks, sleeping and dreaming.
After many worries, now the old artist has let go, and fortunately, we see a young artist appear.
Fate has placed many urges on this individual. I believe he is very happy with his paintings. There is the innocence and clarity of a whole life condensed here.
Being able to stop for a long time in front of a painting because of the charm of the innocence and clarity of a person who has reached the point of being able to let go, to squeeze, to press, to let go… active but like playing.
Like startled surprise, like deep contemplation. Completely proactive but without any intention… Truly magical, truly skillful.
Talking a lot in the statue, now no more talking, but sing. Each song, each painting is relieved yet sad… Because painting is confiding.
*
Very happy. Creator Ta Quang Bao and his endless creative path.
The paintings now continue their journey. More than 50 lacquer paintings can mark a journey. More than 50 paintings embroidered with flowers and brocade, if placed together with hundreds of bronze, stone, wood sculptures… What can we say.
His inspiration to us is gratitude, despite all differences in personality and aesthetics.
Ta Quang Bao’s lacquer painting exhibition will definitely be a big surprise. Not only because many people still do not know that this famous sculptor is a painter, but also because of the creative quality of his lacquer works.
And because the songs he sang at the age of 80 were truly disturbing and wistful. The force of rhythm, the force of color… are still very young and strong.
And poetic too. Dreaming like youth roaming the hills, flowers, trees, clouds, water, and loving life…
Thank you very much. As a junior in the profession, I would like to congratulate him on the exhibition and wish him good health, and, just keep going on his chosen path, pursuing his happiness, and the joy of so many people who love art.
Saigon November 20, 2023
Translator: Dr. Nguyen Huy Chuong
