Cuộc chiến đẫm máu bất ngờ Nga – Ukraine khiến tôi bất giác nhớ tới bài thơ Cuộc săn sói của nhà thơ Vladimir Semyonovich Vysotsky (1938-1980).
Vysotsky là một thiên tài nghệ thuật đặc biệt của Liên bang xô viết trong thế kỷ 20. Ông là diễn viên xuất chúng của nhà hát Taganka của đạo diễn vĩ đại I.Liubimov, là nghệ sĩ điện ảnh rất được hâm mộ trong các phim bom tấn của hai hãng Mosfilm, Lensfilm những năm 1960 – 1970. Ông là thần tượng nhạc sĩ, ca sĩ, nhà thơ đường phố của giới trẻ xô viết, sinh thời không được chính quyền công nhận vì “chỉ biết nói sự thật” nhưng được coi là “Volodia của toàn dân”, “Lương tâm của nước Nga thời Breznhev” và sau khi mất được đánh giá là một trong những nhà thơ lớn nhất nước Nga thời hiện đại.
Tên của Vysotsky được trân trọng hơn cả các nhà chính trị nổi tiếng nhất và được đặt cho các vệ tinh của nước Nga. Ca khúc và thơ ông không chỉ rất phổ biến và là niềm tự hào chung của các nước thuộc Liên xô cũ mà còn được dịch in phổ biến 52 quốc gia trên thế giới. Putin thời trẻ rất yêu và thường một mình tự đệm ghita hát thơ nhạc của Vysotsky. Khi Đoàn Hải Đăng của chúng tôi sang biểu diễn ở Liên xô năm 1986, có dựng và diễn bài hát Giã biệt núi của Vysotsky tại Matscova, Dubna, Latvia và rất được hoan nghênh.
Bài thơ Cuộc săn sói sau đây do nhà thơ Hoàng Hưng dịch và phổ biến ở nước ta đã hơn 30 năm:
Tôi chạy trốn đứt hơi, chạy trốn đứt gân máu
Nhưng hôm nay cũng lại giống hôm qua
Bị rượt đuổi, rượt đuổi
Bọn thợ săn hả hê chạy đến chỗ nấp rình
Sau những cây thông súng ống tung tăng nhảy múa
Bọn thợ săn phục trong bóng tối
Lũ sói trong tuyết lăn nhào
Hoá thành bia sống.
Đó là cuộc săn sói, cuộc săn
Những thú hoang lông xám, sói đực, sói con
Bọn dồn thú la lên và lũ chó hú lên như mửa
Máu trên tuyết và vết đỏ những cây cờ.
Họ chơi một trò lừa bịp sói
Bọn thợ săn, họ chẳng biết run tay
Họ bủa vây tự do của chúng ta bằng những cây cờ
Và bây giờ họ chắc mẩm đạt được mục tiêu
Loài sói không thể nào phá bỏ lệ xưa
Chúng tôi, lũ sói con, nhỏ xíu, mù loà
Đã bú cùng dòng sữa mẹ
Điều cấm kỵ này: Đừng vượt qua những cây cờ.
Đó là cuộc săn sói, cuộc săn
Những thú hoang lông xám, sói đực, sói con
Bọn dồn thú la lên và lũ chó hú lên như mửa
Máu trên tuyết và vết đỏ những cây cờ.
Chân chúng ta, hàm chúng ta mau lẹ
Vậy cớ gì, thủ lĩnh, trả lời đi
Cớ gì chúng ta lao mình chạy trước họng súng như những kẻ chịu lời nguyền
Mà không thể xé rào cấm kỵ?
Loài sói không thể, không được phép hành động khác
Giờ tận số đến rồi
Kẻ định đoạt số phận tôi
Mỉm cười đưa súng lên vai.
Đó là cuộc săn sói, cuộc săn
Những thú hoang lông xám, sói đực, sói con
Bọn dồn thú la lên và lũ chó hú lên như mửa
Máu trên tuyết và vết đỏ những cây cờ.
Nhưng tôi từ chối vâng lời, tôi đã vượt
Những cây cờ, nỗi khát vọng mạnh hơn tất cả
Và tôi vui sướng
Nghe những tiếng kêu kinh ngạc sau lưng
Tôi chạy trốn đứt hơi, chạy trốn đứt gân máu
Nhưng hôm nay không còn giống hôm qua
Bị rượt đuổi, rượt đuổi
Và bọn thợ săn đứng lại trắng tay.
Đó là cuộc săn sói, cuộc săn
Những thú hoang lông xám, sói đực, sói con
Bọn dồn thú la lên và lũ chó hú lên như mửa
Máu trên tuyết và vết đỏ những cây cờ.
Nguyễn Thế Khoa
