Trong những ngày mưa lũ dồn dập do hoàn lưu bão số 9 và 10, khi nhiều bản làng vùng biên Đông Bắc bị cô lập giữa biển nước và bùn đất, những người lính mang quân hàm xanh lại một lần nữa trở thành điểm tựa vững chắc cho nhân dân. Họ không quản hiểm nguy, sẵn sàng lao vào tâm lũ cứu dân, dựng lại cuộc sống sau thiên tai.
Mưa lũ dồn dập, vùng biên tan hoang
Từ ngày 28/9 đến 2/10/2025, hoàn lưu bão số 10 gây mưa to, gió lớn kéo dài trên địa bàn các xã biên giới của tỉnh Tuyên Quang (mới). Nhiều khu vực như: Đồng Văn, Lũng Cú, Bạch Đích, Phó Bảng, Thanh Thủy… bị ngập úng, sạt lở nghiêm trọng.
Tại xã Lũng Cú, 20 hộ dân với 108 nhân khẩu bị thiệt hại nặng; 13 ngôi nhà sập hoàn toàn, 5 hộ sạt lở tường, 2 hộ tốc mái. Nghiêm trọng nhất là vụ sạt lở ở thôn Mã Lầu A khiến 4 người trong một gia đình bị vùi lấp, 6 ngôi nhà bị san phẳng chỉ trong ít phút.
Những ngày mưa lũ cuối tháng 9 đầu tháng 10 vừa qua đã làm nhiều tuyến đường giao thông của tỉnh Tuyên Quang bị sạt lở nghiêm trọng. Ảnh tư liệu: Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang cung cấp
Nhiều công trình bị hư hại. Ảnh tư liệu: Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang cung cấp
Hạ tầng cơ sở cũng bị tàn phá: gần 3.000m kênh mương bị vùi lấp, hơn 4.000m³ đất đá tràn xuống tuyến đường từ cột cờ Lũng Cú và các tuyến liên thôn, làm cô lập hàng trăm hộ dân. Ước tính thiệt hại toàn xã hơn 30 tỷ đồng.
Tại khu vực biên giới Hà Giang của tỉnh Tuyên Quang, mưa bão làm hư hỏng 234 ngôi nhà, cuốn trôi nhiều công trình dân sinh như cầu treo, trường học, trạm y tế; 39 điểm sạt lở trên 17 tuyến đường với hơn 2.200m³ đất đá khiến giao thông ách tắc. Hơn 70ha lúa, ngô, lạc bị ngập úng, hàng trăm gia súc, gia cầm bị cuốn trôi. Tổng thiệt hại khoảng hơn 300 tỷ đồng.
Ở cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy, ba xã Lao Chải, Thanh Thủy, Minh Tân chịu thiệt hại nặng: ba cầu treo đứt cáp, 62 điểm sạt lở lớn nhỏ với hơn 24.000m³ đất đá làm giao thông tê liệt, thiệt hại hơn 4,7 tỷ đồng.
Ngay cả các đơn vị Bộ đội Biên phòng (BĐBP) cũng chịu ảnh hưởng: khu nhà Trạm Biên phòng Săm Pun (Xín Cái) bị sạt lở, mốc 223(2) ở Bản Máy sập đổ, nhiều đoạn kè bảo vệ biên giới bị xói lở, sụt lún.
Trao đổi với Phóng viên Tạp chí Văn Hiến Việt Nam, Đại tá Đào Hồng Hà, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy BĐBP tỉnh Tuyên Quang cho hay: Tuyên Quang là tỉnh có địa hình rất phức tạp, núi cao, khe sâu, mưa nắng thất thường nên thường xuyên xảy ra thiên tai và đặc biệt là ở các khu vực biên giới. Cứ mỗi mùa mưa bão đến, chúng tôi xác định đây là một trong những mùa vất vả, vì thế Bộ đội Biên phòng tỉnh đã xây dựng kế hoạch cụ thể, tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đồng thời chỉ đạo các Đồn Biên phòng phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng khác ở khu vực biên giới để cùng nhau thực hiện tốt phòng thủ dân sự, đặc biệt là thiên tai nhằm hạn chế tốt nhất những thiệt hại gây ra cho người dân.
“Còn người là còn tất cả” – mệnh lệnh từ trái tim người lính
Trước tình huống khẩn cấp, Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Tuyên Quang nhanh chóng triển khai phương châm “4 tại chỗ”: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ.
Ngay khi nhận tin sạt lở nghiêm trọng ở thôn Mã Lầu A, Trung tá Kim Xuân Giang – Đồn trưởng Đồn Biên phòng Lũng Cú – cùng 25 cán bộ, chiến sĩ lập tức cơ động, phối hợp công an, dân quân và người dân tổ chức cứu nạn.
“Lực lượng Biên phòng khẩn trương di dời 25 hộ dân (135 nhân khẩu) ra khỏi vùng nguy hiểm, huy động máy xúc nắn dòng nước, tìm kiếm 4 người mất tích trong lớp đất đá dày 3–5m. Các anh bới đất bằng tay, đào đến đâu tìm đến đó. Đêm xuống, ai cũng lấm lem bùn đất nhưng không ai bỏ cuộc”, Trung tá Kim Xuân Giang – Đồn trưởng Đồn Biên phòng Lũng Cú nhớ lại.
Cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang di dời người và vận chuyển đồ đạc đến nơi an toàn. Ảnh tư liệu: Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang cung cấp
Công tác tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn cũng được Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang triển khai kịp thời. Ảnh tư liệu: Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang cung cấp
Tại xã Lũng Cú, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cùng chính quyền hỗ trợ 40 hộ dân di dời, dựng lại 13 ngôi nhà bị sập, khơi thông cống rãnh, dọn bùn đất trên các tuyến đường. Họ còn dựng lán tạm, cấp phát nhu yếu phẩm, thuốc men cho bà con. Các gia đình có người mất được hỗ trợ 5 triệu đồng, hộ mất nhà 3 triệu đồng cùng chăn màn, gạo và lương thực.
Không chỉ Tuyên Quang, tại tỉnh Cao Bằng – nơi chịu ảnh hưởng hoàn lưu bão số 11 – Đồn Biên phòng Cửa khẩu Trà Lĩnh cũng căng mình ứng phó. Mưa lớn gây sạt lở hơn 10.000m³ đất đá tại đèo Mã Phục và Quốc lộ 34, đe dọa hàng chục hộ dân. 91 lượt cán bộ, chiến sĩ được huy động di dời 68 hộ, dựng 12 lán tạm, dựng lại 1 ngôi nhà sập và dọn vệ sinh giúp bà con.
Tổng cộng, các đơn vị biên phòng vùng Đông Bắc đã huy động hơn 1.000 lượt cán bộ, chiến sĩ, 4 xuồng, 1 chó nghiệp vụ và hàng trăm lượt phương tiện tham gia cứu hộ, vận chuyển hàng hóa, nhu yếu phẩm đến các khu vực bị cô lập.
Sau bão, những người lính quân hàm xanh lại cùng dân dọn bùn, dựng trường lớp, sửa đường, khơi thông kênh mương, trao từng túi gạo, hộp sữa cho trẻ em vùng cao.
Lan tỏa tinh thần “Bộ đội Cụ Hồ” giữa mùa mưa lũ
Để giúp dân sớm ổn định cuộc sống, các Đồn Biên phòng chủ động phối hợp cấp ủy, chính quyền, huy động nguồn lực xã hội hỗ trợ đồng bào vùng thiên tai. Riêng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Trà Lĩnh đã vận động được 412 triệu đồng, 535 bộ chăn màn, 3 tạ gạo, 100 thùng mì tôm và nhiều nhu yếu phẩm thiết yếu.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Trà Lĩnh, tỉnh Cao Bằng phát nhu yếu phẩm và giúp dân khắc phục những ngôi nhà bị sập mái do mưa lũ gây ra. Ảnh tư liệu: Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Trà lĩnh cung cấp
Tại Thanh Thủy (tỉnh Tuyên Quang), cán bộ, chiến sĩ biên phòng hỗ trợ 15 triệu đồng cho 3 hộ dân có nhà bị sập, cùng bà con khắc phục 20 điểm sạt lở, đảm bảo giao thông thông suốt.
Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh Tuyên Quang cũng cử cán bộ phối hợp địa phương kiểm tra cột mốc, tuần tra biên giới, nắm chắc tình hình địa bàn, xử lý kịp thời khi có sự cố. Các tổ công tác duy trì trực 24/24h, sẵn sàng cơ động khi có tình huống xấu.
Vững vàng nơi địa đầu
Qua thực tế ứng phó bão số 9 và 10, nhiều đơn vị Biên phòng nhận thấy công tác dự báo, chỉ huy ứng cứu tại chỗ vẫn còn hạn chế. Địa hình hiểm trở khiến việc điều phối lực lượng, phương tiện, vật chất gặp khó khăn; nhiều khu vực như Hà Giang 1, Hà Giang 2 của tỉnh Tuyên Quang được xác định là “rốn lũ” nhưng vẫn thiếu hệ thống cảnh báo sớm và phương tiện cơ động.
Các đơn vị kiến nghị cần trang bị thêm xuồng cứu hộ, thuyền máy, máy phát điện dự phòng, thiết bị thông tin dã chiến, đồng thời tăng cường diễn tập phòng chống thiên tai liên ngành, phối hợp chặt chẽ với lực lượng hai bên biên giới.
Sau những ngày mưa lũ tang thương, trẻ em vùng cao Tuyên Quang lại hân hoan đến trường, mang theo niềm vui mới và hy vọng về một ngày mai tươi sáng nơi biên cương Tổ quốc. Ảnh: Vũ Mừng
Sau những ngày mưa lũ tang thương, bản làng vùng cao lại dần sáng đèn. Tiếng trẻ ríu rít trong lớp học tạm, tiếng búa, tiếng cưa vang lên trên nền đất mới san. Trên những con đường vừa được thông, người lính Biên phòng vẫn cùng dân dựng lại mái nhà, sửa lại kè đá, gieo lại mùa vụ mới.
Thiên tai có thể cuốn đi tài sản, nhưng không thể cuốn trôi tinh thần đoàn kết, nghĩa tình quân – dân nơi biên cương Tổ quốc. Mỗi bước chân người lính tuần tra trên đỉnh Mã Phục, mỗi bàn tay dựng trường ở Lũng Cú hay Thanh Thủy, tỉnh Tuyên Quang là minh chứng sống động cho hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” giữa mùa mưa lũ, luôn sẵn sàng “vì dân phục vụ”, giữ bình yên và niềm tin nơi địa đầu Đông Bắc.
Trung Hiếu – Phương Loan
