Các cụ ngày xưa đã từng dạy “Lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống”. Giới trẻ hiện đại ngày nay liệu có còn tuân theo lời dạy này trong việc chọn người chung sống cả đời.
“Lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống” là câu nói từ thời xa xưa của ông cha ta. Không rõ lời răn dạy này bắt nguồn từ khi nào, trong bối cảnh ra sao nhưng cho đến ngày nay, nó vẫn còn nguyên giá trị bởi cả nghĩa đen và nghĩa bóng đều mang ý nghĩa sâu xa.
Rõ ràng đó là câu nói rất cổ xưa, nhưng vẫn xuất hiện đều đặn từ các gia đình ở nông thôn đến thành phố mỗi khi nhắc đến chuyện “trai khôn dựng vợ, gái lớn gả chồng”. Vậy “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống” có ý nghĩa như thế nào mà vẫn còn “sức sống” đến tận ngày nay?
Tại sao lấy vợ phải kén tông?
Lấy vợ kén tông có ý nhắc nhở người con trai khi có “tương tư” cô gái nào, ngoài tìm hiểu cô gái đó thì cũng nên tìm hiểu cả tông chi họ hàng của cô gái ấy. Từ đó mà đưa ra quyết định có đi xa hơn trong mối quan hệ tình cảm và kết hôn về chung một nhà hay không?
Xem xét ở đây không phải là xem xét nhà vợ có giàu có hay không, mà tìm hiểu họ hàng nhà vợ có nề nếp, đảm đang, chung thủy. Lấy vợ kén tông hàm ý nhà trai cần biết rõ lai lịch nhà gái, từ nhiều đời con cái thế nào, sinh ra có bị bệnh tật, có hiếu thảo, ngoan hiền.
Ngoài ra, cũng cần xem xét gia cảnh gia đình nhà vợ có bố mẹ, ông bà làm điều gì trái với lương tâm, luân thường đạo lý hay không.
Nếu tông chi họ hàng nhà vợ đều hội đủ tứ đức thì là điều tuyệt vời và hoàn hảo. Người vợ được nuôi dạy trong gia đình nề nếp, có đạo đức, trong dòng họ không có ai bị điều tiếng ô danh ắt người vợ ấy là người vợ chuẩn mực.
Vì thế chớ nên vội vàng hấp tấp trong việc chọn vợ mà cần nhiều thời gian tìm hiểu, thử thách rồi mới đưa ra quyết định.
Tại sao lấy chồng lại kén giống?
“Lấy chồng kén giống” hiểu đơn giản là con gái muốn lấy chồng cần xem nòi giống nhà người con trai đó qua mấy đời có tốt không, nhà chồng nhiều đời có ai bị mắc bệnh gì hay không, tiền sử bệnh tật thế nào, thông minh khỏe mạnh hay yếu ớt ngu ngơ, cao to hay thấp bé nhẹ cân.
Anh hùng luôn sản sinh ra anh hùng, máu mê cờ bạc luôn sinh ra lứa sau cờ bạc. Tất nhiên có ngoại lệ, nhưng số đông đều theo qui luật đó. Bởi thế nên mới phải “lấy chồng kén giống” để đứa con sinh ra được hưởng “giống” tốt, khỏe mạnh từ bố.
Người xưa rất coi trọng việc “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống” bởi hôn nhân là chuyện lớn nhất cuộc đời. Nghĩ sâu xa hơn, việc “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống”, nghiêm túc và cẩn trọng trong việc lựa chọn người bạn đời cũng là để đảm bảo có một cuộc sống gia đình yên ấm, hạnh phúc, tạo nền tảng tốt đẹp để nuôi dạy những đứa trẻ có phẩm chất đạo đức.
Điều này cũng có ý nghĩa răn dạy người trẻ nên dành thời gian tìm hiểu đủ dài và đủ sâu, để hạn chế những xung khắc xảy ra khi sau này sống chung một nhà.
Ngày nay, dẫu cho quan niệm về hôn nhân đã thay đổi ít nhiều, khái niệm “sống thử” xuất hiện và dần trở nên quen thuộc, những cuộc kết hôn chóng vánh, ly hôn “thần tốc” cũng dần không còn gây sốc với mọi người, nhưng mỗi khi nhắc đến câu chuyện cưới hỏi, người lớn trong nhà vẫn thường lấy câu nói trên để răn dạy người trẻ.
Sự phổ biến của những câu nói như “Nòi nào giống ấy”,”Cây nào quả ấy”,”Giỏ nhà ai quai nhà ấy”,”Con nhà công chẳng giống lông cũng giống cánh” cũng phần nào chứng minh ngày nay “lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống” vẫn được coi trọng.
Cuộc sống gia đình vốn dĩ phức tạp và nhiều thử thách. Sau tuần trăng mật, mọi chuyện đã hoàn toàn khác. Sau khi có những đứa con, mọi chuyện còn khác xa nữa so với ngày đầu mới yêu.
Vậy nên những khi vợ chồng bất hòa, xung đột tột đỉnh, thì lúc đó cần dựa vào sự gia giáo của bố mẹ, họ hàng hai bên để cư xử đúng đạo nghĩa vợ chồng.
Tổng hợp/ Văn hiến Việt Nam
