Đình Hàng Thiếc nằm sâu trong ngõ nhỏ trên phố Hàng Nón, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, hiện tại chỉ còn một ban thờ nhỏ và đang dần bị lãng quên.
Phố Hàng Thiếc được hình thành từ thời nhà Lê thuộc thôn Yên Nội, Tổng Tiên Túc (sau đổi là Tổng Thuận Mỹ) huyện Thọ Xương (nay thuộc phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Khởi điểm của con phố này bắt đầu từ phố Thuốc Bắc đến phố Hàng Nón, dài vỏn vẹn 136m. Dân trong phố là những người làng Đan Hội (Đan Phượng), Khương Trung, Khương Hạ (Thanh Xuân), Nguyên Bì (Thường Tín), Phú Thứ, Canh Diễn (Từ Liêm) đến đây lập nghiệp bằng nghề đúc thiếc.
Sản phẩm được tạo ra từ phố Hàng Thiếc là những cây đèn thắp bằng dầu bạc, cây nến, lư hương, khay đựng chén, bình đựng chè, chóp nón… được đúc bằng thiếc thật gọn gàng, xinh xắn, chắc chắn, không bị vỡ khi va đập, đánh rơi như những đồ sứ. Con phố nhỏ mang tên nghề thủ công phố Hàng Thiếc cũng được biết đến nhiều từ đó. Đặc biệt, ông tổ của phố nghề này là người họ Đỗ quê Đan Hội (Đan Phượng), ông từng sang Trung Quốc học nghề đúc thiếc. Về nước, ông tiếp tục làm nghề và dạy dân trong phố. Nhớ ơn ông, người dân lập đình thờ ông ở số nhà 2 phố Hàng Nón tên gọi: Đình Đông Thổ Cổn Y.
Theo chia sẻ của người dân phố Hàng Thiếc, những mặt hàng bày bán trên phố hiện nay chủ yếu sản xuất ở thôn Phú Thứ, phường Tây Mỗ (Nam Từ Liêm, Hà Nội). Ngoài ra, trên phố còn nhiều hộ gia đình vừa sản xuất vừa kinh doanh với số lượng nhỏ, sản xuất đơn chiếc. Thậm chí, để phục vụ thị trường, các hộ kinh doanh trên phố Hàng Thiếc phải nhập thêm những mặt hàng khác để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Không chỉ đứng trước nguy cơ mai một nghề truyền thống như các làng nghề thủ công khác, hiện nay người dân phố Hàng Thiếc vẫn đau đáu việc khôi phục lại nhà thờ ông tổ nghề.
Một số hình ảnh Đình Hàng Thiếc, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Trải qua bao biến cố của lịch sử, hiện nay, đình Hàng Thiếc nằm sâu trong con ngõ nhỏ trên phố Hàng Nón chỉ vừa một người qua. Hiện đình chỉ còn một ban thờ nhỏ dưới gốc đa cổ thụ, được bao quanh bởi nhà của hơn hai chục hộ dân.
Điều duy nhất để xác định Đình Hàng Thiếc tại địa chỉ số 2 phố Hàng Nón là bức hoành phi 4 chữ “Đông Thổ Cổn Y”.
Theo người dân nơi đây, đình Hàng Thiếc thờ Thánh sư – vị thần sinh ra nghề thiếc. Do những người thợ nghề chung tiền mua đất xây, gọi là Đình Đông Thổ, tên chữ là “Đông Thổ Cổn Y”. Ngôi đình nay chỉ còn lại dấu tích một ban thờ nhỏ.
Ông Nguyễn Bình (người dân ở phố Hàng Thiếc) cho biết, trước năm 1954 thì khu vực Hàng Thiếc, Hàng Nón là nơi từng bị chiến tranh tàn phá nặng nề. Sau năm 1954, những ngôi nhà bị chiến tranh tàn phá đều được xây dựng lại hay sửa chữa.
Ông Bình cho biết thêm, thời gian đầu thì khu vực Đình Hàng Thiếc là kho cho nhà nước, sau này là trường học và hiện nay là nơi sinh sống của hơn 20 hộ dân mà chủ yếu là người từ nơi khác đến. Ban thờ dưới gốc đa bây giờ cũng do người dân ngõ lập. Mỗi dịp lễ, Tết người dân đến thắp hương chứ cũng không biết ngày giỗ tổ nghề là ngày nào.
Ngoài ông Bình, nhiều người dân nơi đây cũng chẳng thể biết đình thờ được xây dựng như thế nào, có hình dáng ra sao, ngày giỗ tổ nghề là ngày nào. Chỉ nhớ rằng, ngày xưa được đi học trong đình. Trong hình, địa chỉ số 2 Hàng Nón chỉ còn 1 gốc đa với những sợi dây điện chằng chịt treo trên cành
Nay đình thờ không còn, chỉ còn 1 ban thờ nhỏ nên mỗi dịp lễ, Tết người dân mới mang lễ sang thắp hương.
Với thực trạng hiện tại, nhiều người dân tại đây muốn khôi phục lại đình thờ tổ nghề nhưng rất khó vì xung quanh có hơn 20 hộ gia đình đang sinh sống.
Tin và ảnh: Trung Nguyễn
Nguồn: Congluan.vn
https://www.congluan.vn/phe-tich-dinh-hang-thiec-dang-dan-bi-lang-quen-post261265.html
