Tòa án nhân dân (TAND) cấp cao tại Tp. Hồ Chí Minh chấp nhận đề nghị kháng cáo của ông Trần Trung Tính (TP.Long Xuyên, An Giang), tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm trong vụ tranh chấp chuyển nhượng đất và hợp đồng vay tài sản của TAND tỉnh An Giang; đồng thời yêu cầu giải quyết lại vụ án theo đúng quy định của pháp luật.
Theo đơn trình bày của nguyên đơn, từ năm 2011- 2012, ông Trần Trung Tính nhiều lần cho ông Huỳnh Kim Khôi và vợ là bà Nguyễn Thị Yến vay tiền. Cụ thể : Ngày 1/10/2011 vay 1.200.000.000 đồng; ngày 8/12/201 vay 300.000.000 đồng; ngày 10/1/2012 vay 1.000.000.000 đồng. Các lần vay tiền trên, ông Khôi, bà Yến ký và ghi họ tên vào biên nhận. Mục đích ông Khôi, bà Yến vay tiền là để đáo hạn ngân hàng. Nhưng sau đó ngân hàng không tiếp tục cho vay lại nên ông Khôi, bà Yến không có khả năng trả nợ cho ông Tính. Do đó ông Khôi, bà Yến thỏa thuận và cam kết ủy quyền và chuyển nhượng 4 thửa đất để giảm trừ số nợ, gồm:
Thửa đất số 228, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số AM 315903 ngày 10/11/2008 và thửa số 129, GCNQSDĐ số AM 315904 ngày 10/11/2008, cùng do UBND thành phố Long Xuyên cấp cho ông Khôi, bà Yến. Hai thửa đất này giá chuyển nhượng 1.000.000.000 đồng (tờ cam kết viết tay, không ngày tháng, không có công chứng, chứng thực).
Thửa đất số 130, tờ bản đố số 3 diện tích 1.553,2m2 đất tọa lạc tại phường Mỹ Hòa, Long Xuyên, An Giang theo GCNQSDĐ số AB 286644 ngày 24/12/2004 và thửa số 58, tờ bản đồ số 3 diện tích 600m2 đất tọa lạc tại phường Mỹ Hòa, Long Xuyên, An Giang theo GCNQSDĐ số AB 286643 ngày 24/12/2004, cùng do UBND thành phố Long Xuyên cấp cho ông Khôi, bà Yến. Hai thửa đất này giá chuyển nhượng 1.500.000.000 đồng (Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, không ngày tháng, không có công chứng, chứng thực). Bà Yến cũng đưa Chứng minh nhân dân (CMND) gốc của bản thân cho ông Tính giữ nhằm làm tin và cam kết sẽ chuyển nhượng 4 thửa đất trên.
Vì bản gốc GCNQSDĐ của 4 thửa đất trên vẫn nằm tại ngân hàng Công Thương tỉnh An Giang, ngày 7/2/2012, ông Tính tiếp tục cho vợ chồng ông Khôi – bà Yến vay thêm số tiền 812.000.000đ (Tám trăm mười hai triệu đồng) nhằm tất toán khoản vay. Tưởng rằng sau khi hoàn tất thủ tục, bà Yến sẽ gọi cho ông Tính để lấy CMND đưa ngân hàng đối chiếu và giao lại GCNQSDĐ gốc. Tuy nhiên, ông Tính không ngờ rằng bà Yến đã khai man để làm lại CMND mới nên dễ dàng nhận lại GCNQSDĐ gốc của 4 thửa đất trên sau đó chuyển nhượng 02 thửa đất tại Mỹ Hòa cho ông Trần Văn Hộ (SN 1952), ngụ tại phường Bình Khánh, Thành phố Long Xuyên. Còn hai thửa đất tại Bình Đức, ông Khôi, bà Yến cho lại con gái là bà Huỳnh Thị Yến Trinh.
Nhận thấy ông Khôi – bà Yến có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản, ông Tính đã gửi đơn tố cáo Phòng CS. QLHC về TTXH Công an tỉnh An Giang. Đến ngày 13/2/2012, Công an tỉnh An Giang đã có thông báo số 100/TB-PC64 về việc thu thồi và hủy bỏ giấy CMND 350092982 cấp ngày 28/10/2011 mang tên Nguyễn Thị Yến. Đồng thời, Cơ quan Cảnh sát Điều tra tỉnh An Giang cũng ra thông báo yêu cầu Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất Long Xuyên tạm ngưng việc cầm cố, thế chấp, chuyển nhượng 04 thửa đất đang xảy ra tranh chấp. Thế nhưng, qua hơn 4 năm điều tra vụ việc, ngày 28/3/2016, Cơ quan Cảnh sát điều tra tỉnh An Giang quyết định không khởi tố vụ án hình sự và ban hành Công văn số 673/CV-PC45 đề nghị Văn phòng đăng ký đất đai cho phép hai vợ chồng ông Khôi (đã mất từ 2015) và bà Yến chuyển nhượng 04 thửa đất đang tranh chấp. Ngày 09/05/2016, bà Yến chuyển nhượng 02 thửa đất theo giấy chứng nhận quyền sử dụng cho ông Trần Văn Hộ. Ngày 07/07/2017, Sở Tài nguyên và Môi trường cấp GCNQSDĐ 02 thửa đất ở phường Bình Đức cho con gái bà Yến là Huỳnh Thị Yến Trinh.
Ngày 31/05/2019, TAND tỉnh An Giang đưa vụ tranh chấp ra xét xử sơ thẩm và tuyên chỉ chấp nhận một phần yêu cầu của ông Tính, buộc bà Yến phải bồi thường số tiền 812.000.000đ cùng với lãi suất tính từ ngày 07/02/2012 đến ngày mở phiên tòa xét xử, tổng cộng 1.586.648.000đ (Một tỷ năm trăm tám mươi sáu triệu sáu trăm bốn mươi tám ngàn đồng). Bên cạnh đó, bác yêu cầu ông Khôi và bà Yến phải tiếp tục thực hiện việc chuyển nhượng 4 thửa đất trên cho ông Tính cũng như hủy hợp đồng chuyển nhượng và những GCNQSDĐ đã được cấp.
TAND cấp cao tại Tp. HCM hủy toàn bộ bản án sơ thẩm
Nhận thấy bản án chưa hợp tình hợp lý, ông Tính kháng cáo lên TAND cấp cao. Ngày 19/6/2020, TAND cấp cao tại Tp.HCM đã có bản án số 179/2020/DS-PT, theo đó chỉ ra những vi phạm tố tụng của TAND tỉnh AN Giang. Hội đồng xét xử nhận định, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh An Giang đã có thông báo tạm ngưng chuyển nhượng đối với 4 thửa đất đang tranh chấp sau khi sau khi nhận đơn tố cáo của ông Tín ngày 2/04/2012, tuy nhiên về phía bị đơn, bà Yến, ông Khôi vẫn tiến hành chuyển nhượng cho ông Hộ, bà Thủy cũng như ký hợp đồng tặng cho bà Trinh là không phù hợp với quy định của pháp luật.
Hơn nữa, trong khi có đủ chứng cứ xác định bà Yến, ông Khôi đã vay của ông Tính với số tiền hơn 3 tỷ đồng chưa trả, nhưng bà Yến vẫn đem 2 thửa đất tặng con gái của mình là bà Trinh là có dấu hiệu tẩu tán tài sản. Trước khi bà Yến làm hợp đồng tặng quyền sử dụng đất cho bà Trinh thì bà Trinh cũng đã biết việc ông Tính đang khởi kiện, đòi khoản tiền mà bà Yến, ông Khôi vay trước đây và yêu cầu bà Yến thực hiện việc chuyển nhượng 02 thửa đất này cho ông Tính. Như vậy, hợp đồng tặng cho tài sản này thực hiện trong khi đang tranh chấp, nên được xác định là trái với quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, theo Công văn số 673/CV-PC45 ngày 28/3/2016, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh An Giang có Công văn 392/CV-PC45 ngày 13/4/2012 ngăn chặn việc chuyển nhượng 4 thửa đất này. Tuy nhiên, Công văn số 673 lại xác định 4 thửa đất nêu trên không liên quan đến vụ án là không đúng với thực tế tranh chấp của các đương sự. Ngày 09/5/2016, ông Hộ, bà Thuỷ mới được cấp sổ đỏ đối với 2 thửa đất trong 4 thửa đất nêu trên. Do đó, cần phải thu thập chứng cứ để làm rõ đến khi các đương sự phát sinh tranh chấp thì thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa bà Yến, ông Khôi với ông Hộ, bà Thủy đã tiến hành đến giai đoạn nào; ông Hộ, bà Thủy có biết việc Cơ quan Cảnh sát điều tra thụ lý đối với vụ việc này hay không? Biết tại thời điểm nào? Từ đó, mới đủ căn cứ xác định việc chuyển nhượng có đúng quy định của pháp luật hay không và ông Hộ, bà Thuỷ có thuộc trường hợp ngay tình hay không?
Ngoài ra, TAND tỉnh AN Giang còn đưa ông Huỳnh Minh Khôi chết ngày 21/3/2015, trước khi Tòa án cấp sơ thẩm thụ lý vụ án là bị đơn và đưa bà Yến, bà Trinh tham gia tố tụng với tư cách người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng của ông Khôi là không đúng theo quy định tại khoản 3 Điều 69 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015. Khi ông Khôi chết, nếu bà Trinh là người được hưởng di sản thừa kế di sản của ông Khôi để lại thì bà Trinh phải là người thực hiện nghĩa vụ thanh toán đối với số tiền ông Khôi còn nợ của ông Tính trong phạm vi tài sản bà Trinh được hưởng thừa kế. Tòa án cấp sơ thẩm chưa làm rõ vấn đề này, nhưng đã tuyên một mình bà Yến trả nợ cho ông Tính là chưa đủ căn cứ vững chắc.
Vì những lý lẽ trên, Hội đồng xét xử đã tuyên huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm, giao hồ sơ cho Toà án cấp sơ thẩm giải quyết lại theo quy định của pháp luật. Từ đó có thể thấy, TAND tỉnh An Giang, nhất là Thẩm phán Trần Minh Hải đã tuyên bản án sơ thẩm không đảm bảo yếu tố khách quan cũng như vi phạm tố tụng nghiêm trọng gây ảnh hưởng lớn đến quyền và lợi ích của các đương sự. Theo khoản 4, Điều 11, Điều 13 Quyết định 120/QĐ-TANDTC quy định về Thẩm phán có bản án, quyết định bị hủy vì rõ ràng sai trong việc đánh giá chứng cứ, vi phạm nghiêm trọng tố tụng sẽ bị xử lý trách nhiệm bằng hình thức bố trí làm công việc khác và không xem xét đề nghị bổ nhiệm lại Thẩm phán.
Đến nay, sau nhiều lần dời ngày xét xử, TAND tỉnh An Giang vẫn chưa mở lại phiên tòa sơ thẩm lần 2. Gần 10 năm theo đuổi, ông Trần Trung Tính mòn mỏi chờ đợi một bản án anh minh hợp tình hợp lý. Nhưng TAND tỉnh An Giang lại liên tục kéo dài thời gian xét xử khiến người trong cuộc không khỏi bức xúc.
Nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các đương sự và tính nghiêm minh của pháp luật, đề nghị TAND tỉnh An Giang nhanh chóng đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm. Qua đây dư luận cũng bức xúc mong muốn các cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý đối với Thẩm phán có bản án bị hủy nếu trên (nếu có) theo quy định để nêu cao tình thần thượng tôn của pháp luật cũng như lấy lại niềm tin của người dân đối với Tòa án, Đảng và Nhà nước.
P.V
