Từ nhiều năm nay, mặc dù tuổi tác đã cao,nhưng nhà văn Vũ Bình Lục vẫn say sưa lao động nghệ thuật không ngừng, không nghỉ. Ông sớm khuya cần mẫn, tận tụy làm việc với nghị lực phi thường và ý thức trách nhiệm công dân cao cả. Ở ông, vẫn thường trực tinh thần đam mê, nghiêm túc, tràn đầy năng lượng cống hiến và sáng tạo.
Nhà văn Vũ Bình Lục
Hàng chục năm gần đây, hầu như năm nào nhà văn Vũ Bình Lục cũng đem đến cho bạn đọc những ấn phẩm mới, quy mô, hoành tráng. Đó là những công trình biên khảo, lý luận, phê bình văn học, văn hóa và lịch sử, được gọi chung là GIẢI MÃ KHO BÁU VĂN CHƯƠNG thời kỳ Trung đại Việt Nam, trải dài hàng ngàn năm lịch sử bi tráng của dân tộc. Đó chính là di sản tinh thần vô giá của cha ông ta để lại, cần phải được định lượng, định tính và tôn vinh đầy đủ…
Ngoài những công trình chuyên đề về một số tác gia lớn như Nguyễn Trãi, Cao Bá Quát, Lê Quý Đôn, Ngô Thì Nhậm, nhà Văn Vũ Bình Lục đã giải mã gần như toàn bộ những áng thơ ca tiêu biểu của cả ngàn năm cha ông ta sáng tác bằng chữ Hán, chữ Nôm.
Ông đã dày công nghiên cứu, tuyển dịch và bình giải hơn 2.000 bài thơ được viết bằng chữ Hán, chủ yếu là thơ Đường luật, của hầu hết các tác giả tiêu biểu ở thời kỳ văn học Trung đại Việt Nam. Đặc biệt, trong quá trình đó, ông đã phát hiện, chỉnh lý, hiệu đính nhiều sai sót của những sách đã xuất bản trước đây, trên tinh thần phản biện khoa học nghiêm túc và đầy sức thuyết phục.
Ngoài làm thơ, viết tùy bút và bút ký văn học, Vũ Bình Lục còn bình giải hàng trăm bài thơ thiếu nhi, viết cho thiếu nhi, và hàng trăm bài thơ của các tác giả đương đại Việt Nam. Nhà thơ, nhà nghiên cứu và phê bình văn học Vũ Bình Lục đã hoàn tất việc giải mã thơ chữ Hán và thơ Nôm giai đoạn Lý-Trần và tiếp đó là giai đoạn thế kỷ 15 đến nửa đầu thế kỷ 19 của hầu hết các triều đại quân chủ chuyên chế ở Việt Nam.
Có thể nói không ngoa rằng, với bộ óc thông tuệ, nhãn quan, cảm quan nghệ thuật tinh tế, thành quả lao động của nhà văn Vũ Bình Lục không hề thua kém một viện nghiên cứu vài ba chục người.
Nhà văn Vũ Bình Lục đang nổi bật lên như một hiện tượng hiếm lạ ở nước ta. Ông được giới chuyên môn và bạn đọc ngưỡng mộ, đánh giá rất cao. Ông hoàn toàn xứng đáng là chuyên gia hàng đầu về văn học Trung đại Việt Nam. Bộ sách VỪA ĐI VỪA NGHĨ của nhà văn Vũ Bình Lục, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành quý 2 năm 2024, lại ghi thêm dấu ấn về một cống hiến mới, đặc biệt có giá trị. Sách dày 1056 trang, khổ 24/16, được in rất trang trọng.
VỪA ĐI VỪA NGHĨ là bộ sách chuyên đề về nghiên cứu, lý luận và phê bình văn học. Bằng phương pháp nghiên cứu liên ngành, liên văn bản thuộc hệ hình khoa học xã hội nhân văn, sách VỪA ĐI VỪA NGHĨ chắc chắn sẽ là nguồn tư liệu rất quý, cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin mới, nhận thức mới, về những vấn đề tưởng như đã cũ.
Trên tinh thần khoa học và tư duy phản biện sắc sảo, tác giả đã không ngại ngần nêu ra và giải quyết rốt ráo một số vấn đề khá gai góc và nhạy cảm, trong lịch sử văn hóa, văn chương nước nhà. Điều ấy khiến người đọc ngày nay vốn quen với lối tư duy máy móc, thụ động trong nhận thức những vấn đề tưởng như đã mặc định, phải bất ngờ sửng sốt và vui vẻ đồng cảm, bởi tính khách quan khoa học của nó.
Hội nhà văn Việt Nam xin chúc mừng thành quả lao động mới của nhà văn Vũ Bình Lục và trân trọng giới thiệu bộ sách quý cùng bạn đọc. Hà Nội tháng 4 năm 2024 Vũ Bình Lục – Người giải mã
Nhà thơ NGUYỄN QUANG THIỀU
