Phụ nữ là một nửa của thế giới. Những ‘bóng hồng’ luôn được nhắc đến trong thơ ca, cao dao tục ngữ để nói về vẻ đẹp của phụ nữ và cả những sự hy sinh thầm lặng trong cuộc sống. Tạp chí Văn hiến Việt Nam trân trọng gửi đến độc giả tổng hợp 60 câu ca dao tục ngữ về phụ nữ.
Giống như một khu vườn cần có muôn hoa đua nở khoe sắc thì cuộc sống này cũng không thể thiếu đi phụ nữ – những con người đặc biệt, luôn tỏa sáng rực rỡ, để mỗi ngày trôi qua đều thật thi vị và đáng nhớ. Đó là người bà hiền từ, người mẹ tảo tần, là người vợ thủy chung ân nghĩa hay những người chị em gái thương mến. Họ đã đến bên đời ta, truyền cho ta niềm cảm hứng và dành tặng tình yêu thương tuyệt vời.
Ca dao tục ngữ về vẻ đẹp người phụ nữ
1. Vì cam cho quýt đèo bồng
Vì em nhan sắc cho lòng nhớ thương.
2. Chân mày vòng nguyệt có duyên
Tóc mây gợn sóng đẹp duyên tơ hồng.
3. Mắt xanh tươi thắm môi trầu
Miệng cười lúm má, cho cầu thêm xinh.
4. Nhác trông con mắt đáng trăm
Miệng cười đáng chục, hàm răng đáng nghìn
Nhác trông con mắt ưa nhìn
Đáng trăm cũng chuộng, đáng nghìn cũng mua.
5. Ba thương má lúm đồng tiền
Bốn thương răng lánh hạt huyền kém thua.
6. Ai xui má đỏ, môi hồng
Để anh nhác thấy đem lòng thương yêu.
7. Nước trong ai chẳng rửa chân
Cái má trắng ngần ai chẳng muốn hôn.
8. Nhấp nhánh là nhấp nhánh ơi
Mắt người lấp lánh như sao trên trời
Nhớ người lắm lắm người ơi!
9. Hai má có hai đồng tiền
Càng nom càng đẹp, càng nhìn càng ưa.
10. Anh đi khắp bốn phương trời
Chẳng đâu lịch sự bằng người ở đâỵ
Gặp em má đỏ hây hây
Răng đen nhưng nhức, tóc mây rườm rà.
11. Tóc em dài em cài bông thiên lý
Miệng em cười anh để ý anh thương.
12. Tóc đến lưng vừa chừng em búi
Để chi dài bối rối dạ anh.
13. Nụ cười như thể hoa ngâu
Cái khăn đội đầu như thể hoa sen.
14. Ngó lên lỗ miệng em cười
Như búp hoa nở, như mặt trời mới lên.
15. Nhớ khi khăn mở trầu trao
Miệng thì cười nụ biết bao nhiêu tình.
16. Một thương tóc bỏ đuôi gà
Hai thương ăn nói mặn mà có duyên
Ba thương má lúm đồng tiền
Bốn thương răng nhánh hạt huyền kém thua
Năm thương cổ yếm đeo bùa
Sáu thương nón thượng quai tua dịu dàng
Bẩy thương nết ở khôn ngoan
Tám thương ăn nói lại càng thêm xinh.
17. Ai làm cái nón có thao
Để cho anh thấy cô nào cũng xinh!
18. Trăng rằm mười sáu trăng nghiêng,
Thương em chúm chím cười duyên một mình.
19. Anh chỉ quen một cô nàng da trắng tóc dài
Miệng cười như nhánh hoa nhài nở nang.
20. Cổ cao ba ngấn cổ cao
Răng đen hột đỗ, miệng chào có duyên.
21. Thấy em hân hấn má đào
Thanh tân mày liễu dạ nào chẳng thương.
22. Ra đường nghiêng nón cười cười
Như hoa mới nở, như người trong tranh.
23. Thấy người yểu điệu đi qua
Trùng trình mắt phượng cho ta mến tình.
Những người thắt đáy lưng ong
Đã khéo chiều chồng, lại khéo nuôi con.
Ca dao tục ngữ nói về phẩm chất người phụ nữ
1. Phụ nữ Việt Nam trung trinh tiết hạnh,
Trang điểm cuộc đời muôn cánh hoa thơm.
Ra ngoài giúp nước, giúp non,
Về nhà tận tụy chồng con một lòng.
2. Nuôi con chẳng quản chi thân,
Chỗ ướt mẹ nằm, chỗ ráo con lăn.
3. Chồng ta áo rách ta thương,
Chồng người áo gấm, xông hương mặc người.
Yêu em không phải em giòn
Yêu em chất phác việc làm siêng năng.
4. Nhà khó cậy vợ hiền, nước loạn nhờ tướng giỏi.
5. Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh.
6. Thuyền ơi, có nhớ bến chăng?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
7. Gái thương chồng, đương đông buổi chợ,
Trai thương vợ, nắng quái chiều hôm
8. Đàn ông vượt bể có chúng có bạn
Đàn bà vượt cạn chỉ có một mình.
9. Mẹ ngoảnh đi con dại, mẹ ngoảnh lại con khôn.
10. Vì con sống, mẹ suốt đời lam lũ,
Vì con vui, mẹ gánh hết đau buồn.
11. Ngàn năm tóc mẹ còn bay,
Ngàn năm tình mẹ sống đầy trong con.
12. Cánh cò cõng nắng cõng mưa,
Mẹ tôi cõng cả bốn mùa gió sương.
13. Phúc đức tại mẫu.
Có má ở nhà mới có cá mà ăn.
14. Một mẹ nuôi được mười con,
Mười con không nuôi được một mẹ.
15. Gái thì giữ lấy chữ trinh
Siêng năng chín chắn, trời dành phúc cho.
16. Nhà em nền đất, cột cau
Tuy nghèo tiền bạc, nhưng giàu tình thương
Cha làm ruộng, mẹ làm vườn
Nghèo mà thanh bạch, mọi đường cũng xong
Em tuy thấp kém mặc lòng
Việc nhà, việc nước, góp công giữ gìn.
17. Vườn hồng có khách cung trăng,
Em con nhà thi lễ nói năng dịu dàng.
Ca dao tục ngữ về phụ nữ thời phong kiến
1. Thân em như hạt mưa rào,
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.
Thân em như hạt mưa sa,
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày.
2. Thân em như tấm lụa đào,
Phất phơ trước chợ biết vào tay ai?
3. Thân em mười sáu tuổi đầu,
Cha mẹ ép gả làm dâu nhà người.
Nói ra sợ chị em cười,
Năm ba chuyện thảm, chín mười chuyện cay.
Tôi về đã mấy năm nay,
Buồn riêng thì có, vui rày thì không.
Ngày thời lại nằm không một mình!
Có đêm thức suốt năm canh,
Rau héo, cháo chó, loanh quanh đủ trò…
4. Có con phải khổ vì con,
Có chồng phải gánh giang sơn nhà chồng.
5. Ghe bầu trở lại về đông,
Làm thân con gái theo chồng nuôi con.
6. Bắc thang lên hỏi trăng già,
Phải chăng phận gái mưa sa giữa trời.
May ra gặp được giếng khơi
Vừa trong vừa mát lại nơi thanh nhàn.
Chẳng may số phận gian nan,
Lầm than phải chịu phàn nàn cùng ai?
7. Thân em như lá từ bi,
Ngày thì dãi nắng, đêm thì dầm sương.
8. Chiều chiều ra đứng bờ sông
Muốn về với mẹ mà không có đò.
9. Đàn bà chân yếu tay mềm.
10. Anh đi em ở lại nhà
Hai vai gánh vác mẹ già, con thơ
Lầm than bao quản muối dưa
Anh đi anh liệu chen đua với đời.
11. Sao ba đã đứng ngang đầu
Em còn ở mãi làm giàu cho cha
Giàu thì chia bảy chia ba
Phận em là gái được là bao nhiêu.
12. Lấy chồng thì phải theo chồng,
Chồng đi hang rắn hang rồng cũng theo.
13. Thầy với mẹ thương anh,
Em phải thương theo
Giả như chiếc tàu buồm đang chạy
Thả neo cũng phải ngừng.
14. Lấy chồng chẳng biết mặt chồng
Đêm nằm mơ tưởng, nghĩ ông láng giềng.
15. Phận em con gái xuân xanh
Ngày thời buôn bán, đêm cửi canh trong nhà.
16. Có chồng chẳng được đi đâu
Có con chẳng được đứng lâu một giờ.
17. Làm thì chẳng kém đàn ông
Thế mà kém gạo, kém công, kém tiền.
18. Thân gái bến nước mười hai
Gặp nơi trong đục may ai nấy nhờ.
19. Em là con gái Phụng Thiên,
Bán rau mua bút, mua nghiên cho chồng.
Một quan là sáu trăm đồng,
Chắt chiu tháng tháng cho chồng đi thi.
20. Xưa kia em cũng lượt là
Bây giờ áo rách hóa ra thân tàn.
Cho tới ngày nay, lời ca dao tục ngữ về phụ nữ vẫn còn đọng lại nhiều giá trị quý báu. Dù vậy, trước sự xoay vần của thời thế, hy vọng rằng chúng ta có thể vận dụng từng lời chia sẻ ấy của cha ông một cách khéo léo khi đánh giá phái nữ trong xã hội hiện đại, và hơn tất cả là hãy luôn biết trân trọng, yêu thương những người phụ nữ.
LKLinh (sưu tầm)
