Tác động từ cuộc khủng hoảng năng lượng của Trung Quốc đang bắt đầu lan rộng trên toàn cầu, làm “tổn thương” từ các doanh nghiệp lớn tới cả những người nông dân.
Tình trạng thiếu điện trầm trọng ở nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng của chính nước này, không chỉ tác động trực tiếp đến chuỗi cung ứng mà có thể làm tê liệt nền kinh tế toàn cầu đang vật lộn để thoát khỏi đại dịch.
Ở thời điểm không thể tồi tệ hơn, với việc ngành vận chuyển vốn đang phải đối mặt với các dòng cung cấp bị tắc nghẽn đang trì hoãn việc vận chuyển quần áo và đồ chơi cho những ngày lễ cuối năm. Nó cũng diễn ra ngay khi Trung Quốc bắt đầu mùa thu hoạch, khiến các doanh nghiệp lo ngại về hóa đơn hàng hóa tăng mạnh.
Cảng Tianjin Trung Quốc. Nguồn: Internet
Louis Kuijs, nhà kinh tế cấp cao về châu Á tại Oxford Economics, cho biết: “Nếu tình trạng thiếu điện và cắt giảm sản lượng tiếp tục diễn ra, chúng có thể trở thành một yếu tố khác gây ra các vấn đề về phía nguồn cung toàn cầu, đặc biệt nếu chúng bắt đầu ảnh hưởng đến việc sản xuất các sản phẩm xuất khẩu.”
Tăng trưởng đình trệ
Các nhà kinh tế học đã cảnh báo về tốc độ tăng trưởng chậm hơn ở Trung Quốc. Xuất khẩu hàng hóa và ngành công nghiệp chế tạo đặc biệt có nguy cơ tiềm ẩn đối với nền kinh tế Trung Quốc đang suy yếu. Các nước láng giềng như Đài Loan và Hàn Quốc rất nhạy cảm, cũng như các nhà xuất khẩu kim loại như Australia và Chile, và các đối tác thương mại quan trọng như Đức cũng bị ảnh hưởng phần nào.
Đối với người tiêu dùng, câu hỏi đặt ra là liệu các nhà sản xuất có thể chịu chi phí cao hơn hay sẽ bỏ qua?
Craig Botham – trưởng nhóm chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Pantheon Macroeconomics cho biết: “Điều này giống như một cú sốc lạm phát đình trệ khác đối với ngành sản xuất, không chỉ đối với Trung Quốc mà còn đối với thế giới.” “Việc tăng giá hiện nay là khá rộng – hệ quả của việc Trung Quốc tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.”
Biểu đồ tăng giảm giá thực phẩm. Nguồn: Bloomberg
Bắc Kinh đang cố gắng ổn định tình hình bằng cách tìm kiếm nguồn năng lượng điện mới. Nền kinh tế toàn cầu sẽ phụ thuộc vào việc những nỗ lực đó mang lại kết quả nhanh như thế nào. Nhiều nhà máy Trung Quốc đã giảm sản lượng cho kỳ nghỉ “Tuần lễ vàng” trong tuần này. Các nhà kinh tế đang theo dõi chặt chẽ liệu tình trạng thiếu hụt năng lượng có quay trở lại khi kết thúc kỳ nghỉ hay không.
Họ đã chỉ ra những ngành đang chịu áp lực và thiệt hại từ cuộc khủng hoảng năng lượng này và có thể nhanh chóng ảnh hưởng sang các ngành khác.
Giấy
Xét về ngành công nghiệp giấy, việc sản xuất hộp các tông và vật liệu đóng gói vốn đã căng thẳng do nhu cầu tăng vọt trong thời kỳ đại dịch. Hiện tại, việc ngừng hoạt động tạm thời ở Trung Quốc đã ảnh hưởng nghiêm trọng hơn đến sản lượng, dẫn đến nguồn cung giảm từ 10% đến 15% trong tháng 9 và tháng 10. Theo Rabobank, điều đó sẽ gây thêm khó khăn cho các doanh nghiệp vốn đang phải gánh chịu sự thiếu hụt giấy trên toàn cầu.
Thực phẩm
Lạm phát lương thực nóng lên và khủng hoảng năng lượng có thể khiến nó trở nên tồi tệ hơn.
Chuỗi cung ứng thực phẩm cũng gặp rủi ro do cuộc khủng hoảng năng lượng khiến mùa thu hoạch trở nên khó khăn hơn đối với nhà sản xuất nông nghiệp lớn nhất thế giới. Giá lương thực toàn cầu đã tăng lên mức cao trong một thập kỷ và gia tăng lo ngại rằng tình hình sẽ tồi tệ hơn khi Trung Quốc gặp khó khăn trong việc xử lý các loại cây trồng từ ngô, đậu nành đến lạc và bông.
Trong thời gian gần đây, một số nhà máy đã buộc phải đóng cửa hoặc giảm sản lượng để tiết kiệm điện, chẳng hạn như các nhà máy chế biến đậu nành, nghiền đậu để sản xuất thức ăn gia súc và dầu ăn. Giá phân bón – một trong những yếu tố quan trọng nhất của nông nghiệp đang tăng chóng mặt, khiến những người nông đang phải chống chọi với sức ép của chi phí gia tăng.
Các nhà phân tích của Rabobank đã viết trong một báo cáo gần đây rằng ngành công nghiệp chế biến sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn so với các mặt hàng chủ lực như ngũ cốc và thịt. Trong lĩnh vực sữa, việc cắt điện có thể làm gián đoạn hoạt động của các máy vắt sữa, trong khi các nhà cung cấp thịt lợn sẽ phải đối mặt với áp lực từ nguồn cung kho lạnh thắt chặt hơn.
Len
Ngoài Trung Quốc, những người chăn nuôi cừu tại Úc đối mặt với nhu cầu hàng hóa sụt giảm, họ phải tìm cách bán len của mình tại các cuộc đấu giá. Ngành công nghiệp chứng kiến các nhà máy Trung Quốc giảm sản lượng tới 40% do cắt điện vào tuần trước – Australian Broadcasting Corp đưa tin.
Nông dân chăn cừu tại Úc. Nguồn: Bloomberg
Công nghệ
Thế giới công nghệ cũng có thể chứng kiến một cú “hit” lớn, vì Trung Quốc là nhà máy lớn nhất thế giới về các thiết bị từ iPhone đến máy chơi game và là trung tâm đóng gói chất bán dẫn được sử dụng trong ô tô và thiết bị điện tử.
Một số công ty đã phải trải qua thời gian ngừng hoạt động tại các cơ sở Trung Quốc để tuân thủ những hạn chế của địa phương. Pegatron Corp.- một đối tác quan trọng của Apple cho biết tháng trước họ bắt đầu áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng. ASE Technology Holding Co. – nhà đóng gói chíp điện tử lớn nhất thế giới, đã phải tạm dừng sản xuất trong vài ngày.
Tác động tổng thể đối với lĩnh vực công nghệ cho đến nay vẫn bị hạn chế do thông lệ đóng cửa vào khoảng thời gian nghỉ lễ kéo dài một tuần. Nếu cuộc khủng hoảng năng lượng tồi tệ hơn, nó có thể ảnh hưởng đến sản lượng hàng hóa trước mùa mua sắm cuối năm. Những gã khổng lồ trong ngành bao gồm Dell Technologies Inc. và Sony Group Corp. không đủ khả năng chịu thêm một cú sốc về nguồn cung sau khi tình trạng hỗn loạn do đại dịch gây ra làm gia tăng tình trạng thiếu chip điện tử trên toàn cầu sẽ kéo dài đến năm 2022 và hơn thế nữa.
Các nhà sản xuất ô tô
Nhà máy sản xuất ô tô tại Trung Quốc. Nguồn: Internet
Bất kỳ sự suy thoái nào của thị trường sản xuất chất bán dẫn cũng sẽ khiến các ngành sản xuất ô tô phải đau đầu. Từ trước tới nay, ngành công nghiệp này vốn nằm trong danh sách các ngành được bảo vệ trong những thời điểm khủng hoảng, hầu như không bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng quyền lực.
Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp bị cô lập. Như Toyota – công ty sản xuất hơn 1 triệu xe mỗi năm tại Trung Quốc, các nhà máy tập trung quanh Thiên Tân và Quảng Châu, cho biết một số hoạt động của họ đã bị ảnh hưởng mạnh bởi tình trạng thiếu điện.
LKLinh Tổng hợp
