Khi biến thể coronavirus Delta tiếp tục có mặt ở Hoa Kỳ, các nhà khoa học và các quan chức y tế công cộng đang thận trọng theo dõi một biến thể khác đã xuất hiện ở Peru và nhiều quốc gia trên thế giới khác đó là Lambda.
Biến thể lambda là gì?
Các biến thể lambda được xác định đầu tiên tại Peru vào tháng 12 năm 2020. Vào tháng 6, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng lambda là “biến thể được chú ý quan tâm” dựa trên sự hiện diện của một số thay đổi di truyền liên quan. WHO cho hay “Lambda mang một số đột biến có liên quan đến kiểu hình nghi ngờ, chẳng hạn như tăng khả năng truyền nhiễm hoặc tăng khả năng chống lại các kháng thể trung hòa,” . Những đột biến này cho thấy biến thể có thể lây lan nhanh hơn hoặc trốn tránh sự bảo vệ của vaccine COVID-19 khi được tiêm. Và biến thể này cũng có thể gây ra sự lây truyền đáng kể trong cộng đồng ở nhiều quốc gia, với tỷ lệ lây truyền gia tăng theo thời gian đồng thời với tỷ lệ mắc COVID-19 gia tăng
Điều này đã xảy ra các quốc gia ở Nam Mỹ, là một điểm nóng của COVID-19, với sự phát triển bùng nổ trong các ca bệnh và rất ít người được tiêm chủng do thiếu nguồn cung vaccine kham hiếm
Vào tháng 12, biến thể lambda chiếm 1 trong 200 mẫu coronavirus được thử nghiệm ở Peru, theo Financial Times. Đến tháng 3, nó chiếm 50% số mẫu ở Lima, thủ đô của đất nước này. Bây giờ nó chiếm 82 % số ca mắc ở nước này. Theo dữ liệu từ GISAID , Lambda hiện đã có mặt tại 31 quốc gia , bao gồm Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Canada.
Mức độ lây lan của biến thể
Iswariya Venkataraman , Tiến sĩ, phó giám đốc phụ trách các vấn đề khoa học của EUROIMMUN, một công ty thuộc PerkinElmer, cho biết virus thường phát triển thông qua đột biến, dẫn đến các biến thể mới của virus theo thời gian, có thể xảy ra bất cứ lúc nào virus nhân lên. Nhiều thay đổi trong số này không có tác dụng, nhưng một số đột biến có thể làm cho virus dễ lây truyền hơn, có thể gây ra bệnh nặng hơn hoặc cho phép virus tránh được sự bảo vệ tốt hơn bằng cách tiêm chủng vaccine. Ở các quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng thấp, và ngay cả ở các khu vực của Hoa Kỳ nơi nhiều người chưa được tiêm chủng, virus có thể lây lan mà không được kiểm soát. Điều này tạo thêm cơ hội cho các biến thể nguy hiểm hơn khi xuất hiện.
Venkataraman cho biết: “Đối với SARS-CoV-2, nhiều biến thể của virus gây ra COVID-19 đã được ghi nhận ở Hoa Kỳ và toàn cầu trong đại dịch này. Cho đến nay, mối quan tâm chính của những biến thể này là chúng lây lan dễ dàng hơn từ người này sang người khác”. Ngay cả khi một biến thể không gây ra bệnh nặng hơn, nó vẫn có thể dẫn đến gia tăng nhanh chóng số ca tử vong do COVID-19 nếu nó lây lan dễ dàng hơn, đặc biệt là ở những khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp.
Cách phòng ngừa biến thể lambda
Ngoài ra các biến thể quan tâm khác có mối lây lan nhanh mạnh như alpha, beta, delta và gamma ,có nhiều bằng chứng mạnh mẽ cho thấy chúng nguy hiểm hơn đối với mọi người. Mặc dù lambda không phải là một biến thể đáng quan tâm ngay bây giờ, nhưng điều này có thể thay đổi theo thời gian.
Các nhà nghiên cứu Brazil viết trong một nghiên cứu (lần đầu tiên xác định được biến thể SARS-CoV-2 Lambda (C.37) ở miền Nam Brazil) trong Tháng sáu xem xét rằng: Biến thể được quan tâm này đã nhanh chóng lan rộng ở Peru, Ecuador, Chile và Argentina, chúng tôi tin rằng lambda có tiềm năng đáng kể để trở thành một biến thể đáng quan tâm. Hiện tại, chúng tôi không biết chắc chắn liệu lambda có thể né tránh sự bảo vệ miễn dịch do vaccine COVID-19 cung cấp hay không, nhưng các nhà khoa học đang cố gắng tìm ra điều đó.
Trong một nghiên cứu trước vào đầu tháng 7, các nhà nghiên cứu từ Chile đã kiểm tra khả năng lây nhiễm hoặc khả năng lan truyền của virus trên các mẫu máu được lấy từ những người đã tiêm vaccine CoronaVac, được phát triển ở Trung Quốc. Kết quả cho thấy lambda có khả năng lây nhiễm cao hơn alpha và gamma, và biến thể này có thể né tránh tốt hơn các kháng thể được tạo ra sau khi tiêm vaccine này. Các nhà nghiên cứu viết: “Dữ liệu của chúng tôi lần đầu tiên cho thấy các đột biến có trong protein đột biến của biến thể lambda dẫn đến việc thoát ra khỏi các kháng thể trung hòa và tăng khả năng lây nhiễm”. Nhưng bài viết vẫn chưa được đánh giá cao, vì vậy cần phải nghiên cứu thêm để biết mức độ liên quan của biến thể lambda.
Tuy nhiên, đối với bất kỳ biến thể coronavirus nào, bạn nên thận trọng với nó. Nhưng hiện tại, biến thể Delta đang được quan tâm nhiều hơn ở Hoa Kỳ. Với Delta và các biến thể khác cần quan tâm, những người được tiêm chủng đầy đủ thì nguy cơ mắc bênh nặng và tử vong thấp hơn. Nhưng những người chưa được tiêm chủng ngừa có nguy cơ mắc tất cả các biến thể của coronavirus. Hơn 99% các ca tử vong do COVID-19 gần đây ở Hoa Kỳ liên quan đến những người không được tiêm chủng, Tiến sĩ Anthony Fauci nói với NBC’s “Meet the Press” vào ngày 4 tháng 7. Tiêm phòng mang lại khả năng bảo vệ cao chống lại coronavirus. Nhưng đó không phải là cách “tuyến phòng thủ” duy nhất.
Ở nước ta đặc biệt ở TP. Hồ Chí Minh những ngày gần đây đại dịch COVID-19 đang đang bùng phát hết sức phức tạp. Nên mỗi chúng ta luôn chấp hành nghiêm chỉ thị của Chính phủ và của thành phố bằng cách thực hiện nghiêm 5K. Không ra khỏi nhà khi không thực sự cần thiết để bảo vệ bản thân và những người xung quanh. Mỗi người đồng long chung sức quyết tâm để Việt Nam chiến đại dịch COVID-19.
Lưu Vinh (Tổng hợp)
