Theo Luật sư Hồ Vương Quốc Sử, mới đây Chính phủ đã có những đề xuất quan trọng giúp công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư minh bạch và hiệu quả hơn.

Luật sư Hồ Vương Quốc Sử – Giám đốc điều hành Công ty Luật TNHH LS và Cộng sự (“LS Law Firm”)

Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư có gì mới?
Luật sư Hồ Vương Quốc Sử – Giám đốc điều hành Công ty Luật TNHH LS và Cộng sự (“LS Law Firm”) cho biết tại Tờ trình số 958/TTr-CP ban hành ngày 19/10/2025, Chính phủ đã bổ sung những quy định về thu hồi đất như: Làm cơ sở cai nghiện ma túy; để thực hiện dự án trong khu thương mại tự do, dự án trong trung tâm tài chính quốc tế; dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp; …

Trong đó, đáng chú ý là cơ chế “75% đồng thuận”, quy định tại tiểu mục 3.1.1 Tờ trình số 958/TTr-CP: “Trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thoả thuận về quyền sử dụng đất đã hết thời hạn phải hoàn thành việc thoả thuận hoặc hết thời gian gia hạn phải hoàn thành thoả thuận mà đã thoả thuận được trên 75% diện tích và trên 75% số lượng người sử dụng đất thì Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư”. Cơ chế này giúp giải quyết tình trạng thực tế xảy ra nhiều năm qua, chỉ một vài hộ dân không đồng ý nhưng lại làm đình trệ toàn bộ dự án.

Đối với giá đất tính bồi thường, tái định cư sẽ căn cứ vào bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất. Việc áp dụng bảng giá đất thay cho giá đất cụ thể sẽ minh bạch, dễ tính toán, tạo thuận lợi cho việc áp dụng.

Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất bồi thường thiệt hại về tài sản khi Nhà nước thu hồi đất như sau: “(1) Nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt gắn liền với đất phải tháo dỡ hoặc phá dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật có liên quan thì bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương; (2) rừng tự nhiên, rừng trồng thì thực hiện việc bồi thuồng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp. Đồng thời, giao UBND cấp tỉnh ban hành đơn giá bồi thường thiệt hại về cây trồng, vật nuôi, rừng tự nhiên, rừng trồng bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế của địa phương và phải xem xét điều chỉnh khi có biến động”.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đề nghị giảm thời hạn niêm yết công khai phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư xuống còn 10 ngày (quy định hiện hành là 30 ngày). Nếu có ý kiến không đồng ý thì thời hạn tổ chức đối thoại là 30 ngày (quy định hiện hành là 60 ngày) kể từ ngày tổ chức lấy ý kiến.
Ý nghĩa tích cực
Luật sư Hồ Vương Quốc Sử dự đoán, nếu được thông qua những thay đổi này sẽ có ý nghĩa tích cực trong thực tiễn, cân bằng lợi ích ba bên: Nhà nước – người dân – nhà đầu tư. Đối với Nhà nước và nhà đầu tư, quy định mới có thể đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, giảm thiểu các dự án “treo” kéo dài nhiều năm; còn người dân vẫn được bảo đảm quyền lợi thông qua cơ chế bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo đúng pháp luật.

Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả, Luật sư Hồ Vương Quốc Sử cho rằng quá trình áp dụng cần công khai, minh bạch và có cơ chế giám sát chặt chẽ, tránh lạm dụng hoặc xâm hại quyền lợi hợp pháp của một bộ phận người dân.

Luật sư Hồ Vương Quốc Sử khuyến nghị người dân cần chủ động tham gia các buổi lấy ý kiến, đối thoại để trình bày quan điểm và bảo vệ quyền lợi của mình. Ngoài ra, Doanh nghiệp khi triển khai dự án nên chuẩn bị đủ nguồn vốn ứng trước cho công tác bồi thường, đồng thời phải hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng để quá trình giải phóng mặt bằng được diễn ra thuận lợi và đúng luật định.

Luật sư Hồ Vương Quốc Sử là Giám đốc Điều hành tại LS Law Firm, với hơn 11 năm kinh nghiệm chuyên sâu trong các lĩnh vực như đầu tư, doanh nghiệp, bất động sản và tố tụng.
Hotline: 0908 192 615
Website: https://lslawfirm.com.vn/
Email: su.ho@lslawfirm.com.vn

Hồ Ninh