Sáng ngày 19/02/2023, tại Hội trường Liên hiệp các Hội VHNT TP Đà Nẵng (K54/10 Ông Ích Khiêm, TP Đà Nẵng), Nhà xuất bản Hội nhà văn – Chi nhánh MT-TN đã tổ chức giới thiệu, ra mắt tác phẩm Những bông hồng vẫn nở quanh tôi, tập truyện ngắn của Vũ Hải. Đây là tập sách do Nhà xuất bản Hội nhà văn ấn hành (tháng 01/ 2023), khổ 14,5×20,5cm, dày 220 trang, gồm 15 truyện ngắn chọn lọc. Tranh bìa Hoàng Đặng.
Vũ Hải tên thật là Võ thị Hải, sinh quán tại Đà Nẵng. Trước đó, Vũ Hải được biết đến với tác phẩm Hành trang cho thơ và sự trở lại chính mình của Hàn Mặc Tử (khảo luận, phê bình/ Nxb Đà Nẵng 1996). Cô cũng từng có truyện ngắn Người đưa thư và cô gái, đạt giải truyên ngắn hay nhất tạp chí Sông Hương 1986.
Những bông hồng vẫn nở quanh tôi, tập truyện ngắn của Vũ Hải sẽ được Nhà xuất bản Hội nhà văn – Chi nhánh MT-TN tổ chức giới thiệu, ra mắt vào sáng ngày 19/02/2023 tại Hội trường Liên hiệp các Hội VHNT TP Đà Nẵng (K54/10 Ông Ích Khiêm, TP Đà Nẵng)
Bìa sách Những bông hồng vẫn nở quanh tôi
Cầm quyển sách Những bông hồng vẫn nở quanh tôi, tập truyện ngắn của Vũ Hải trên tay, tôi chợt nhớ, hơn 30 năm trước, trên báo Tuổi Trẻ có in một phóng sự nhiều kỳ có tên “Tận đáy xã hội” viết những đời phần đời bất hạnh nhất thế gian của một nhà văn nổi tiếng Thổ Nhỉ Kỳ. Để thực hiện được điều đó, nhà văn này phải trải nghiệm thực tế bằng cách hoá trang, lăn lộn, nhiều ngày sống chung với những kẻ khốn cùng…Tôi đã từng say sưa, rơi nước mắt khi theo dõi loạt phóng sự này.
Và cũng chính ở thời điểm ấy, tôi tình cờ gặp Vũ Hải – một đồng nghiệp nữ phóng viên của Báo QNĐN (cũ), đang rơi vào những tính huống gay cấn, khó khăn không thua kém những phóng sự nhiều kỳ như vậy… Cô ấy không diễn. Không cần hoá trang. Cô ấy phải sống chính cuộc đời thật của mình. Và hôm nay, cô ấy sau thời gian định cư tại Hoa Kỳ đang trở về quê nhà gặp gỡ bạn đọc và thân hữu với tập sách Những bông hồng vẫn nở quanh tôi.
Nhà văn Vũ Hải (người thứ nhất, từ trái) trong buổi gặp gỡ đầu tiên cùng các thân hữu tại Đà Nẵng
Theo lời giới thiệu của Nhà xuất bản Hội nhà văn: “Truyện ngắn của Vũ Hải không tiếp cận những đề tài to tát. Chúng chỉ phản ảnh góc độ cuộc sống ở những tình huống đời sống rất bình thường”. Có lẽ với một tinh thần như vậy, nên ngòi bút của Vũ Hải đến với những trang viết thật thoải mái, dễ dàng. Mỗi câu chuyện trong tập sách giống như tự nó trải bày ra, càng lúc càng thu hút những bước chân không cần thăm dò của người đọc…Ở truyện ngắn đầu tiên (Ai là tội phạm), để tả cái cảnh “nhà cô Trang nghèo lắm”, tác giả có đoạn: Cô Trang không có bất kỳ một giá sách nào. Nhìn kỹ hơn, Tú thấy chỉ có một cái bàn vuông cũ, nhỏ, là chỗ đựng sách thay cho giá. Và sách của cô Trang bày ngổn ngang trên cái bàn đó. Số khác, được xếp thành từng chồng và được đặt dưới đất ngay trên nền nhà bằng xi măng, không phải gạch bông. Phần lớn sách của cô Trang đều rất cũ. Chúng giống như loại sách của những người bán đồng nát mà Tú thỉnh thoảng thấy họ bày bán trên vỉa hè”. Truyện ngắn Chị Thắm, là câu chuyện kể về một người phụ nữ sống sót sau cơn bão, trở thành tật nguyền hàng ngày với đôi nạng cũ xuống biển nhặt nhạnh những con cá nhỏ ra chợ bán, rồi bỗng trở thành nhà văn viết những phận đời lam lũ… Truyện ngắn Chiến hữu viết về hai đứa bé bụi đời, lang thang, tranh giành địa bàn ở sân ga Đà Nẵng, cho đến khi gặp một vị khách đủ uy, xử lý giảng huề :“Tưởng chuyện gì quan trọng, ai dè hai đứa mầy đều là những “chiến hữu ăn xin”. Đồng đội cả mà sao lại đánh nhau. Bây giờ hoà bình rồi, đất nước thống nhất rồi, tụi mày muốn ăn ở xin đâu mà chẳng được”. Vậy mà, đêm đến, khi trời se lạnh, “chúng đã ôm nhau ngủ say trên đống cát. Chúng quấn chặt vào nhau không rời. Hai con người mà như là một thân thể vậy”.
Nhà văn Vũ Hải tại buổi ra mắt sách
Ở truyện ngắn Những bông hồng vẫn nở quanh tôi, bao gồm nhiều mảnh vụn của đời sống rải rác ở mọi nơi. Có khi đó là nỗi niềm của người mẹ già là một bệnh nhân ở bệnh viện Mỹ đang lo lắng không muốn báo tin cho con trai mình, vì sợ nó buồn, mất vui… Có khi là những ký ức trong những ngày tháng khó khăn ở Đăk Lăk nhịn ăn, góp từng đồng bạc để giúp nhau. Cảm xúc miên man, tràn trề như không thể dừng lại…, tới mức kết truyện, tác giả có đoạn viết thêm: “Vì quá cảm xúc nên khi viết trong truyện ngắn, về nghệ thuật đã đi xa một chút cách viết của một truyện ngắn thông thường, Vũ Hải đã viết giống như một tản văn kiểu tuỳ bút, ước mong được tri ân cho tất cả những bóng Hồng đã có mặt trong cuộc đời mình. Truyện hơi dài nhưng tác giả vẫn không cắt bớt bất kỳ đoạn văn nào vì mỗi lần muốn cắt đi một vài ý tưởng lại cảm thấy như mình đang cắt đi những bông Hồng mà mình đã từng trân trọng, ôm ấp, ước mơ phải được viết ra để tri ân….”
Ở những truyện ngắn viết trên đất Mỹ, đáng nhớ như truyện ngắn Giáng sinh buồn, tác giả kể lại cái cảm giác bở ngở khi những lần đầu theo chồng sống, tiếp xúc và hoà nhập trong cộng đồng của những người Mỹ. Cô nhận thấy người Mỹ khi gặp gỡ rất thân thiện, bắt tay, xin chào rồi dễ dàng ôm hôn thắm thiết…Vì vậy, những buổi tiệc lễ, cô thưòng lẩn tránh, đến làm quen với một phụ nữ nhỏ nhắn như người Á đông có tên Pat đến từ nước Đức, rồi từ đó quen thêm nhiều phụ nữ khác và trở thành “hội viên” của hội những bà goá bụa, không chồng…, để đỡ bị cô đơn, lạc lỏng. Và đêm Giáng sinh mỗi năm, tác giả lại được học tiếng Anh với bà Pat một cách hiệu quả nhất. Thời gian qua nhanh, do công việc mưu sinh, tác giả phải rời xa môi trường cũ một thời gian dài, cho đến dịp Giáng sinh trở lại thì hay tin bà Pat đã qua đời vì ung thư từ năm ngoái…Truyện tình cờ giới thiệu một góc nhỏ đời sống xã hội Mỹ thật nhẹ nhàng, để lại một cảm giác buồn mênh mang, đẹp tựa bài thơ.
Nhà văn Trần Trung Sáng – Trưởng ban văn xuôi Hội nhà văn Đà Nẵng giới thiệu tập sách Những bông hồng vẫn nở quanh tôi
Con mèo của Jeff là câu chuyện chung quanh người chồng Mỹ tên Jeff và ba con vật nuôi (Mèo Smichel được xem là bạn thân nhất của Jeff, chó Hercules được Jeff đem về từ trại mồ côi và chó Lucky của người vợ Việt tên Hà ở Việt Nam đem sang Mỹ). Mặc dù là người rất thương yêu vật nuôi, nhưng Jeff có thói quen suốt ngày nhậu say tí bí. Nhậu tới mức thưởng bỏ đói những con vật và bỏ đói cả chính mình. Câu chuyện đẩy lên cao trào cho tới mức con Lucky chạy qua nhà hàng xóm ăn nhằm lá độc chết, rồi con Smichel đi lạc mất mấy ngày. Cô vợ đòi bỏ đi, bởi đã qúa sức chịu đựng. Jeff ăn năn hứa sẽ bỏ rượu, nhưng rồi đâu lại vô đấy…. Ấy thế, vậy mà lúc đã quyết định dứt bỏ mọi thứ để ra đi, người vợ cứ ray rứt, bâng khuâng thầm nhủ: “ Jeff ơi, chắc Hà sẽ trở về thôi một ngày không xa… Nhưng nó không phải chỉ vì con mèo, con Smichel của Jeff đâu…”.
Có thể nói truyện ngắn của Vũ Hải hầu như cái đẹp luôn đan xen song hành bên cạnh cái ác và cái xấu. Thậm chí, đôi khi “cái đẹp” không thực sự là đẹp và “cái xấu” không thực sự là xấu. Phải chăng đó là một thủ pháp của tác giả để người đọc nhận biết và đặt ra những câu hỏi về chúng trong sự hoài nghi? Và cuối cùng, như ‘cánh diều nay gặp gió, quảng đi sức nặng của hòn đá số phận. Nó sởn sơ bay liệng trong không trung bao la. Thằng Ka – nhân vật trong truyện reo lên: “ Diều của tụi mình bay được rồi. Xem kìa nó bay xa và cao lắm!”(truyện ngắn Diều). Xin gởi đến tác giả Vũ Hải những lời chúc mừng như vậy về thành công của tập truyện Những bông hồng vẫn nở quanh tôi./.
TRẦN TRUNG SÁNG (VHVN)
