Giải thưởng Sách Quốc Gia lần thứ 4 ( năm 2021) có một điều, theo tôi, là vô cùng đặc biệt. Sự đặc biệt đó làm nên một phần giá trị của giải thưởng. Đó là việc Ban tổ chức, Ban giám khảo quyết định trao giải thưởng cho tập thơ BÀI THƠ CỦA MỘT NGƯỜI YÊU NƯỚC MÌNH của nhà thơ Trần Vàng Sao.
Bìa tập thơ thi sĩ Trần Vàng Sao được chính thức xuất bản ở Việt Nam, tháng 8.2020.
Hơn một năm trước, khi biết tin Nhà Xuất bản Hội Nhà văn sẽ in tập thơ này, có một vài người khuyên tôi cân nhắc vì Nhà Xuất bản HNV thi thoảng lại có ‘’chuyện’’ vì những tác phẩm ra đời từ đây.
Nhưng Nhà Xuất bản đã quyết định cho ra mắt tập thơ này và tôi tự nguyện viết đôi dòng ‘’lời tựa’’ cho tập thơ.
Xin cám ơn một cách sâu sắc những thành viên của Ban giám khảo các cấp. Họ đã làm việc một cách công tâm nhất và vì những tác phẩm văn chương thực sự. Họ là những người yêu nước cũng như Trần Vàng Sao đã yêu nước.
Tôi xin đưa dưới đây LỜI TỰA ngắn ngủi về tập thơ của một người yêu nước mình.
LỜI TỰA
Vào một sáng mùa thu năm 2019, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đến Nhà Xuất bản Hội Nhà văn. Ông bước vào phòng tôi và trên tay ôm một tập bản thảo. Tôi quen biết ông từ lâu, nhưng đây là lần đầu tiên tôi thấy ông xuất hiện như vậy. Ông nói với tôi rằng ông muốn Nhà Xuất bản Hội Nhà văn in tập thơ này bởi đó là những bài thơ của một người yêu nước với cuộc đời quá nhiều thăng trầm. Đó là tập bản thảo những bài thơ của nhà thơ Trần Vàng Sao. Toàn bộ những bài thơ trong tập này là do nhà thơ Nguyễn Khoa Điểm tuyển chọn.
Cuộc đời và thơ ca của Trần Vàng Sao đã được đông đảo những người yêu văn học biết đến. Có những lúc, thơ ca của ông đã trở thành rắc rối và cả những trầm luân nào đó đối với cuộc đời ông. Và không phải lúc nào thơ ca của ông cũng được hiểu đúng. Nhưng ông đã sống và đã sáng tạo như chính ông trong chính thời đại của ông.
Bản thảo gồm những bài thơ đã in trên một số báo và tạp chí cùng nhiều bài thơ chưa được công bố do gia đình lưu giữ. Tôi đã đọc rất nhiều thơ của nhà thơ Trần Vàng Sao và bây giờ thêm những bài thơ khác mà tôi chưa hề được đọc. Khi còn là người tổ chức và thực hiện tờ Nghệ Thuật Mới, tôi đã in trọng vẹn trường ca GỌI TÌM XÁC ĐỒNG ĐỘI của nhà thơ Trần Vàng Sao trên tờ báo này.
Thơ của Trần Vàng Sao là chính cuộc đời ông. Tôi luôn mang cảm giác ông không hề theo bất cứ một trường phái nào, không dùng bất cứ một kỹ thuật hay phép tu từ nào… Thơ ông hiện ra như chính áo quần ông, tóc tai ông, hơi thở ông, ánh mắt ông, giọng nói ông, cảm giác ông, mồ hôi ông, đau ốm ông, giận dữ ông, dày vò ông, tuyệt vọng ông, khát vọng ông….Và nhịp đập trái tim ông là thứ kỳ diệu nhất gắn kết toàn bộ những gì thuộc về ông để vang lên thành thi ca. Bởi thế, thơ ông chân thực và mãnh liệt như máu chảy trong huyết quản ông.
Xin cám ơn nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm, cám ơn công ty sách Nhã Nam, cám ơn Quĩ văn hóa Hữu Ngọc, cám ơn nhà phê bình văn học Ngọc Trai và những người bạn Huế của nhà thơ Trần Vàng Sao đã hợp tác và làm tất cả những gì có thể cho tập thơ Trần Vàng Sao ra đời, để thêm một lần nữa minh chứng: Trần Vàng Sao là một thi sỹ chân chính đến trầm luân, Trần Vàng Sao là một người yêu nước đến đau đớn.
Nhà Xuất bản Hội Nhà văn xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc tập thơ của ông.
Hà Đông, tháng 05 năm 2020
Nguyễn Quang Thiều
Giám đốc, Tổng biên tập Nhà Xuất bản Hội Nhà văn
Nguyễn Quang Thiều
