Vừa qua, Bộ thông tin và truyền thông (TT&TT) đã có chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường công tác hậu kiểm, xử lý các hành vi vi phạm, đặc biệt là xử lý các đối tượng có hành vi sai phạm, phát ngôn thiếu chuẩn mực trên mạng xã hội.
Với sự phát triển xã hội, “hệ sinh thái” mạng xã hội ngày càng đa dang, phong phú. Bên cạnh việc “khai thác” những lợi ích, giá trị của mạng xã hội đem lại thì nhiều đối tượng lại sử dụng mạng xã hội để chia sẻ, phát tán những thông tin độc hại, đăng tải những bài viết, bình luận, hình ảnh, clip đã bị cắt xén, lồng ghép có nội dung bịa đặt, vu khống cá nhân, cơ quan… lên mạng xã hội gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, danh dự của cá nhân các lãnh đạo cũng như vài trò, vị trí, chức năng của cơ quan nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân và an ninh trên địa phương.
Khuyến cáo người dân sử dụng mạng xã hội cần nâng cao trách nhiệm, chọn lọc thông tin từ những nguồn chính thống. Đồng thời tìm hiểu những kiến thức cần thiết về không gian mạng xã hội nhằm “tăng sức đề kháng” bảo vệ bản thân, bài trừ các thông tin độc hại, bịa đặt.
Vừa qua, lợi dụng tình hình dịch bệnh COVID-19, một số đối tượng sử dụng mạng xã hội đăng tải, phán tán nhiều thông tin có nội dung không đúng sự thật. Sau khi tiếp nhận thông tin, cơ quan chức năng đã nhanh chóng vào cuộc, xác minh danh tính đối tượng và tiến hành xem xét xử lý các đối tượng theo quy định của pháp luật.
Theo thống kê của Sở Thông tin và truyền thông (TT&TT) Hà Nội, từ đầu năm 2021 đến nay, Sở đã phát hiện và xử lý trên 30 trường hợp vi phạm đăng tải các thông tin chưua nội dung sai sự thật về dịch bệnh COVID-19, với tổng số tiền nộp phạt 270 triệu đồng. Ngoài ra, các bộ phận chức năng của Sở TT&TT cũng đã tiến hành kiểm tra, rà soát, nhắc nhở, yêu cầu gỡ thông tin đối với nhiều trường hợp khác.
Điển hình, trong 3 ngày 12, 13 và 14/5/2021, Sở Thông tin và truyền thông (TT&TT), Hà Nội đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 6 chủ tài khoản Facebook có hành vi cung cấp thông tin giả mạo, sau sự thật về ý kiến phát biểu của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trong công tác phòng chống dịch bệnh COVID-19.
Bên cạnh việc xử phạt việc đăng tải, phát tán thông tin sai sự thật, việc sử dụng mạng xã hội để đăng tải bình luận có nội dung phản cảm, thiếu chính xác cũng bị xử lý “mạnh tay”, triệt để.
Cụ thể trường hợp Nguyễn Văn Hùng (1985) ở xã Lãng Sơn (Yên Dũng). Trước đó, ngày 5/6, Nguyễn Văn Hùng sử dụng tài khoản Facebook bình luận, chia sẻ nội dung “Tiem thuoc la chinh” (Tiêm thuốc là chính) trong nhóm Facebook “TUỔI TRẺ BẮC GIANG”, có ý nói vải thiều Lục Ngạn có phun nhiều thuốc. Nội dung thông tin sai sự thật, xuyên tác, ảnh hưởng xấu đến hình ảnh vải thiều Lục Ngạn. Vì vậy ngày 7/6, Chánh Thanh tra Sở TT&TT Bắc Giang đã ký quyết định phạt hành chính do có những bình luận, thông tin không đúng sự thật trên mạng xã hội.
Tương tự, ngày 16/6 trên trang Fanpage “Gang Thép” đăng tải nội dung bài viết dẫn thông tin về việc tỉnh Thái Nguyên giao chi tiết hơn 4.600 tỷ đồng kế hoạch vốn đầu tư. Bên dưới bài viết, N.V.L. (1991) ở xã Tân Khánh (Phú Bình) chủ tài khoản Facebook “Luân Long” bình luận: “Khi người dân đang chết dần, chết mòn vì dịch bệnh sao không lo cho dân đi; thay đổi diện mạo có khiến dân no cái bụng…” và N.T.H (1997) ở xã Cổ Lũng (Phú Lương) chủ tài khoản Facebook “Tôi là tôi” bình luận: “Không lâu nữa các lãnh đạo sẽ toàn đi siêu xe và biệt thự dát vàng”. Những bình luận trên đã tạo dư luận xấu, ảnh hướng đến uy tín của tổ chức và cá nhân của tỉnh Thái Nguyên.
Quá trình xác minh, cả hai trường hợp nói trên đều thừa nhận hành vi. Căn cứ các quy định của pháp luật, Thanh tra Sở TT&TT Thái Nguyên đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính mỗi trường hợp 5 triệu đồng.
Một trường hợp khác, lợi dụng việc người dân xóm Trà Viên, xã Đồng Liên, thành phố Thái Nguyên có đơn kiến nghị, phản ánh chất lượng điện (hiện đã khắc phục và cải thiện), một tài khoản mạng xã hội có tên Lê Hiển đã đăng tải nhiều bình luận trong nhóm có tên “NHÓM PHẢN ÁNH HTX ĐIỆN XÃ ĐỒNG LIÊN” với nội dung xuyên tạc, bịa đặt thông tin, vu khống Bí thư và Chủ tịch xã Đồng Liên. Cụ thể tài khoản này bình luận dưới một bài viết do chính tài khoản đăng tải “Lãnh đạo thì chỉ cần phong bì thôi quan tâm j (gì) đến dân. Nói hay như đài”. Thậm chí có những bình luận “gợi ý”, xúi dục người dân địa phương đóng tiền điện chậm. Vì vậy, đề nghị Thanh tra Sở TT&TT xem xét, xử lý đối với tài khoản mạng xã hội đã đăng tải nội dung bình luận bịa đặt, vu khống nêu trên.
Có thể truy cứu trách nhiệm hình sự?
Thông tin trên báo chí, luật sư Đặng Văn Cường, Văn phòng Luật sư Chính Pháp cho rằng, về xử phạt hành chính, việc tung những thông tin bôi nhọ, vu khống là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 5 Nghị định 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng: “Đưa thông tin xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự và nhân phẩm của cá nhân; Giả mạo tổ chức, cá nhân và phát tán thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân…”.
Theo quy định tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử thì hành vi vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính như sau: Hành vi lợi dụng mạng xã hội “Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân” có thể bị phạt tiền từ 10 – 20 triệu đồng (điểm a khoản 1 Điều 101); Đây là các mức phạt tiền được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức; trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức.
Trường hợp hành vi bôi nhọ, vu khống người khác trên mạng một cách nghiêm trọng thì tùy tính chất, mức độ hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội vu khống; Tội làm nhục người khác; Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức và cá nhân; Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.
Thịnh Phạm
