Sáng 7/4, lễ hội truyền thống chùa Láng năm 2022 được khai mạc, và đón bằng chứng nhận của Bộ VHTT&DL đưa lễ hội vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.
Trước diễn biến tình hình dịch bệnh, thực hiện chỉ đạo của Trung ương, Thành phố và quận về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, vào sáng nay, Ban Tổ chức lễ hội Chùa Láng chính thức khai mạc lễ hội truyền thống sau hai năm tạm dừng mọi hoạt động để phòng, chống dịch Covid-19.
“Thứ nhất là Hội Cổ Loa, thứ nhì Hội Láng, thứ ba Hội Thầy”
Chùa Láng (Chiêu Thiền Tự) là một ngôi chùa cổ ở làng Láng. Chùa được xây dựng từ thời vua Lý Anh Tông (trị vì giai đoạn 1138-1175) với diện tích gần 18.000m2 trên vùng đất phía Tây Bắc kinh thành Thăng Long xưa, nay thuộc phường Láng Thượng (quận Đống Đa, thành phố Hà Nội). Nơi đây thờ Đệ Tam Thánh Tổ Lý triều Quốc sư Từ Đạo Hạnh và hiện thân hóa thác của người là Đức vua Lý Thần Tông.
Quy mô của chùa Láng gồm 100 gian lớn nhỏ, cổng chùa (Tam Quan) phảng phất hơi hướng nghi môn của cung vua phủ chúa thời Lê Trung Hưng, bao gồm bốn cột vuông với ba mái nhỏ uốn cong gắn vào sườn cột, mái giữa cao hơn hai mái bên, phía dưới có đôi voi phục hai bên. Hoành phi chính giữa cổng đề 4 chữ “Thiền Thiên Khải Thánh” (Trời thiền sinh Thánh), bên phải đề “Tuệ Nhật”, bên trái đề “Từ Vân”.
Giá trị kiến trúc nổi bật của ngôi chùa cổ này chính là nhà Bát Giác hay còn gọi là nhà Bảo Cái. Đây là nơi đặt kiệu Thánh vào trước ngày hội, nằm ở giữa sân chùa, kiểu chồng diêm, 2 tầng, 16 mái được lợp ngói vẩy rồng với những đầu đao cong vút, uốn lượn rất thanh thoát. Đỉnh nóc được đắp hoạ tiết 4 con phượng đang múa với đường nét mềm mại. Tầng mái bên trên đắp 8 con rồng cuộn, biểu tượng cho 8 đời vua Lý.
Theo tập quán từ lâu đời, hằng năm cứ đến ngày mùng 7 tháng Ba âm lịch là ngày Tăng Khánh – ngày Thiền Sư họ Từ hóa ở Chùa Thầy, đó cũng là ngày đồng thời Vua Lý Thần Tông được sinh ra, nên ngày này được lấy làm ngày chính Hội chùa Láng và Hội chùa Thầy.
Theo tục cổ truyền, trước ngày hội bản tự trụ trì và các chức sắc trong làng làm Lễ ‘‘Mộc Dục’’. Trong lễ hội có rước Đức Thánh Từ lên Chùa Hoa Lăng thăm Thánh Phụ, thánh Mẫu và diễn thuật lại sự tích Đức Thánh diệt ác, trừ gian trên sông Tô Lịch (tại Ngõ Vụt – Quan Hoa).
Sau lễ rước, từ ngày mùng 8 trở đi các chức sắc, kỳ mục, tư văn phụ lão của xã và ba thôn lần lượt lên tế lễ tại Chùa Nền, Chùa Láng, Đình Ứng Thiên (Láng Hạ). Đây là nét độc đáo Chùa thờ Thánh được coi như Đình chỉ ở Chùa Nền, Chùa Láng mới có. Đến ngày 15 tháng 3 làm lễ giải phục (Giã hội).
Lễ hội Chùa Láng đóng góp một phần quan trọng vào kho tàng hội làng Việt Nam. Có thể nói, cộng đồng cư dân làng Láng đã sáng tạo một hệ thống biểu tượng vừa thực, vừa ảo, vừa thiêng liêng, vừa đời thường để tái hiện cuộc “đấu thần” luôn hấp dẫn và cuốn hút bao thế hệ người tham gia. Đây chính là lễ hội mùa xuân của cả một vùng gồm nhiều làng ở hai bên bờ sông Tô Lịch, không chỉ quy tụ người dân địa phương mà còn thu hút nhân dân từ các địa phương khác cùng về dự Hội, có sức ảnh hưởng và lan tỏa mạnh mẽ các giá trị văn hóa truyền thống đến cộng đồng dân cư.
Với những giá trị nêu trên, ngày 20 tháng 12 năm 2019, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 4611/QĐ- BVHTTDL đưa lễ hội chùa Láng vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
PV
