Người Thái Con Cuông (Nghệ An) có phong tục rước dâu hết sức đặc biệt, đó là rước dâu về nhà trai vào ban đêm.
Theo quan niệm của người Thái, ban ngày thường có nhiều linh hồn, quỷ dữ lang thang vất vưởng, nếu đám rước được tiến hành vào ban ngày thì những linh hồn này sẽ theo về phá hoại hạnh phúc của đôi tân lang, tân nương. Bà con nơi đây tin rằng, thời khắc chuyển giao giữa ngày cũ và ngày mới chính là lúc trong lành, may mắn và có nhiều lộc trời nhất. Đón dâu vào giờ khắc này sẽ quy tụ được những tinh túy hồn thiêng sông núi, cuộc sống vợ chồng gặp nhiều may mắn, hạnh phúc…
Túc rước dâu đêm của người Thái nơi đây cũng mang đậm bản sắc văn hóa riêng độc đáo. Trong đêm rước dâu, nhà trai đến nhà gái bao giờ cũng gặp phải một số khó khăn, khi tới cổng, nhà gái đóng cổng lại và đứng chắn ở ngoài. Họ ra bài hát đố, ví như: “Cổng nhà tôi then nào cũng dài/ Đố anh biết cái này gỗ chắc?”. Và lúc này nhà trai cũng phải khôn khéo, đối đáp lại, phải kể ra được sự khéo tay của gia chủ trong việc đục đẽo, chọn gỗ nhằm làm đẹp lòng nhà gái.
Hai bên đối đáp cho đến khi nhà gái chấp nhận tài ăn nói của nhà trai thì mới chịu mở cổng. Lúc này chú rể đi vào cổng thì bị thím hay mợ của cô dâu té nước. Đây cũng là một phong tục không thể thiếu trong đám cưới của họ, mục đích là để thử thách lòng kiên nhẫn cũng như biết được tính cách của chú rể. Ngoài ra nó còn biểu tượng cho việc mang lại sự may mắn cho chú rể trong ngày hôn lễ của mình. Chú rể càng khốn khổ vì bị ướt bao nhiêu thì đám cưới càng vui bấy nhiêu.
Sau đó khi nhà trai lên nhà, để cuộc vui thêm trọn vẹn lại có màn “mời ngồi”. Họ nhà gái trải chiếu ra rồi hát mời nhà trai. Nếu nhà gái gặp phải người khéo lời thì đến lượt nhà trai “trả đũa”. Họ sẽ không ngồi ngay mà đưa ra lí lẽ bằng lời hát, chê nhà gái trải chiếu xiên xẹo hoặc bảo chiếu nhà ông mới thế này ngồi ngại lắm. Nhà gái lại phải hát đáp lại. Họ đưa ra lí lẽ của mình để thuyết phục khách ngồi vào.
Trên đường rước dâu về, người dẫn đầu đoàn rước cầm theo cái chiêng, cứ đi được một đoạn lại gõ ba tiếng, vừa để thông báo cho dân bản biết là đoàn rước đang về để họ chuẩn bị đón, vừa mang lại không khí vui vẻ cho đám cưới.
Đến nhà Trai, khi cô dâu bước chân lên cầu thang, mẹ chồng phải rửa chân cho con dâu bằng nước suối đựng trong chậu đồng. Ngâm trong chậu có một đồng xu bằng bạc. Sau đó cô dâu sẽ được tặng vòng bạc cầu may, rồi chị hay em chồng mới đưa cô lên buồng làm lễ ăn cơm, uống rượu chung với chồng và để trao tặng vòng bạc cho nhau. Hai người thề hẹn sẽ thuỷ chung đến trọn đời. Cô dâu được búi tóc và trình tổ tiên. Từ giờ trở đi, cô là gái đã có chồng.
Sau bữa cơm đầu tiên của đôi vợ chồng trẻ, bữa tiệc cưới mới chính thức bắt đầu. Xen kẽ giữa bữa tiệc mừng liên hoan là những tiết mục múa hát đối đáp giao duyên giữa thanh nam nữ tú hai họ, nhằm chúc phúc cho đôi trẻ hạnh phúc bên nhau trọn đời. Và cũng chính từ những lần giao duyên trong ngày mừng hạnh phúc như thế này, nhiều bạn trẻ đã tìm được cho mình một nửa cuộc đời, ngày vui của họ lại trở thành nơi gặp gỡ, nên duyên phận cho những đôi uyên ương khác.
Theo Dân tộc Việt
