Nhiều nơi đang phải giãn cách để chống dịch, trẻ em ở nhà thường ‘dán mắt’ vào tivi, máy vi tính, điện thoại… cả ngày.
Chơi, học cũng nhìn vào màn hình
Hơn hai tháng nay, chị N.T.H., 47 tuổi, ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM, kể hai con chị xem tivi, điện thoại, máy vi tính quá nhiều giờ trong một ngày. Chị lo lắng vì không biết con xem nhiều như vậy sẽ ảnh hưởng gì đến mắt.
7h sáng cả nhà chị bắt đầu trải thảm, mở tivi để được hướng dẫn tập yoga khoảng 45 phút. Như vậy hai con chị đã xem tivi trong 45 phút, sau đó xuống nhà ăn sáng. Ăn sáng xong khoảng 8h30, hai con chị lại cùng nhau xem phim bằng tiếng Anh đến 9h30.
Sau đó bé lớn học lớp 8 sử dụng máy vi tính để học tiếng Anh, bé nhỏ học một chương trình tiếng Anh trên máy tính bảng khoảng 1 giờ nữa. Buổi chiều, các con lại tiếp tục xem phim, sử dụng máy tính bảng. Buổi tối các con cùng ba mẹ xem tivi. Chị tính nhẩm hai con chị mỗi ngày sử dụng các thiết bị điện tử khoảng 5-6 giờ.
Còn chị H.T.L., 50 tuổi, ngụ Q.Phú Nhuận, kể những ngày này con trai chị ở nhà chơi game suốt cả ngày. Chị lo mắt con bị ảnh hưởng. Con chị năm nay lên lớp 9, chị nhắc hoài nhưng con vẫn mê quá.
Khi còn đi học thì lâu lâu con mới chơi, còn những ngày giãn cách thế này con chị ôm máy tính suốt. Không chỉ hai trường hợp trên, xu hướng của trẻ em hiện nay là rất thích chơi, xem và sử dụng nhiều thiết bị điện tử.
PGS Trần Hải Yến, Viện nghiên cứu và đào tạo thị giác Hải Yến, cho biết tình hình dịch phức tạp dẫn đến giãn cách xã hội với những quy định nghiêm ngặt khiến không gian sinh hoạt của hầu hết người dân ở nhiều thành phố, đô thị trên cả nước thu hẹp.
Dịch kéo dài, nguy cơ cao bệnh mắt
Nhiều nghiên cứu khẳng định dành thời gian ở ngoài trời là một trong những thay đổi lối sống quan trọng để giúp giảm thiểu nguy cơ cận thị ở trẻ em. Trẻ em tăng thời gian ở ngoài trời có thể làm chậm sự tiến triển của cận thị và có thể giảm 50% nguy cơ khởi phát bệnh cận thị.
Trẻ em càng dành nhiều thời gian thực hiện các hoạt động nhìn gần trong nhà như đọc và làm việc trên các thiết bị điện tử thì lượng ánh sáng tự nhiên cần thiết để mắt phát triển đúng cách càng ít.
Theo Hiệp hội Khúc xạ nhãn khoa Hoa Kỳ: “Nếu một đứa trẻ thiếu dopamine vì ngồi trong nhà thì mắt có thể phát triển ngày càng dài ra, mắt càng dài thì độ cận thị càng nặng”. Cận thị nặng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt, đe dọa thị lực như bong võng mạc, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể sớm và thoái hóa hoàng điểm, những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên toàn thế giới”.
Tăng 1 diop sẽ làm tăng khả năng phát triển bệnh thoái hóa điểm vàng do cận thị lên 67%. Trong khi giảm 1 diop cận thị sẽ làm giảm 40% khả năng phát triển bệnh thoái hóa điểm vàng do cận thị.
Một nghiên cứu được trích dẫn bởi Hiệp hội Nhãn khoa Hoa Kỳ cho thấy chỉ cần trẻ dành thêm 40 phút ở ngoài trời mỗi ngày là đã làm giảm nguy cơ bị cận thị hoặc làm chậm tiến triển của cận thị. Trong khi đó những trẻ dành nhiều thời gian trong nhà hơn, đọc nhiều hơn hoặc dành nhiều thời gian hơn trên thiết bị kỹ thuật số của chúng, có nhiều khả năng bị cận thị hoặc cận thị nặng.
Nên nhìn màn hình bao lâu trong ngày?
Theo PGS Hải Yến, chưa có một nghiên cứu hoặc khuyến cáo cụ thể về giới hạn của thời lượng sử dụng thiết bị điện tử. Nhưng các chuyên gia nhận thấy trẻ hoạt động ngoài trời từ 1-3 giờ mỗi ngày là hữu hiệu để giúp bảo vệ thị lực, hoặc có thể cho trẻ dành ít nhất 90 phút mỗi ngày ngoài trời với ánh sáng thiên nhiên.
Việc gia tăng thời lượng ngoài trời đồng nghĩa với giảm tiếp xúc thiết bị điện tử. Trong hoàn cảnh giãn cách, nên tận dụng những nơi có ánh sáng tự nhiên trong khuôn viên nhà: bancông, sân thượng, sân vườn…
Cha mẹ có thể sử dụng những ứng dụng chuyên biệt để giám sát và hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử. Bên cạnh đó nên giúp trẻ sử dụng thời gian trên thiết bị một cách thông minh để học tập. Các bậc cha mẹ nên đưa các câu hỏi, gợi ý các tình huống, đưa ra các vấn đề và yêu cầu lời giải. Như vậy trẻ sẽ tìm thông tin khi vào Internet, sau đó sẽ dành thời gian để tìm câu trả lời, giải quyết chủ đề mà cha mẹ đặt ra. Điều này giúp cải thiện khả năng xử lý và diễn giải nội dung của trẻ, đồng thời dứt trẻ ra khỏi Internet khi đã tìm đủ thông tin.
Lập thời khóa biểu hằng ngày là một cách khéo léo để phân bổ thời gian của trẻ luân phiên giữa sử dụng thiết bị điện tử và các hoạt động khác.
“Dán mắt” vào màn hình ảnh hưởng ra sao?
Trẻ dùng nhiều thiết bị điện tử dẫn đến mỏi mắt, đỏ mắt, khô mắt, buồn ngủ, nhức đầu. Nhìn gần nhiều có thể gây co quắp điều tiết, dẫn đến giả cận, giả tăng cận. Khi có những hiện tượng này, cần giảm thiểu thời lượng sử dụng thiết bị điện tử. Có thể cho trẻ nhỏ nước mắt nhân tạo.
Các bậc cha mẹ nên hướng dẫn trẻ để mắt nghỉ ngơi xen kẽ bằng cách thức đơn giản theo quy tắc 20-20-20. Khuyến khích trẻ nghỉ giải lao 20 giây sau mỗi 20 phút và nhìn vào thứ gì đó cách xa 6m.
Nguyễn Phương (T/h)
