Ego – Người! cái ngã, hay nói một cách khác – Bản ngã! Chúng ta nhận biết rằng, đối thủ lớn nhất trong đời người, đó là chính mình/ bản thân (bản ngã). Bản ngã như một phần trong cơ thể chúng ta, như một người bạn thân thiết núp trong góc khuất của tâm hồn, chờ ngày khai nguyên!
Ego – Người! của họa sĩ Ngô Xuân Bính dãi bày một diễn trình theo một cách rất riêng của ông! Diễn trình của bản ngã con người! Như một sự bình tỉnh giác ngộ của đức Phật dưới tán cây Bồ đề: “Cuối cùng ta cũng được gặp ngươi, bản ngã của thân xác Ta”, một hành trình từ khởi đầu trong veo khi sinh ra đến thống khổ Lão – bệnh – tử theo lẽ nhân sinh.
Theo Freud, chìa khóa cho một nhân cách tràn đầy năng lượng là sự cân bằng của: Bản năng, bản ngã và siêu ngã. Bước vào thế giới của Ego – Người! ta sẽ choáng ngợp về năng lượng thừa mứa đến kinh ngạc của tác giả khi bất cứ ai bước vào đó đều sẽ bị chi phối bởi các trường năng lượng khó tả mà không rõ rằng họ đang bị cuốn vào thế giới từ trường của bản năng, bản ngã và siêu ngã. Thế giới va đập của hội họa và điêu khắc, của chất liệu và khoảng rỗng không gian, và khó nhận ra nhất là sự va đập của các trường năng lượng vô hình, mà khi bước vào nó rất có thể những người quá mẫn cảm rất dễ có những cảm giác khó chịu trong cơ thể nhưng ngay sau đó sẽ lại được cân bằng ngay bởi chính năng lượng từ các từ trường đó như một sự tự chữa lành tự nhiên như thiên nhiên vốn có từ thủa hồng hoang.
Điểm đặc biệt ở đây là tác giả tựa như muốn tiết chế mà cảm xúc lại phun trào như núi lửa trong một sự phóng chiếu mạnh mẽ đến khó tin, đó là những xoay vần vận động của đất trời từ thủa khai nguyên đến mạch kết nối sinh sôi của những cơn dông, ông Gióng, hóa rồng…. trong biểu cảm ngầm về những tín hiệu văn hóa trừu tượng!
Theo họa sĩ Ngô Xuân Bính: “Ego – Người không chỉ là cái tôi bản ngã. Rộng hơn, đúng hơn về tâm lõi là “Bản thể cộng đồng”, mà ở đó là mạch ngầm của nguồn cội của dân tộc, mạch dịch chuyển ngầm của văn hóa và trong cái mạch ngầm ấy mỗi con người quay được về với cái ngã của chính mình. Cái tôi là phần cốt lõi của tính cách liên quan tới thực tại và chịu ảnh hưởng của tác động cộng đồng.
Chỉ khi có cái nhìn sâu sắc và thấu triệt về chính mình thì chúng ta mới có thể có được cái nhìn rõ ràng hơn về thế giới. Cái nhìn thấu triệt này sẽ mang lại cho chúng ta hạnh phúc, bình an và quay lại được với bản thể tự nhiên vốn có. Khi chưa thông hiểu được điều này thì ta sẽ vẫn còn nằm trong vô thường, và chịu sự chi phối của nó.
Trong giáo lý nhà Phật, “cái tôi” – “ngã”, được thuyết với một thể tính trường tồn, không bị ảnh hưởng của tụ tán, sinh tử. Đi qua hành trình tác phẩm của họa sĩ Ngô Xuân Bính, người thưởng ngoạn như bước vào hành trình sinh ra và khai mở thế giới, một diễn trình từ vụ nổ Big Bang đến quá trình tiến hóa của vũ trụ, của con người từ hai góc nhìn vũ trụ quan và nhân sinh quan. Bước vào thế giới của họa sĩ Ngô Xuân Bính, ta không thể xem tác phẩm của ông ở dạng từng cá thể độc lập mà phải bước vào nó như chu du trong một tiến trình, cùng nhập hồn với tác giả trong thế giới của hình khối và màu sắc, mà trong đó chỉ còn ta với bản nguyên, bỏ qua mọi sự hiểu và để cảm xúc dẫn lối, từ đó mới có thể thấu rõ vào thế giới của sự thuần khiết:
“ Dòng sông cần phải đánh liều gia nhập vào đại dương
Bởi vì chỉ khi đó sợ hãi mới biến mất
Bởi vì khi đó dòng sông mới biết nó sẽ không biến mất vào đại dương, mà nó sẽ trở thành đại dương.” [Fear – Kahlil Gibran].
Trong thế giới đại dương mênh mang ấy, đặt mình trong cảnh giới tự nhiên nhất chúng ta mới hy vọng, chỉ hy vọng thôi chạm được vào nó. Tôi buông bỏ và thả mình trong thế giới của ông và hy vọng mọi người cũng vậy!
Cảm nhận thế giới ấy trong tầng vô thức nhất!
TS. Trần Quang Minh (VHVN)
