Nhà thơ Du Phúc từng viết: “thiên thượng phù vân như bạch y, tư tu biến huyễn như thương cẩu”, ý tứ rằng, những đám mây trắng trên trời giống như bộ quần áo trắng tinh khôi, nhưng thoáng chốc đã biến thành một con chó xám. Ngụ ý rằng đời người cũng luôn thay đổi lúc thăng lúc trầm, lúc thịnh lúc suy, cũng giống như mây kia vừa mới tinh khôi đã đổi màu đen sạm. Hiểu được sự vần vũ của cuộc đời, để rồi tìm thấy sự tĩnh tại trong tâm hồn giữa bộn bề của lo toan.
Cuộc sống vô thường, năm tháng lặng im, như dòng thác muốn lôi cuốn chúng ta đi còn chúng ta thì không thể không tiến về phía trước. Tôi không khỏi tự hỏi, chúng ta phải sống thế nào để không bỏ lỡ cảnh xuân tươi đẹp và không uổng phí một đời.
Trải qua bao nhiêu biến cố của cuộc đời, chứng kiến bao nhiêu đổi thay của thế sự, cuối cùng bạn sẽ hiểu rằng trạng thái tốt nhất của đời người chính là có “năm bận và một nhàn”. “Năm ngày bận rộn, một ngày rảnh rỗi”, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý thì mới có thể trải nghiệm vẻ đẹp của cuộc sống.
Đôi chân cần bận rộn để đi qua núi cao và sông sâu
Dù học tập hay du lịch, thể xác và tâm hồn phải đồng hành trên con đường, khi đó núi non sẽ rộng mở trước mắt bạn. Lý Bạch là một lữ khách nghèo, chỉ với một bài thơ và một thanh gươm, ông đã có ý chí vang danh bốn phương, ông dám cười lớn giữa trời cao, cũng dám không lên thuyền khi Hoàng thượng triệu gặp. Du ngoại qua núi non mới có được một tâm hồn khoáng đạt, tự tại. Phong cảnh có thể tu luyện khí chất của một người. Người Trung Quốc có câu: Khi giàu lo cho thiên hạ, khi nghèo lo cho bản thân.
Đời người không tránh khỏi những khoảnh khắc thất vọng, có người ở chốn quan trường lui về đọc sách, có người trong cuộc sống hiện thực mà cảm thấy buồn khổ. Tất cả đều cần cho mình một chút an ủi. Tào Nguyên Minh có nói: “Hãy hái hoa cúc dưới hàng rào phía đông, sẽ thấy được núi Nam Sơn”.
Khi người ta ở nơi sơn thủy ấy, sẽ quên đi những muộn phiền lo toan của cuộc đời, chỉ đặt tâm mà tận hưởng món quà của thiên nhiên với tâm hồn thanh thản.
Khi có thời gian bạn hãy nên đi ra ngoài ngắm cảnh. Nhìn cỏ mọc và chim chích chòe bay, nhìn đôi mắt mới xanh tươi tràn đầy nhựa sống, tâm hồn và thể xác sẽ như hòa làm một, từng chút từng chút đan xen vào nhau để cảm thụ sự kỳ diệu của sinh mệnh. Hãy nhìn vào các dấu tích cổ xưa, nhìn vào lớp sơn đỏ lốm đốm, bạn sẽ thấy cả một thời kỳ huy hoàng trong đó. Khi đó tâm trí của bạn sẽ thoát khỏi những công việc bộn bề, những rắc rối lo toan của cuộc sống thường ngày. Dùng bước chân để đo núi sông, và dùng làn gió để xoa dịu tâm hồn của bạn. Khi hòa mình vào thiên nhiên, con người sẽ được trải nghiệm một sự bình yên và tĩnh lặng.
Tay cần phải bận rộn để làm việc chăm chỉ
Trí tuệ đến từ tâm trí là thứ hai, nhưng trí tuệ đến từ hành động lại là thứ nhất. Có một khoảng cách rất lớn giữa thực tế và lý thuyết. Cho dù sự thật có rõ ràng và đơn giản đến đâu, nếu bạn không làm, bạn sẽ không thể thực sự hiểu được nó. Cũng giống như thợ rèn, họ làm việc không cần một kế hoạch chính xác, thợ rèn không như các thợ khác, họ cứ làm và làm, không có khuôn mẫu hay một kế hoạch cụ thể, nhưng khi thành thạo, các kỹ năng trở lên điêu luyện.
Vương Dương Minh nói: Có sự thống nhất giữa tri thức và hành động, chỉ trong hành động liên tục, “kiến thức” mới có thể được điều chỉnh liên tục. Tăng Quốc Phiên nói: “Có hai căn bệnh lớn nhất, đó là sự lười biếng và kiêu ngạo. Những người thông minh thường thua ở sự kiêu ngạo, và những người ngu ngốc thường thua ở sự siêng năng”.
Siêng năng và rèn luyện có thể bù đắp khuyết điểm của một người. Những nỗ lực có thể bù đắp cho những khiếm khuyết bẩm sinh.
Khổng Tử còn rèn luyện ba kỹ năng, không ai có thể dễ dàng thành công. Hãy hành động trước, Vương Dương Minh tin rằng chỉ khi con người trải qua những sai lầm thì sau khi đi đúng hướng trong lòng họ mới trở nên minh bạch hơn những sai lầm đó.
Trồng một hạt kê vào mùa xuân, và thu hoạch một vạn vào mùa thu. Ở đời có gieo nhân nào gặt quả ấy. Nếu chỉ muốn “há miệng chờ sung” thì chỉ có thể bị lừa hoặc lãng phí thời gian. Thừa dịp xuân sắc, thừa dịp ánh mặt trời chói chang. Sự nghiệp cũng nên được lên kế hoạch tốt, làm việc gì cũng phải chăm chỉ. Bạn không cần phải đắn đo, không lo thất bại, chỉ cần nỗ lực làm việc chăm chỉ, bạn sẽ được đền đáp xứng đáng.
Trên đời này không có nỗ lực nào là lãng phí, cho dù bạn có đi sai đường thì đó cũng là một phần thưởng xứng đáng. Sợ nhất là nhìn trước ngó sau, thận trọng không dám làm. Cuối cùng cũng chẳng được gì.
Mắt cần tinh tường siêng năng quan sát
Người xưa nói: “Phật tại tâm trung” Thế giới nội tâm của một người thường được phản ánh qua vẻ bề ngoài và khí chất của người ấy.
Một ngày nọ, có ba phụ tá mới đến bái kiến Tăng Quốc Phiên. Người thứ nhất, với thái độ ngoan ngoãn, cụp mắt, kiềm chế và thận trọng. Tăng Quốc Phiên đánh giá anh ta làm văn thư. Người thứ hai thì hùng hồn, nhưng khi nói thì nhìn quanh có vẻ tinh quái. Tăng Quốc Phiên quyết định không nên sử dụng những người xảo quyệt. Người thứ ba khí chất hiên ngang, giọng nói như chuông đồng, ánh mắt nghiêm nghị, khí phách bất phàm. Tăng Quốc Phiên đoán người này tương lai sẽ thành tướng soái. Quả nhiên người này chính là La Trạch Nam, người đã lập nhiều chiến công sau này.
Giỏi quan sát và đánh giá con người thông qua bề ngoài không phải không có cơ sở, đó chính là khả năng trực giác chính xác thông qua giao tiếp giữa các cá nhân.
Trên thế giới này chỗ nào cũng đẹp, chỉ là thiếu đôi mắt đẹp để thấy được cái đẹp mà thôi.
Đánh giá cao lòng hảo tâm của người khác sẽ mở rộng trái tim của chúng ta; đánh giá cao lòng tốt của người khác sẽ thanh lọc trái tim của mình. Ít chỉ trích, tin tưởng nhiều hơn; nhiệt tình hơn, ít thờ ơ hơn; ngưỡng mộ hơn, ít khinh thường hơn. Học cách đánh giá cao người khác sẽ làm phong phú thêm cuộc sống của chúng ta!
Tai cần bận rộn: lắng nghe với tâm hồn cởi mở
Định lý Steiner nói rằng: Ở đâu nói ít hơn, ở đó được nghe nhiều hơn. Thế giới không thiếu cái miệng biết nói, nhưng lại thiếu đôi tai biết lắng nghe. Hãy học cách lắng nghe ý kiến của người khác, bỏ tính kiêu ngạo, hãy khiêm tốn chấp nhận những lời chỉ trích của người khác. Mỗi người đều có khuyết điểm của riêng mình, và mọi lời chỉ trích từ người khác đều là bước đệm để bạn tiến lên phía trước. Không thiếu cái miệng biết nói, nhưng thiếu đôi tai phải biết lắng nghe.
Khổng Tử nói rằng một người bạn không đưa ra ý kiến của mình không phải là một người bạn tốt. Những người không lắng nghe ý kiến của người khác cũng khó có thể tiến xa. Hãy lắng nghe nỗi cô đơn trong cuộc đời của bạn bè, bởi vì ai cũng có một nỗi cô đơn, ai cũng mong muốn được trò chuyện. Một người bạn biết lắng nghe mới là người bạn tốt. Lắng nghe là sự hỗ trợ lớn nhất.
Nước tốt cho vạn vật mà không tranh giành, người giỏi lắng nghe thì đáng tin hơn người giỏi bày tỏ.
Căn bệnh lớn nhất của đời người đó là lười biếng và kiêu ngạo. Một trong những dấu hiệu của tính kiêu ngạo là không lắng nghe người khác. Những người khác phải lắng nghe ý kiến của họ, và họ mới là đúng.
Những người như vậy sớm muộn gì cũng gặp rắc rối. Nói ít hơn và lắng nghe nhiều hơn. Lắng nghe ý kiến của người khác nhiều hơn và tiếp thu nhiều hơn ý kiến của họ. Chỉ bằng cách này, chúng ta mới có thể tránh được những điều bất hạnh và cuộc sống mới có thể được an toàn và hạnh phúc.
Đầu não cần bận rộn: suy xét mọi việc một cách thấu đáo
Hỏi sông kia vì sao tinh khiết, rằng có nước thượng nguồn chảy mãi không dừng. Dù có bao nhiêu tuổi thì người ta cũng không thể ngừng suy nghĩ. Nếu nước kia không chảy thì không thể tinh khiết và sẽ bốc mùi hôi thối, nếu con người không suy nghĩ, thì não sẽ trở nên khô kiệt.
Sống và học hỏi, để cho tâm trí của chúng ta được làm mới mỗi ngày. Một khi trì trệ, cuộc sống sẽ mất đi những khả năng mới và đánh mất tương lai. Trong chúng ta có tồn tại khả năng tư duy và sáng tạo rất lớn, hãy phá bỏ rào cản nhận thức của chính bạn để tiến xa hơn.
Luôn hướng vào nội tâm, kẻ biết người là người khôn nhưng kẻ biết mình mới là sáng suốt. Nhìn vào nội tâm là cách tốt nhất để một người hoàn thiện chính mình.
Tư duy, siêng năng trong suy nghĩ. Phá bỏ rào cản nhận thức của chính bạn để tiến xa hơn.
Tăng Quốc Phiên có thói quen ghi nhật ký. Trong nhật ký của mình, ông chân thành phân tích những mặt được và mất trong công việc, để bản thân cải thiện và sửa chữa.
Một nhàn: Trái tim cần được tự do
Bận rộn có giá trị của bận rộn, và an nhàn cũng có ý nghĩa của an nhàn. Khi một người luôn bận rộn, anh ta sẽ đánh mất tinh thần và dần đánh mất chính mình. Thân thể có thể bận rộn, nhưng tâm trí phải nhàn rỗi.
Khi tâm bạn an nhàn mà ngắm hoa tàn hoa nở, thì mới có thể làm được những việc to lớn. Khi Tô Thức còn đảm nhiệm chức Thái thú ở Hàng Châu, những lúc nhàn rỗi, ông thích ở trên núi cao, uống rượu, ngâm thơ ngắm cảnh núi non rồi tìm một nơi bóng mát để ngủ một giấc.
Chỉ khi tâm thanh thản, vô lo thì ta mới có thể làm việc không lo thành bại, giữa bộn bề lo toan của cuộc sống mà tâm hồn vẫn ung dung, phóng khoáng. Sự nhàn hạ trong tâm hồn này chính là một khoảng không gian tự do của cuộc sống, chính sự tồn tại của nó làm cho cuộc sống nhàn nhã nhưng không luộm thuộm, bận rộn mà không hốt hoảng.
Cầu mong bạn và tôi tìm được trạng thái tốt nhất của mình trong cuộc sống. Hãy luôn làm theo trái tim mình, giữ trái tim mình, đừng cứ mãi đắm chìm trong quá khứ, cũng đừng sợ hãi tương lai, hãy nắm bắt từng thời khắc của hiện tại để cuộc sống của bạn trở nên rực rỡ.
Sưu tầm/ Văn hiến Việt Nam
