Đây có lẽ là vở diễn hay nhất về dân công Điện Biên trong khoảng gần 20 vở diễn, chương trình sân khấu về Điện Biên ở nước ta từ trước đến nay. Dân công Điện Biên là một trong ba lực lượng chủ chốt làm nên chiến thắng Điện Biên. Tổng bí thư Lê Duẩn từng đánh giá: “Không có dân công Thanh Nghệ Tĩnh sẽ không có chiến thắng Điện Biên”.
PGS Tất Thắng đã có một kịch bản kết hợp tinh tế chất hùng ca và tình ca trong đề tài dân công Điện Biên. Trên nền rộng lớn về sự tham gia tự nguyện sôi nổi của người dân cả vùng tề và vùng tự do vào lực lượng dân công phục vụ chiến dịch Điện Biên theo lời kêu gọi của Bác và Đảng. Họ đã dũng cảm, mưu trí, lạc quan, bất chấp đèo cao vực sâu, bom rơi đạn nổ, luôn quên mình đóng góp tất cả những gì có thể cho chiến thắng của chiến dịch lịch sử. Có không ít người đã ngã xuống trên đường phục vụ chiến đấu trong nụ cười mãn nguyện.
Trên cái nền đầy sức lôi cuốn của một tập thể lớn ấy là mối tình rất đẹp của đôi trai gái yêu nhau đã tìm cách thoát khỏi kiếp con ở trong vùng tề để là những cánh chim tự do hẹn nhau sau trước cùng bay về Điện Biên, người là cứu thương, người là chiến sĩ pháo binh cùng chiến đấu vì Điện Biên chiến thắng. Cô gái trẻ đã hy sinh trước ngày chiến thắng trong vòng tay thương tật của người yêu. Họ không thể thỏa nguyện sẽ thành vợ chồng để sống cùng Điện Biên hòa bình hạnh phúc.
Với một trang trí sân khấu đơn giản nhưng quá ấn tượng, vừa hùng vĩ vừa thơ mộng, NSND Lê Hùng đã rất thành công trong đại cảnh những đoàn xe thồ dân công vượt sông, lên dốc, trèo đèo trong câu hò giọng hát rộn ràng. Đã có nhiều tác phẩm sân khấu về Điện Biên nhưng chưa có ai dựng được những cảnh về dân công sáng tạo như Lê Hùng. 2/3 vở diễn là dành cho những cảnh như thế và như thế là nhiều và khó tránh trùng lặp. Là siêu đạo diễn tài năng nhưng hình như Lê Hùng ít khi để ý đến tính điều độ nên phần hùng ca đã quá lấn át phần tình ca của kịch bản. Cái chưa được nữa là hình tượng Võ Nguyên Giáp xuất hiện trong vở này gượng ép, lạc lõng, ngọng nghịu, văn không hay và võ không tài như Đại tướng của chúng ta ngoài đời…
Tuy vậy, “Điện Biên vẫy gọi” đã thể hiện được những tinh túy của tài năng đạo diễn U80 Lê Hùng và là một vở đáng “vẫy gọi” người xem trong dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên. Đây chắc chắn là một thành công mới của Nhà hát Kịch Quân đội. Xin chúc mừng đại tá giám đốc chỉ đạo nghệ thuật Mai Phương, tác giả, đạo diễn, ê kíp sáng tạo và tập thể nghệ sĩ trẻ triển vọng của một trong những đơn vị kịch nói hàng đầu đất nước.
NGUYỄN THẾ KHOA
