Biết hai vợ chồng kỉ lục gia Đào Xuân Tình và nữ doanh nhân Khúc Thị Dậu đã lâu và cũng nhiều dịp tham dự một số sự kiện văn hóa cùng ông bà, nhưng mỗi lần gặp, ông bà luôn có những bất ngờ thú vị khi được chứng kiến bộ sưu tập đồ cổ ngày càng thêm nhiều bổ sung bất ngờ tại căn biệt thự đường Anh Đào, khu đô thị Vinhomes Riverside Long Biên, Hà Nội. Mỗi độ xuân về, kỉ lục gia Đào Xuân Tình lại bận rộn chăm chút cho không gian bảo tàng xe Peugeot và đồng hồ cổ của mình thêm sắc xuân chào đón bạn bè đến thưởng ngoạn. Một chiều đông lạnh, bên tách trà nóng, câu chuyện về bộ sưu tập xe đạp Peugeot cùng kỉ lục gia Đào Xuân Tình cứ miên man bất tận.
Là một người con của Hà Nội yêu văn hóa Pháp, kỉ lục gia Đào Xuân Tình đã dành trọn tình cảm của mình cho những chiếc xe thương hiệu “sư tử Pháp”. Sự tinh tế, đẳng cấp, sang trọng, lịch lãm, lãng mạn của thương hiệu xe đặc trưng văn hóa Pháp gắn với một thời Hà Nội này luôn có sức hút kỳ lạ với ông, bởi mỗi chiếc xe đạp Peugeot không đơn thuần chỉ là phương tiện mà còn là một bức tranh, là vẻ đẹp của nghệ thuật, những điều bí ẩn cần khám phá. Từng công tác ở phòng kỹ thuật của Công ty cầu Thăng Long (cũ), sau đó xin về nghỉ chế độ, đến năm 1998, ông Đào Xuân Tình chuyển sang lĩnh vực bất động sản. Bắt đầu sưu tập xe cổ từ năm 2002 từ ký ức về một chiếc xe Peugeot nhân dịp giỗ đầu người cha thân yêu từng là một “dân chơi” đồ cổ của đất Hà thành. Và tình yêu, niềm say mê sưu tầm xe đạp Peugeot cổ với những cuộc tìm kiếm kỳ công không những trong nước mà trên khắp thế giới đã làm bộ sưu tập của Đào Xuân Tình trở thành có một không hai, làm kinh ngạc với chính gia tộc chủ hãng Peugeot và Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam.
Đào Xuân Tình đã nhiều lần được nhận danh hiệu kỷ lục cao quý với bộ sưu tập xe đạp Peugeot kể cả trong nước và quốc tế: kỉ lục Việt Nam, kỉ lục Đông Dương kỉ lục Đông Nam Á, kỉ lục Thế giới. Đầu tháng 12/2020 vừa qua, tại lễ Hội ngộ Kỉ lục gia Việt Nam lần thứ 40 diễn ra tại Trung tâm Thương mại và Du lịch Dũng Tân, TP Sông Công, tỉnh Thái Nguyên, kỉ lục gia Đào Xuân Tình đã được nhận giải thưởng “Đĩa vàng Cống hiến cho các giá trị kỷ lục” và nhận Kỉ niệm chương “Người phá Kỉ lục” nhân dịp Hội ngộ Kỉ lục gia Việt Nam lần thứ 41 tại TP Hồ Chí Minh, do Viện Nội dung Kỷ lục Thế giới (WRCA) – Liên minh Kỷ lục Thế giới (WorldKings) trao tặng.
Điều đặc biệt hấp dẫn của bộ sưu tập hơn 300 chiếc xe đạp Peugeot cổ của Đào Xuân Tình trong bộ sưu tập của kỉ lục gia Đào Xuân Tình không chỉ việc chúng không ngừng nhiều thêm mà còn ở chỗ chúng không chỉ là những chiếc xe vô hồn mà luôn gắn với bản lý lịch và câu chuyện về những cuộc tìm kiếm công phu, kỳ thú. Để có rất nhiều cặp xe nam – nữ cùng đời, cùng màu và cùng năm sản xuất, Đào Xuân Tình đã lùng sục thông tin trong nước và thế giới, tìm đến tận nơi có xe bất kể nó ở đâu, nài nỉ mua hoặc đấu giá bằng được trong suốt hơn 20 năm. Bởi ông cho rằng những chiếc xe đạp Peugeot cổ như những con người, có cảm xúc, có tâm hồn, nên ông luôn cố gắng tìm kiếm để chúng cũng có cặp, có đôi.
Kỉ lục gia Đào Xuân Tình có 03 nguyên tắc trong việc sưu tập xe đạp Peugeot: một là chiếc xe đó phải cổ, hai là phải còn nguyên bản và ba là vẫn sử dụng được tốt. Tiêu chí của ông là xe càng cổ và còn nguyên bản thì ông sẽ cố gắng mua bằng được, dù giá có cao bao nhiêu. Để có được những chiếc xe ưng ý, còn nguyên bản, ông phải bỏ ra rất nhiều tâm huyết, thời gian và tiền bạc mới có thể sưu tập được. Trong bộ sưu tập xe đạp Peugeot của ông, tất cả các phụ tùng, phụ kiện đều được sản xuất và lắp ráp tại cộng hòa Pháp (trước năm 1992). Có những chiếc xe đạp trong bộ sưu tập của ông được sản xuất từ năm 1918, có tuổi đời trên 100 năm nhưng vẫn còn hoạt động tốt.
Mỗi một chiếc xe trong bộ sưu tập không chỉ đơn thuần là những phương tiện để di chuyển, mà còn là một câu chuyện, tất cả đều gợi cho ông nhớ đến hành trình tìm kiếm, năm sản xuất, chủ nhân trước ông là ai, chất lượng ra sao, hoàn cảnh mua như thế nào… Đó còn là cả một ký ức “Một thời để nhớ”, là những tác phẩm nghệ thuật, có hồn và mang trong mình những nét văn hóa riêng xa nhớ – nơi đó là cả một ký ức và kỷ niệm của cha ông, của gia đình, dòng họ và tuổi thanh xuân nhiều mơ ước.
Mới đây, trong bộ sưu tập xe đạp Peugeot của kỉ lục gia Đào Xuân Tình kết nạp thêm thành viên là một chiếc xe đạp cổ nhỏ xinh ra đời từ những năm 1950, cùng thời và là cặp đôi với chiếc xe đạp trong thân cây nổi tiếng tại đảo Vashon ở thủ đô Wasinhton (Mỹ). Chiếc xe đạp trong thân cây trên thuộc về cậu bé Don Puz khi đó mới 8 tuổi, sau này là một sĩ quan nghỉ hưu giờ sống ở Kennewick. Ông từng sống trên đảo Vashon cho tới năm 1992. Vào năm 1954, cha ông qua đời trong một vụ cháy nhà, để lại mẹ và 5 người con. Những người dân trên đảo đã hiến tặng nhiều đồ vật để giúp gia đình vượt qua khó khăn. Trong số đó có một chiếc xe đạp tí hon cho Don Puz. Nó có một cái bánh xe cao su rất cứng và tay cầm nhỏ xíu. Sau đó, gia đình ông chuyển tới đảo Vashon. Tại đây, trong một lần đạp xe đi chơi, mải chơi để quên xe đạp bên một cái cây trong đầm lầy, ông chẳng muốn lấy lại nữa và cứ để nó ở đây. Rồi đến năm 1995, khi về thăm lại người chị gái vẫn sống trên đảo, chị đã dẫn ông Puz tới chỗ cái cây để cái xe nhỏ năm xưa. Cây đã rất cao lớn và ôm giữa mình nó một chiếc xe Peugeot nhỏ. Câu đầu tiên mà ông thốt lên là: “Đó là chiếc xe của tôi”. Giờ đây, chiếc xe đã trở thành một điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng trên đảo Vashon, Washington, Mỹ.
Còn chiếc xe Peugeot nhỏ cùng loại, cùng năm sản xuất với chiếc xe trên thân cây nổi tiếng ở Mỹ của kỉ lục gia Đào Xuân Tình do một người em thân thiết vốn là vận động viên đua xe đạp đã tặng cho ông vì biết ông đam mê xe cổ. Và hành trình phiêu lưu của chiếc xe đã nhắc nhớ về câu chuyện ngược dòng thời gian với chiếc xe trong thân cây cùng cặp thuở nào. Ông mong ước một dịp nào đó, hai chủ nhân chiếc xe sẽ có dịp đoàn viên gặp gỡ và hành trình du ký ngược xuôi của cặp xe này được hội ngộ sau bao năm đằng đẵng.
Hiện tại, bộ sưu tập của kỉ lục gia không chỉ sở hữu nhiều loại xe đạp cổ từ nhiều đời, mà còn có nhiều cặp xe đôi, nhóm xe, cặp xe tri kỷ với những câu chuyện kiếm tìm tình cờ đầy duyện nợ. Chẳng hạn như cặp xe bố – con, thầy – trò, tình đồng nghiệp được sản xuất từ những năm 1922. Như một duyên lành, sau bao năm tìm kiếm, ông đã mua được chiếc xe sau đúng 1 năm giỗ đầu của chủ nhân chiếc xe, rồi thật bất ngờ, cậu con trai của chủ nhân chiếc xe cũng đồng ý trao cho ông chiếc xe của mình mà cậu đã sưu tầm gìn giữ từ lâu. Vậy là hạnh ngộ sum vầy, cùng lúc kỉ lục gia Đào Xuân Tình đón hai chiếc xe đạp Peugeot màu bạc về đặt ở vị trí trang trọng trong phòng trưng bày. Đợt hạn chế đi lại vì dịch Covid-19, ông lại có nhiều thời gian chăm sóc, bảo dưỡng rất tỉ mẩn cho những đứa con tinh thần với tình yêu bền bỉ. Điểm độc đáo trong phòng trưng bày bộ sưu tập xe đạp cổ của kỉ lục gia Đào Xuân Tình mới đây có trưng bày bức tranh chân dung ngài Armand Peugeot – cha đẻ và là người sáng lập thương hiệu xe đạp và ô tô Peugeot của họa sĩ Lê Đại Chúc – người anh thân thiết, người bạn tâm giao đã đồng hành với ông nhiều năm qua. Trong phòng trưng bày còn có hai bức tranh khổ lớn của họa sĩ Lê Đại Chúc về xe đạp Peugeot và ô tô Peugeot nổi tiếng.
Gần 20 năm theo đuổi đam mê, ngoài những chiếc xe đạp Peugeot sản xuất tại Cộng hòa Pháp thì trong bộ sưu tập của ông còn có 4 chiếc Solex xe đạp máy, 2 chiếc Peugeot 101, 2 chiếc Peugeot 102, hàng chục chiếc xe motobecan, cùng hàng trăm các loại đồng hồ treo tường và để bàn cổ, những đồ vật đã làm mê hoặc nhiều người thuộc thế hệ của ông. Đó đều là những bảo vật vô cùng ý nghĩa và có giá trị.
Với kỉ lục gia Đào Xuân Tình, giá trị của mỗi chiếc đồng hồ cổ gồm nhiều yếu tố từ lịch sử, nguồn gốc xuất xứ và đặc biệt là câu chuyện xoay quanh nó. Ông từng chia sẻ: “Mình cảm nhận vẻ đẹp không chỉ vì thời gian, mà còn là những tác phẩm nghệ thuật…”. Vì lẽ đó, vợ chồng ông đã dành cả tầng 3 trong căn biệt thự sang trọng của mình để trưng bày hơn 200 chiếc đồng hồ cổ được sưu tầm qua nhiều năm. Trong đó, có chiếc đồng hồ quả quít vàng ròng và có những chiếc đo được thay đổi áp suất không khí khi sắp có bão. Những chiếc đồng hồ của ông đều được sản xuất từ năm 1980 trở về trước, chủ yếu là đồng hồ đeo tay Poljot, Slava, đồng hồ để bàn… và được bảo quản tốt. Với ông, đồng hồ hay xe đạp cổ đều là những giá trị tinh thần để người ta nhớ về một thời, nhiều thời, ngẫm về những câu chuyện văn hóa, văn minh của đời sống xã hội.
Ông bảo, khi về sinh sống tại khu đô thị Vinhomes Riverside ông có nhiều niềm vui với những người bạn tâm đầu ý hợp, trong đó có nhà báo, đại tá Sử Trường Sơn – người bạn cùng chung sở thích sưu tập các dòng xe máy “vang bóng một thời” với nhiều xe phân khối lớn, nhỏ và sưu tầm cây cảnh đẹp, độc lạ trong những chuyến đi, từ khắp các vùng miền trên đất nước. Kỉ lục gia Đào Xuân Tình và nhà báo, đại tá Sử Trường Sơn biết nhau từ mấy chục năm trước, nhưng ít có dịp gặp gỡ vì những lo toan bộn bề cuộc sống và công việc cứ cuốn họ đi, để rồi khi cùng về sống tại khu Vinhomes Riverside, hai ông mới có nhiều dịp hàn huyên, bộc bạch. Và những câu chuyện sưu tầm đồ cổ được chia sẻ, tâm tình, bởi với hai ông, xe đạp, xe máy, đồng hồ hay cây cảnh đều là tác phẩm nghệ thuật, có câu chuyện, có thân phận mà họ rất đỗi trân trọng.
Niềm đam mê bất tận đồng hồ cổ và xe đạp cổ Peugeot cứ cuốn kỉ lục gia Đào Xuân Tình ngược về ký ức thời gian với những hình ảnh gần gũi, quen thuộc. Ông mong muốn có thể tổ chức một cuộc đua xe đạp hoặc một chương trình hoạt động từ thiện ý nghĩa xuyên Đông Dương trên chính những chiếc xe đạp Peugeot trong bộ sưu tập của mình để giới thiệu, quảng bá và gắn kết tình hữu nghị giữa 3 nước Đông Dương, góp phần thực hiện sứ mệnh “Mang tinh hoa Việt Nam ra thế giới” và “Mang tinh hoa thế giới về Việt Nam”. Và hành trình đi tìm những chiếc xe mang thương hiệu Peugeot vẫn là những ước mơ ngọt ngào với những câu chuyện giữ gìn vốn cổ cứ đong đầy trong tâm nguyện của ông.
Ngọc Anh
