Hàn Quốc, một trong những quốc gia thịnh vượng nhất châu Á, lại là quốc gia đối xử tàn bạo nhất với các khoản nợ của cá nhân và doanh nghiệp nhỏ. Người dân và chủ doanh nghiệp Hàn Quốc có thể phải khốn đốn, kiệt quệ cả đời trong các bẫy nợ lạnh lẽo. Họ không có cơ hội thứ hai, hệt như ‘Trò chơi câu mực – Squid Game’ vậy.
Nhiều chủ doanh nghiệp nhỏ ở Hàn Quốc đã nhận ra mình chính là các nhân vật đang kiếm bộn tiền của bộ phim truyền hình ‘Squid Game’ cực kỳ nổi tiếng của Netflix, những người tranh giành một cách tuyệt vọng để có cơ hội giành được 38 triệu USD – một kiểu bẫy nợ mà tất cả chúng ta đã quá quen thuộc.
Sắp nghỉ hưu ở tuổi 58, bà Yu Hee-sook đã trả hết nợ từ lâu nhưng vẫn nhận được các cuộc gọi từ các cơ quan thu nợ đe dọa thu giữ tài khoản ngân hàng của bà, vì các khoản vay trước đây của bà đã được chứng khoán hóa và bán cho các nhà đầu tư mà bà không hề hay biết.
“Ở Hàn Quốc, nó giống như ngày tận thế khi bạn trở thành một kẻ không trả được nợ”, bà Yu cho biết. Trong suốt 13 năm, bà đã phải làm nhiều nghề, từ những công việc vặt cho đến việc viết bài cho các tạp chí điện ảnh để trả những khoản nợ bởi một bộ phim thất bại vào năm 2002.
“Tất cả những gì tôi muốn là cơ hội trả nợ, nhưng các ngân hàng không cho phép tôi kiếm tiền”, bà Yu nói thêm. Bà đã cảm thấy bị mắc kẹt trong một thử thách kéo dài không hồi kết, giống như 456 thí sinh của ‘Trò chơi câu mực’.
Trong khi người nước ngoài nghĩ về Hàn Quốc với nhóm nhạc nam BTS và điện thoại thông minh kiểu dáng bắt mắt của Samsung, thì bộ phim ‘Trò chơi câu mực’ lại chỉ ra mặt tối của việc gia tăng vay nợ cá nhân, tỷ lệ tự tử cao nhất trong số các quốc gia tiên tiến, và việc người dân hiếm có khả năng thoát nợ.
Các khoản vay hộ gia đình ở mức cao kỷ lục đang thúc đẩy đầu tư tư nhân và tăng trưởng nhà ở. Tuy vậy, việc nợ nần thường không được xã hội Hàn Quốc chấp nhận. Điều đó đang làm mờ đi ranh giới giữa các khoản vay cá nhân và khoản vay doanh nghiệp, từ đó tạo gánh nặng cho những người điều hành doanh nghiệp nhỏ.
Các vụ phá sản cá nhân ở Hàn Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong 5 năm là 50.379 vụ vào năm ngoái, theo hồ sơ tòa án Hàn Quốc.
Tỷ lệ những người phải trả nhiều hơn một loại nợ cá nhân đã tăng đều đặn từ mức 48% vào năm 2017 lên 55,47% vào tháng 6, số liệu từ Dịch vụ Thông tin Tín dụng Hàn Quốc cho thấy.
“Nếu Donald Trump là người Hàn Quốc, có lẽ ông ấy đã không thể trở thành Tổng thống, ông ấy sẽ bị phá sản nhiều lần”, một luật sư ở Seoul, người chuyên về phá sản cá nhân, cho hay.
“Ở Hoa Kỳ, nợ doanh nghiệp được tách biệt với trách nhiệm cá nhân”.
Một mạng lưới an sinh xã hội không đầy đủ đối với các doanh nghiệp nhỏ và việc thiếu một chương trình phục hồi cho những thất bại đã gây ra nhiều rủi ro có thể khiến một số người Hàn Quốc tuyệt vọng, và các ngân hàng thường bỏ qua giới hạn 5 năm để hủy các hồ sơ vỡ nợ.
Thẩm phán Ahn Byung-wook cho biết: “Do các hoạt động truyền thống trong ngành ngân hàng, các chủ doanh nghiệp ở Hàn Quốc thường phải đối mặt với gánh nặng nợ nần từ hoạt động kinh doanh mà họ điều hành”.
Các ngân hàng thường yêu cầu các chủ sở hữu doanh nghiệp đứng ra bảo đảm cho khoản vay của công ty, một hành vi mà chính phủ đã cấm đối với các tổ chức tài chính công vào năm 2018, mặc dù 3 chủ sở hữu nói với Reuters rằng một số bên cho vay vẫn tiếp tục làm như vậy.
Những người đăng ký khoản vay kinh doanh có xếp hạng tín dụng kém hoặc tiền sử vỡ nợ cần được các tổ chức tài chính nhà nước ở Hàn Quốc bảo lãnh.
“Về mặt văn hóa, các doanh nhân thất bại bị xã hội kỳ thị, vì vậy việc bắt đầu lại rất khó khăn, bởi mọi người không tin tưởng họ”, thẩm phán Ahn cho biết thêm.
“Trên hết, những người phá sản cá nhân phải đối mặt với một danh sách dài các hạn chế về việc làm”.
Số lượng lao động tự do của Hàn Quốc được xếp vào hàng cao nhất thế giới, chiếm 1/4 thị trường việc làm, khiến nước này dễ bị suy thoái. Một nghiên cứu của ngân hàng trung ương vào năm 2017 cho thấy chỉ 38% doanh nghiệp như vậy tồn tại được 3 năm.
Tuy nhiên, khi triển vọng kinh tế suy giảm, người Hàn Quốc tìm được ít công việc tốt hơn trong bối cảnh giá nhà tăng cao, nhiều người đang đặt cược rằng đầu cơ là con đường duy nhất dẫn đến sự giàu có, và đã vay nợ nhiều hơn bao giờ hết để mua cổ phiếu và các tài sản khác.
Khoản vay hộ gia đình gần tương đương với GDP ở mức kỷ lục 1.806 nghìn tỷ won (1,54 nghìn tỷ USD) trong quý 2 kết thúc vào tháng 6.
Ryu Kwang-han, một doanh nhân 40 tuổi đã thoát khỏi chương trình phục hồi nợ vào năm 2019 nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc vay vốn cho biết: “Chính phủ khuyến khích các công ty khởi nghiệp nhưng họ không quan tâm đến những doanh nghiệp thất bại”.
“Việc này khác gì với ‘Trò chơi câu mực’ khi mà cuộc sống không có cơ hội thứ hai”?
Theo Reuters
