“Làm sao về được mùa đông/ Dòng sông đôi bờ cát trắng/ Làm sao về được mùa đông/ Ðể nghe chuông chiều xa vắng/ Thôi đành ru lòng mình vậy/Vờ như mùa đông đã về”…Nhà thơ Thảo Phương của Nỗi nhớ mùa đông hóa ra là chị Mai Hương của tôi ngày nào…
…Ngày nhỏ, tôi ở khu tập thể Bộ Tài chính số 1 Lê Phụng Hiểu Hà Nội. Bạn tuổi thơ đánh bi đánh đáo có nhiều thằng, như Tôn lò, Viễn què, Dương điên, Dũng bủng… Dũng bủng là con cô Mai, ở khu dưới, nó có bốn chị em, sau nó là thằng Đồng Tiến, trên nó là chị Mai Hương. Mai Hương gày gò khẳng khiu nhưng bố mẹ bận việc nên mình chị lo tất tật việc nhà, từ nhặt rau nấu cơm cho tới chăm sóc quát tháo các em..
Chiến tranh, sơ tán, mỗi người mỗi ngả. Bẵng đi nhiều năm, trong một lần lên Đà Lạt sau giải phóng, bất chợt tôi gặp chị. Thì hóa ra sau khi đi học Hung- ga- ry về, chị lên dạy ở trường Đại học Đà Lạt. Chị đã có chồng con và vẫn khẳng khiu như trước. Đà Lạt đầy sương, như mùa đông phía Bắc. Hai chị em ngồi nhấm nháp cà phê, bao chuyện không dứt về mùa đông Hà Nội, về khu nhà 1 Lê Phụng Hiểu tuổi thơ. Rồi chị với một giọng nói như thơ, kể cho thằng em nghe về những mối tình đã qua. Khiếp, nhiều thế hả chị, mà sao mối tình nào cũng nồng nàn thế hả chị?
Rồi một lần, ca sĩ bạn thân của tôi là Ngọc Tân rủ tôi đến nhà hát Bến Thành xem show mới của anh, có bài hát Nỗi nhớ mùa đông mà anh nói anh rất thích. Tân rất yêu mùa đông Hà Nội, yêu những đêm đi diễn về, hai tay xoa vào nhau đưa lên miệng bốc khói hít hà, khói bay mờ ảo trên mắt, rồi ăn bát phở nóng tương ớt cay xè như có cả mùa hè chang chói nơi đầu lưỡi…
“Dường như ai đi ngang cửa/Gió mùa đông bắc se lòng/Chút lá thu vàng đã rụng/Chiều nay cũng bỏ ta đi (Nhạc Phú Quang, thơ Thảo Phương). Phải nói đêm ấy Ngọc Tân hát hay lắm. Bao nhiêu dòng nước mắt lăn trên má những người con Hà Nội xa quê vào sinh sống đất phương Nam ngập tràn ánh nắng, mà như càng yêu Hà Nội hơn, càng nhớ Hà Nội mùa đông hơn, bởi như mình đã xa, đã mất những gì thân thiết nhất, bởi như mọi thứ đã bỏ mình đi rồi. “Làm sao về lại mùa đông/Mùa thu cây cầu đã gẫy…”. Với Hà Nội, họ yêu nhưng không thể trở lại, cũng như vậy với tình yêu đã mất, vẫn còn bao nuối tiếc vấn vương mà làm sao có thể trở lại được đây?
Bài hát dứt, nhiều người chạy lên sân khấu tặng hoa, ôm hôn NgocTân. Có một thiếu phụ ngồi hàng ghế đầu bất động, cứ ngồi ôm hoa trong tay bất động. Cho khi đêm diễn tan, chị như mới bừng tỉnh, hốt hoảng ôm hoa chạy ra hành lang. “Chị Mai Hương!” Tôi thốt lên. Người thiếu phụ ấy chính là Mai Hương. “Sao lại Mai Hương?”- Ngọc Tân ngạc nhiên hỏi tôi- Đây là nhà thơ Thảo Phương, tác giả lời bài hát Nỗi nhớ mùa đông mà?”
Mai Hương: “Đấy là tên gọi của em ở nhà anh Tân ạ. Tặng anh bó hoa của em. Cảm ơn anh đã hát rất hay”. Ngọc Tân xúc động: “ Lúc trên sân khấu, khi bạn bè tặng hoa, tôi đã nhìn quanh xem chị ngồi đâu để mang hoa xuống tặng chị, và giới thiệu với mọi người đây là nhà thơ Thảo Phương, tác giả lời bài hát. Nhưng thú thực do mắt cận nặng quá nên tôi không tìm mãi không được chị. Và cũng bởi ban nhạc lại vào bài hát sau nhanh quá. Mong chị thứ lỗi”.
Bấy giờ tôi mới biết, chị Mai Hương,cô giáo Mai Hương khẳng khiu ngày xưa, chị thằng Dũng bủng, thằng Đồng Tiến, bây giờ là nhà thơ, là tác giả phần lời bài hát rất xúc động, rất hay mà bạn tôi vừa hát. Tôi nói với chị: “Khi nào tặng em một tập thơ nhé”. Chị bảo tất nhiên rồi, chị in ba tập thơ rồi, và đời chị nay là của thơ ca rồi!
Một thời gian ngắn sau, chưa được nhận tập thơ chị tặng, tôi nghe tin chị mất,Thương hơn nữa, chị ra đi với trái tim đơn côi. “Làm sao về được mùa đông/Mùa thu cây cầu đã gẫy”. Những mối tình chị từng kể tôi nghe năm xưa, đều đã như những nhịp cầu đã gẫy, để rồi mãi mãi với chị chỉ là: “Vờ như mùa đông đã về”…
Mai Hương-thiếu phụ với “Nỗi nhớ mùa đông” mãi mãi là gương mặt đẹp trong tâm hồn chúng tôi, trong tâm hồn người yêu thơ Hà Nội. Bởi chị có trong thơ mình trái tim thiếu phụ khao khát mà không thể trở lại một mùa đông Hà Nội, trở lại những mối tình, những hạnh phúc như nhịp cầu đã gãy đổ, chỉ có thể lặng thầm xót xa lau nước mắt, tiếc nuối hạnh phúc như một tiếng chuông chiều đã bay xa…
Sau này mỗi khi về lại Lê Phụng Hiểu, tôi lại nhớ chị. Khu nhà tuổi thơ là nơi trưởng thành của nhiều quan chức to. Em ruột Thảo Phương là Ðồng Tiến sau làm Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Hai người làm thơ ngoài Thảo Phương có Trần Phương Trà (Trần Nguyên Vấn) là rể nơi này.
Mùa đông Hà Nội nhớ Ngọc Tân, nhớ chị Mai Hương – Thảo Phương. Nhớ bao người…
Nhạc sĩ Phú Quang:
“Thơ như là cơm chim, vì vậy khi lấy của bất kỳ ai một ý thơ, một câu thơ để phổ nhạc tôi cũng đều đề tên và trả nhuận bút bằng nhiều cách. Chính vì thế, tôi và Thảo Phương có rất nhiều kỷ niệm. Phương là người thẳng tính, bộc trực, mạnh mẽ giống như đàn ông, có thể ngồi uống rượu với nhau suốt buổi chiều. Cứ mỗi lần tôi ra đĩa nhạc, có hay không có bài Nỗi nhớ mùa Đông, tôi đều tìm cách gởi đến Phương một bản, vì biết Phương thích nghe nhạc phổ thơ. Có lần Phương gọi cho tôi và yêu cầu tìm giúp 10 đĩa có bài Nỗi nhớ mùa Đông để tặng mấy người quen ở nước ngoài về, lúc ấy Phương đang ở Hà Nội, cũng vào mùa Đông. Tôi cũng nhớ mình nói rằng không có đủ, Phương bảo thì đĩa nhạc khác của anh cũng được, miễn là có phổ thơ nhiều nhiều. Với thơ, với nhạc, Thảo Phương có niềm say mê đặc biệt, dù công việc mưu sinh đã chiếm nhiều thời gian của cô ấy”.
Châu La Việt/VHVN
