Ý nghĩa lễ Vu Lan báo hiếu

Mẹ thì chín tháng cưu mang, ba năm bú mớm, suốt đời chỉ biết hy sinh cho con. Khi đang ăn cũng như khi ngủ nghỉ, hễ con cần đến là có mẹ ở bên cạnh. Con lỡ đại, tiểu tiện ở trên mình, mẹ vẫn vui cười không chút hờn giận. Gặp cảnh nghèo hèn, mẹ nhịn bớt cơm cho con ăn, dành chỗ khô ráo cho con nằm (bên ướt mẹ nằm, bên ráo con lăn). Rủi khi con đau ốm, mẹ ngồi bên cạnh, năm canh thao thức lo âu; chỉ khi con khỏe mạnh tươi cười, mẹ mới vui tươi hớn hở.

Ca dao có câu:

” Lên non mới biết non cao,

Nuôi con mới biết công lao mẫu tử”.

Còn cha phải lo làm lụng vất vả để nuôi con. Nếu gặp cảnh nghèo khó, cha phải làm thuê, ở mướn, mua tảo bán tần, đổ mồ hôi lấy bát cơm, manh áo cho con. Ngoài cha còn dạy dỗ cho con học hành, ngày đêm lo lắng đào tạo cho con thành người hữu dụng, khôn ngoan, khỏi thua chúng kém bạn. Công ơn cha mẹ nói ra bao nhiêu cũng không cùng.

Vậy làm con phải báo đền ơn cha mẹ: Bất luận luân lý đạo đức nào, Ðông hay Tây, xưa hay nay; đều lấy chữ:”Hiếu” làm đầu. Một người con đã bất hiếu với cha mẹ, thì không còn việc xấu xa gì mà không làm được. Một kẻ vong ơn bội nghĩa thì không còn biết nhân nghĩa, bác ái, công bằng là gì. Bởi vậy cho nên, người xưa có câu:

“Thiên kinh vạn quyển, Hiếu nghĩa vi tiên”,

(Ngàn quyển kinh, vạn quyển sách, đều lấy Hiếu làm đầu).

Kinh Thi có nói một câu rất cảm động:

” Phụ hề sanh ngã, mầu hễ cúc ngã,

Ai ai phụ mẫu, sanh ngã cù lao,

Dục báo thâm ân, hiệu thiên võng lạc”.

Nghĩa là cha sanh ta, mẹ nuôi ta. Hỡi ôi, cha mẹ sanh ta cực nhọc. Muốn đền đáp ân đức của cha mẹ, như vói lên trời cao chẳng cùng.

Phật dạy:

“Phụ mẫu tại đường như Phật tại thế”.

Nghĩa là cha mẹ còn sinh tiền, cũng như Phật còn ở đời.

Đức Phật dạy pháp Vu Lan Bồn,

Vu Lan Bồn là gì?

Vu Lan Bồn là phiên âm theo tiếng Phạn. Người Trung Hoa dịch là: ” giải đảo huyền “, nghĩa là cởi trói người bị treo ngược; còn nghĩa là cứu vớt những kẻ đau khổ nặng nề như đang bị treo ngược.Vậy Nguyên Nhân Phật Dạy Pháp Vu Lan Bồn?

Ngài Ðại hiếu Mục Kiền Liên, sau khi tu hành chứng được 6 phép thần thông, ngậm ngùi nhớ đến công ơn cha mẹ, Ngài tìm cách báo đáp ơn sâu. Dùng đạo nhãn xem trong thế gian,Ngài nhận thấy mẹ mình sanh làm loài ngạ quỷ, thân thể ốm gầy, da bọc xương, thân hình tiều tụy, bụng lớn, đầu to, cổ nhỏ như ống chỉ, đói khát suốt năm không được ăn uống. Thương xót quá, Ngài liền đem bát cơm dâng mẹ, Bà mẹ khát khao lâu ngày đói khát nên khi được cơm, lòng tham nổi lên, sợ người xung quanh cướp giật, lấy tay trái che giấu bát cơm, tay phải bốc ăn. Bởi lòng tham lam độc ác trong tiền kiếp trước nổi bừng lên, nên cơm mới đưa vào miệng, thì hóa thành than lửa, bà òa la khóc không ăn được.

Ngài Mục Kiền Liên thấy thế, hết sức đau buồn thảm thiết. Ngài liền trở về bạch Phật, thuật lại như trên cầu Phật chỉ dạy phương pháp cứu độ thân mẫu.

Sau khi nghe Ngài Mục Kiền Liên thỉnh cầu phương pháp báo hiếu, Phật dạy rằng:

” Nầy Mục Kiền Liên! Mẹ của ông do lòng tham lam, độc ác đã tạo ra tội lỗi nặng nề trải qua nhiều kiếp, nay sanh trong ác đạo, làm loài quỷ đói nên không thể một mình ông cứu độ được. Mặc dù Thần thông và lòng hiếu thảo của ông vô cùng lớn, cũng không sao chuyển được nghiệp lực, ông phải nhờ oai thần của chúng Tăng trong mười phương, đức lớn như biển, mới cứu độ mẹ ông được giải thoát. Ta nay sẽ vì ông, chỉ dạy phương pháp cứu độ khiến cho cha mẹ ông bà xa lìa được các ác đạo

Nầy Mục Kiền Liên !

Ngày rằm tháng 7, là ngày Tự Tứ của chư Tăng trong mười phương, sau ba tháng an cư kiết hạ, Ngày ấy cũng là ngày hoan hỷ của các chư Phật , vì chư Tăng sau ba tháng an cư thanh tịnh, trao dồi Giới, Định, Tuệ ,ông nên nhân ngày ấy làm lễ Vu Lan Bồn để báo hiếu cho mẹ…sắm đủ các món trai diên trăm mùi, năm thứ trái cùng hương hoa dầu đèn…Thỉnh chư Tôn đức Tăng trong mười phương, những vị thiền định trong núi rừng, chứng được bốn quả Thánh, hoặc có vị kinh hành dưới cội cây được sáu phép thần thông, hàng Thanh Văn, Duyên Giác, các vị Thánh Tăng, hoặc các vị thập địa Bồ Tát thị hiện làm thầy Tỳ kheo v.v…Ông phải thành tâm kính lễ trai Tăng cúng dường phân minh và thỉnh cầu chư Tăng chú nguyện cho vong linh mẹ ông được thoát khổ. Nhờ công đức chí thành chú nguyện, vong linh mẹ ông đã được siêu thoát.

Ngài Mục Kiền Liên vâng lời Phật dạy, đến rằm tháng 7 làm lễ Vu lan báo hiếu, sắm đủ các lễ cúng, cung thỉnh rước chư Tăng Ni trong mười phương thành tâm kính lễ trai Tăng cúng dường, nên vong mẫu của Ngài được thoát khỏi kiếp ngạ quỷ, sanh về cảnh giới an lành.

Sau khi thấy thân mẫu được thoát khổ, Ngài Mục Kiền Liên vui mừng, liền đến bạch Phật:

Bạch Đức Thế Tôn! Thân mẫu của con được nhờ công đức Tam Bảo và oai thần của chư Tăng, nên được thoát khỏi kiếp ngạ quỷ khổ não. Vậy về đời sau, trong hàng Phật tử , nếu có người muốn làm lễ Vu Lan Bồn để cứu độ cha mẹ hiện tại cũng như cha mẹ nhiều kiếp trước, chẳng biết có được chăng?

Phật dạy rằng:

“Quý lắm thay! Nầy Mục Kiền Liên! Ðời sau, nếu các thầy Tỳ kheo và Tỳ kheo ni, vua, Thái Tử, các quan tể tướng, những hàng tam công cho đến tứ dân, vì lòng hiếu thảo muốn đền đáp công ơn cha mẹ hiện tại hay quá khứ, thì cứ ngày rằm tháng 7 là ngày “Phật hoan hỷ”, làm lễ Vu Lan nầy, để cúng dường trai Tăng. nhờ công đức của chư Tăng chú nguyện, cha mẹ hiện tại được tăng long phước thọ, khỏi những điều tai hoạn, khổ não, còn cha mẹ bảy đời thì khỏi bị khổ ngạ quỷ, được sanh trong cõi nhơn thiên, hưởng phước vui vẻ an lành”

Ngài Mục Kiền Liên và bốn chúng Ðệ tử hoan hỷ vâng làm. Và từ đó về sau, mỗi năm cứ đến ngày Rằm tháng 7, hàng Phật tử chí hiếu, đều làm lễ Vu Lan để đền đáp công ơn sanh thành dưỡng dục của cha mẹ. Tất nhiên sự báo hiếu không những chỉ nhắm vào một lễ Vu Lan, không phải mỗi năm chỉ tổ chức một lễ Vu Lan, là đã tự cho mình là người con chí hiếu , vì đã làm tròn hiếu đạo.

Như trên đã nói, công ơn cha mẹ rộng như trời biển làm con suốt đời báo ơn cha mẹ vẫn chưa đủ.

Báo hiếu về vật chất:

Người Phật tử phải hầu hạ vâng thờ, thay làm các việc nhọc săn sóc miếng ăn thức uống, áo quần, chiếu giường, chỗ nghỉ ngơi, không để cho cha mẹ thiếu thốn, lo nghĩ. Song người Phật tử phải sáng suốt trong khi báo hiếu, không nên quá chiều theo ý muốn của cha mẹ mà tạo những nghiệp dữ, như sát sanh hại vật, gây tội lỗi để làm cho cha mẹ sung sướng trong vật chất. Làm như thế không phải là báo hiếu mà chính là bất hiếu, vì đã gây tạo tội lỗi thêm cho cha mẹ và cho mình.

Vả lại, báo hiếu về vật chất, dù đầy đủ cho mấy đi nữa, cũng làm việc cho cha mẹ được vui vẻ thỏa mãn trong một kiếp hiện tại mà thôi. Cái vui vật chất là vui giả tạm, vui trong vòng sanh tử luân hồi. Vậy sự báo hiếu về vật chất chưa phải là đủ.

Báo hiếu về tinh thần:

Người Phật tử phải báo hiếu về tinh thần. Báo hiếu về tinh thần là làm sao cho tinh thần của cha mẹ được nhẹ nhàng, cao thượng và đi dần đến chỗ giải thoát. Phật tử phải khuyên cha mẹ tin nhân quả tội phước và quy y Tam Bảo, bố thí phóng sanh , niệm Phật , làm các việc lành, giữ giới và tu nhơn giải thoát. Có như thế, thì không những trong hiện tại cha mẹ được yên vui, thanh tịnh và đời sau cũng được nhiều phước báo an lành…

Chúng ta đã biết hiệu quả tốt đẹp của lễ Vu Lan. Vậy chúng ta nên noi theo gương của Ngài Ðại hiếu Mục Kiền Liên mà báo hiếu, thì chắc chắn cha mẹ hiện tại và bảy đời đều được thoát khổ ngạ quỷ và hưởng phước an vui giải thoát. Cha mẹ hiện tại thì phước thọ tăng long, bình an khỏe mạnh.

Thưa quý vị !

Trong tất cả chúng ta, ai ai cũng duy nhất chỉ có một người Cha một người Mẹ RUỘT mà thôi, vì vậy chúng ta cố gắng tri ân báo hiếu và phụng dưỡng .. đừng để một khi Cha Mẹ mất đi rồi mới hối hận thì không còn kịp nữa.

Như hối hận và than thở của Thầy Tử Lộ:

(Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng.

Con muốn phụng dưỡng báo hiếu mà cha mẹ đã qua đời”.