Họ Phan là một thành viên lâu đời trong cộng đồng dân tộc Việt Nam, đã có mặt hàng ngàn năm với bao thăng trầm biến động. Cùng với trăm họ, tộc Phan đã góp công khai sơn phá thạch, mở rộng đất đai, chống lại ngoại xâm, phát huy và gìn giữ những truyền thống tốt đẹp, những tinh hoa văn hoá của dân tộc, giống nòi.
Các tài liệu cổ sử cũng như các truyền thuyết, tổ tiên các tộc Việt có từ cách đây khoảng gần ba ngàn năm. Họ Phan xuất hiện trên đất nước Việt Nam ngay từ thời Kinh Dương Vương với ông Phan Ðô và vào thời Vua Hùng thứ 18 với ông Phan Tây Nhạc đại vương, đều gốc ở Ái Châu (Thanh Hóa).Theo truyền thuyết vào đầu đời Nhà Chu (1066 TCN) tại một bộ tộc phía nam sông Trường Giang (Dương Tử Giang) gần hồ Phiên Dương, vùng đất Việt Thường thuộc Dương Việt (Giang Tây) có người tù trưởng giỏi nghề cấy lúa, biết lợi dụng sông ngòi, lấy nước vào ruộng, tránh được nạn hạn hán làm cho mùa màng tươi tốt, nhân dân no đủ, ai cũng mến phục. Nghe tin, vua Chu bèn mời người đó về triều giúp đỡ nhân dân cách dẫn nước vào ruộng cấy lúa nước, dần dần nhân dân sung túc, thiên hạ thái bình. Ðể đền ơn, vua Chu ban cho được hưởng ruộng lộc tức là thái điền ở bộ tộc đó và đặt tên họ ghép hai chữ thái điền với ba chấm thủy đọc là chữ “Phan”. Họ Phan bắt đầu ra đời từ đấy. Người tù trưởng đó là Tất Công họ Phan, bộ tộc Phan.
Ngoài việc về đây dâng hương tưởng nhớ đến Tổ Tiên dòng họ, còn là nơi gặp gỡ, nhìn nhận tình đồng tộc, đồng hương máu thịt. Là nơi thể hiện ý chí, truyền thống đoàn kết quí báu mà họ Phan chúng ta thừa hưởng của Cha Ông tự ngàn xưa.
Sau 3 năm gián đoạn vì dịch Covid-19, Lễ hội giỗ tổ năm 2023 được tổ chức vào ngày 12/02/2023 (22 tháng Giêng năm Quý Mão) trong sự háo hức, trông chờ của bà con đồng tộc. Mở đầu là phần nghi lễ cúng Tổ bắt đầu từ buổi sáng, sau đó bà con tuần tự vào dâng hương, các đoàn cung tiến lễ vật. Năm nay có trên 10 đoàn ở khu vực phía Nam và Tây nguyên về dự như: Đắk Lắk, Đắk Nông, Bình Phước, Lâm Đồng, Bình Thuận, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tiền Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ, Cà Mau… cùng với đại diện của 23 chi họ Phan tại TpHCM, CLB Golf, CLB Quần vợt và đông đảo con cháu, dâu, rể… cư ngụ tại TpHCM đến tham dự.
Mở đầu là lễ bái Tổ của đoàn Lân Sư Rồng, tiếp đó đến nghi thức chào kính Tổ Tiên, theo hiệu lệnh tất cả bà con đều đứng lên, hướng về đền thờ, bản Tộc ca được trổi lên trong chất giọng hùng tráng. Tiếp theo là diễn văn chào mừng lễ hội của ông Phan Thanh Nam chủ tịch Hội đồng họ Phan TP HCM và chuyển lời chúc tết của bác Phan Khắc Hy cố vấn hội đồng họ Phan VN và bác Phan Khắc Hải chủ tịch Hội đồng họ Phan VN đến bà con. Sau đó ông Phan Văn Tín cố vấn Hội đồng Họ Phan TP Hồ Chí Minh báo cáo việc họ năm nay và phương hướng năm tới, nội dung nêu bật những kết quả ban trị sự đã thực hiện trong năm qua và những khó khăn tồn tại phải giải quyết trong năm tới và ông Phan Xuân Thanh Phó Chủ tịch Hội đồng họ Phan TP HCM báo cáo công tác tổ chức, nhân sự.
Chương trình được liên tục là phần phát biểu của đại diện các đoàn, các đại biểu, sau đó ban tổ chức tiến hành trao quà lưu niệm, không khí buổi lễ diễn ra tưng bừng, vui vẻ…
Nhân dịp lễ giỗ tổ họ Phan tại TP Hồ Chí Minh đầu xuân 2023, ông Phan Khắc Hải – Chủ tịch Hội đồng họ Phan Việt Nam, kính gửi ông Phan Thanh Nam – Phó chủ tịch thường trực HĐ họ Phan VN, Chủ tịch HĐ họ Phan TP HCM. Gặp mặt bà con đầu xuân là nét đẹp văn hoá trong sinh hoạt của cộng đồng họ Phan tpHCM, có sức lan toả trong vùng. Chúc mừng lễ gặp mặt đầu xuân Quý Mão-2023, của họ Phan TP HCM thành công tốt đẹp, góp phần tích cực kết nối, phát triển dòng họ, hun đúc lòng thành kính, tri ân Tổ tiên. Năm mới, kính chúc các bậc cao niên, cao thế, các trưởng họ, bà con nội ngoại họ Phan cùng thân hữu TP HCM: bình an, khoẻ mạnh, ấm no, hạnh phúc, đồng lòng chung sức xây dựng họ Phan phát triển và trường tồn
Ban tổ chức xin cảm ơn toàn thể Quý đại biểu đã về tham dự và góp sức giúp Lễ hội giỗ tổ họ Phan TP HCM năm 2023 được tổ chức thành công.
Phan Hữu – Phan Sỹ