Trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới và yêu cầu phát triển của lực lượng Pháo binh, ngày 20/8/2008, Bộ Quốc phòng đã ra Quyết định số 2485, do đồng chí Thượng tướng Nguyễn Khắc Nghiên – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng – Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam ký, thành lập Lữ đoàn Pháo binh trực thuộc Bộ Tư lệnh Pháo binh, lấy phiên hiệu là Lữ đoàn 96. Nhìn lại 14 năm qua, có thể thấy được rằng, vượt bao khó khăn, nay Lữ đoàn 96 đã ngày càng lớn mạnh cả về chất và lượng.
Ngày 30/6/2009, Bộ Tổng Tham mưu ra Quyết định số 959 về quyết định vị trí đóng quân của Lữ đoàn 96 – tại căn cứ 580 (Sân bay Biệt kích cũ) ấp 7 – xã An Phước – huyện Long Thành – tỉnh Đồng Nai. Những ngày đầu, Lữ đoàn còn gặp nhiều khó khăn về nơi ăn, chỗ ở và vật chất đảm bảo. Sở chỉ huy đồng thời là nơi ngủ nghỉ sinh hoạt, làm việc của toàn Lữ đoàn. Do quân số của toàn Lữ đoàn còn ít, nên tổ chức bếp ăn chung, bộ đội chưa có giường nên phải kê ván xuống nền nhà để ngủ. Trong hoàn cảnh thiếu thốn đủ bề, nhưng ai cũng lạc quan tin tưởng vào sự lãnh đạo của cấp ủy, chỉ huy, đoàn kết, phát huy trách nhiệm xây dựng Lữ đoàn từng bước lớn mạnh, xứng đáng là đơn vị Pháo binh dự bị chiến lược của Bộ ở khu vực phía Nam. Lữ đoàn đã nỗ lực không ngừng nghỉ để gặt hái được rất nhiều thành tích đáng ghi nhận.
Mười bốn năm qua, đơn vị đã chủ động, khắc phục khó khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ Quân sự Quốc phòng. Đã lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, chấp hành nghiêm Mệnh lệnh chiến đấu của Tư lệnh Pháo binh. Tích cực, chủ động hoàn thành công tác chuẩn bị huấn luyện đủ điều kiện bước vào huấn luyện hằng năm, năm 2022 được Bộ Tổng Tham mưu kiểm tra đánh giá tốt. Lữ đoàn có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, thực hiện bảo đảm tổ chức biên chế đúng quy định; duy trì nghiêm các chế độ sẵn sàng chiến đấu; huấn luyện giỏi. Tổ chức diễn tập chiến thuật các cấp đạt khá, an toàn tuyệt đối. Từ năm 2013 đến nay, đã có 20 lượt đại đội, 08 lượt tiểu đoàn, 6 lần Lữ đoàn đạt Đơn vị Pháo binh huấn luyện giỏi; đơn vị VMTD. Lữ đoàn được vinh danh là điển hình tiên tiến được báo cáo kết quả về công tác HL, SSCĐ tại “Đại hội thi đua quyết thắng toàn quân giai đoạn 2015 – 2020”. Năm 2021, hơn 100 cán bộ, chiến sĩ tham gia phòng chống dịch Côvid-19 trên địa bàn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; Lữ đoàn được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai.
Huấn luyện chiến sĩ mới hàng năm đều đạt giỏi, kỷ luật nghiêm, an toàn tuyệt đối. Đơn vị có nền nếp, xây dựng chính quy và quản lý kỷ luật tốt. 5 năm liên tục (từ 2017 đến nay), đơn vị bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Năm 2022, Lữ đoàn đột phá thực hiện xây dựng chính quy toàn đơn vị theo Quyết định số: 2449/QĐ-TM, ngày 15/10/2021 của Bộ Tổng Tham mưu về: Ban hành Quy định bố trí hệ thống biển, bảng, dây, giá trong cơ quan, đơn vị, nhà trường Quân đội. Cán bộ, chiến sĩ hoàn thành tốt nhiệm vụ, bảo đảm chu đáo góp phần để Bộ Tư lệnh tổ chức thành công Hội nghị tập huấn cán bộ Pháo binh – Tên lửa toàn quân năm 2022; để lại ấn tượng tốt đẹp đối với đại biểu các đơn vị phía Nam về dự tập huấn.
Hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác Quân sự Quốc phòng, nhất là HLCĐ giai đoạn 1/2022; diễn tập chỉ huy cơ quan 1 bên 1 cấp (7/2022) đạt khá, an toàn tuyệt đối; xây dựng các kế hoạch huấn luyện, SSCĐ giai đoạn 2; tổ chức các lớp tập huấn đạt khá. Lữ đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ hành quân dã ngoại làm công tác dân vận: 2 tập thể và 10 cá nhân được tặng Giấy khen (tháng 7/2022, xã Bàu Cạn/Long Thành, Đồng Nai).
Với sự nỗ lực cố gắng không ngừng của cán bộ, chiến sĩ đơn vị cùng sự đoàn kết giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền, các đơn vị bạn và Nhân dân, Lữ đoàn đã hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ được giao; đạt danh hiệu thi đua, hình thức khen thưởng đáng khích lệ: 06 Cờ thi đua của Bộ Quốc phòng, 05 Cờ thi đua của Binh chủng và nhiều Bằng khen, Giấy khen các loại của Quân đội, Binh chủng và địa phương. Thành tích, kết quả trên tuy rất đáng khích lệ nhưng còn khiêm tốn so với khả năng của đơn vị, còn rất nhỏ bé so với yêu cầu nhiệm vụ và truyền thống, bề dày thành tích của Binh chủng Pháo binh và Quân đội Anh hùng.
Tuy nhiên, từ tình hình thực tế 14 năm qua, Lữ đoàn 96 rút ra được một số kinh nghiệm để nâng cao hơn nữa, phấn đấu rèn luyện hơn nữa. Đó là phải nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng đối với mọi hoạt động của đơn vị, nhất là nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ và xây dựng đơn vị VMTD; thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng động cơ thi đua đúng đắn, tổ chức có hiệu quả các PTTĐ thi đua đạt kết quả thiết thực. Phát huy tốt vai trò, tính chủ động, nhạy bén, linh hoạt, sáng tạo của cơ quan chức năng và vai trò tiền phong gương mẫu của cán bộ đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì, chủ chốt đi đầu hoàn thành tốt nhiệm vụ theo chức trách. Tổ chức sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ; làm tốt việc xây dựng, nhân rộng điển hình tiên tiến, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong đơn vị.
Sáu tháng cuối năm 2022, Lữ đoàn 96 quyết tâm Phát huy thành tích trên, cán bộ, chiến sĩ nguyện đoàn kết, ra sức thi đua quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, lập thành tích hướng tới chào mừng kỷ niệm 15 năm ngày thành lập Lữ đoàn (20/8/2008- 20/8/2023).
Thúy Thanh/VHVN