Câu chuyện này tôi được nhạc sỹ Trần Tiến kể lại vào năm 1976, khi anh vừa từ Sài gòn ra, mà tôi thì dù đã giải phóng rồi, rất háo hức vào tìm cha, tìm bà con mà vẫn chưa có dịp đi.”Mày có thằng anh, Hoàng thi Thao, artist lắm, nó chơi violon được coi là thần đồng. Tính tình hay lắm”, rồi anh Trần Tiến kể cho tôi nghe câu chuyện trên và mô tả thêm đôi nét về dung nhan anh Thao cho tôi nghe…
…”Ngày cuối 1975, đêm Sài Gòn mưa dai dẳng. Anh Trịnh Công Sơn nhờ Hoàng Thi Thao đến đón mình đi nhậu “Nu-ven-lăng” ở xóm bà Thái. Chả hiểu anh nói gì, mình cứ gật đại.
“Xóm bà Thái giờ đây vắng em rồi, hừm”. Thao vừa lái xe vừa nghêu ngao trong đêm Sài Gòn thiết quân luật, hắn thấy mình mặc đồ bộ đội nên chẳng ngán dân phòng, cứ rống lên giữa đường, eo éo như kéo nhị. Thần đồng violon trước 75 đấy.
– Bộ đội các cậu mang cả cơn mưa đàn bà vào đây, mưa dai dễ sợ. Trong này, mưa đàn ông ào ào rồi thôi, chứ đâu như mưa Bắc kỳ.
– Giang hồ tứ chiếng về đây sống chung, đừng có mang quê quán ra nói bậy mày.
Nó cười he he, sướng vì chọc được mình. Nó bảo tối nay, đón năm mới sẽ được nghe một em Phi hát não lòng bài “Some time”. Té ra “Nu-ven lăng” là đón năm mới, và chẳng có cái “xóm bà Thái” nào cả, chỉ là quán rượu trong hẻm và khúc hát của cô gái Phi buồn…”
Câu chuyện này tôi được nhạc sỹ Trần Tiến kể lại vào năm 1976, khi anh vừa từ Sài gòn ra, mà tôi thì dù đã giải phóng rồi, rất háo hức vào tìm cha, tìm bà con mà vẫn chưa có dịp đi”. Mày có thằng anh, Hoàng thi Thao, artist lắm, nó chơi violon được coi là thần đồng. Tính tình hay lắm”, rồi anh Trần Tiến kể cho tôi nghe câu chuyện trên và mô tả thêm đôi nét về dung nhan anh Thao cho tôi nghe…
Một thời gian ngắn sau, tôi có dịp vào Sài gòn…
“Năm 1976, đang ngồi trên 1 chiếc cyclo (xích lô) trở về nhà ở Phú Nhuận từ phố Tự Do (Đồng Khởi).
Bỗng 1 thanh niên trẻ đang đi xe đạp thò đầu vào hỏi :
– Thưa có phải anh Thao?
Hơi bất ngờ, chưa xác nhận, nhưng tôi hỏi lại :
– Có phải em là Hoài?
Thế là tôi nhảy ngay xuống cyclo, ôm chầm lấy Hoài, anh em trùng phùng, mặc dù từ khi sinh ra chúng tôi kẻ Nam người Bắc chưa từng đựoc gặp nhau, không biết mặt nhau?
Tôi đưa Hòai về nhà, rồi chạy tới nhà nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ ( lúc ấy đang đi trình diễn tại Tokyo- Nhật) tìm lại 1 ít quần áo của ông để tặng cho Hòai, với mong ước Hòai tìm lại được chút ấm lòng với bộ quần áo của cha ruột mình”.
Câu chuyện trên do anh Hoàng Thi Thao kể cho báo chí người Việt ở Mỹ, nhiều người đọc. Anh là con trai bác Nghè, anh ruột của ba tôi. Nghĩa anh và tôi là anh em con chú bác ruột. Nhưng còn hơn thế nữa, vì anh được ba tôi mang theo vào Sài gòn từ nhỏ, cùng anh Hoàng Kiều, nên hai anh được ba coi như con ruột. Ngược lại, hai anh cũng hằng coi ba tôi như dưỡng phụ!
Đúng như anh Trần Tiến kể, anh Thao là một nghệ sỹ cởi mở, thân tình, văn nghệ sỹ Sài gòn nào anh cũng chơi, anh thân, anh nhậu chung đã đành, mà văn nghệ sỹ miền Bắc mới vào anh cũng thân thiết, đều nhậu tới bến, đặc biệt với các anh Phạm Tiến Duật và Trần Tiến. Sau này vào SG, tôi nhận được ra anh Thao ngay giữa phố phường SG đông đúc, rồi anh em trùng phùng, là bởi từ nhiều đặc điểm của anh do anh Trần Tiến vào SG trước đó ra Hà Nội kể lại.
Anh Thao kể tôi nghe: Những năm 1954, Nhạc sỹ Hoàng Thi Thơ là chú ruột đã mang anh Thao, cùng anh Hoàng Kiều vào SG nuôi dưỡng, đi dạy ngoại ngữ để lấy tiền nuôi các cháu, và cũng là để nuôi tình yêu và chí hướng âm nhạc. Ba tôi cho anh Kiều học piano, còn anh Thao học violon, với hy vọng sau này các anh cũng sẽ theo con đường nghệ thuật. Anh Thao được tấn phong là một “Thần đồng âm nhạc”, còn anh Hoàng Kiều học đàn một thời gian ngắn rồi lăn lộn vào trường đời, và sau là một doanh nhân tầm cỡ thế giới (Anh Hoàng Kiều cũng là người gọi cố Bộ trưởng Trần Hoàn là cậu, gần như là cậu ruột. Mẹ của anh là chị của NS Trần Hoàn)
Về sự gắn bó của anh Thao với Nhạc sỹ Hoàng Thi Thơ, đã có lần anh kể: Vào đến Sài gòn. Thoạt đầu hai chú cháu ở tại căn nhà số 47 trên đường Catinat (tức đường Tự Do sau đó và là đường Đồng Khởi hiện nay) của một người quản gia cho một gia đình người Pháp. Lúc đó Hoàng Thi Thao lên 7 tuổi và bắt đầu theo học đàn violin, gần như do sự ép buộc của ông chú họ Hoàng rất mê vĩ cầm, cho nên “ông ấy muốn ép tôi học nhạc khí này. Ông ấy tưởng tôi thông minh lắm, tưởng là tôi có khiếu về nhạc lắm nên nhất định ép học violon cho bằng đựợc”. Hoàng Thi Thao nói tuy lúc nhỏ có được chút lanh lợi, nhưng chưa chắc đã là có khiếu học nhạc. Nhất là anh không cảm thấy thú vị gì khi được đề nghị theo học vĩ cầm. Trái lại còn cảm thấy rất cực, rất mệt, thế nhưng rồi bị đòn, bị bắt buộc rồi cũng phải đàn thuộc thôi!”
Tuy nhiên sau đó anh trở nên một người rất đam mê âm nhạc, tiếp thu từ người chú và là bố nuôi. Anh luôn có mặt với cây vĩ cầm trong những đoàn nghệ thuật do người chú nổi danh làm trưởng đoàn đi trình diễn khắp nơi. Đặc biệt anh trở thành một tên tuổi rất quen thuộc với khán giả trong tiết mục “Cò Tây, Cò Ta” với nhạc sĩ Lữ Liên( Thân sinh của các ca sỹ Tuấn Ngọc và Khánh Hà). Anh sử dụng violon, trong khi nhạc sĩ Lữ Liên sử dụng đàn cò, gây nhiều thú vị cho khán thính giả suốt hàng chục năm qua, ngay cả gần đây trên đất Mỹ.
Sau Sài gòn giải phóng, anh Thao đã từng hàng mấy năm trời cùng cây đàn violon ngồi trong dàn nhạc đoàn Bông sen đi biểu diễn khắp miền Tổ quốc( Ngồi bên ông Quang su hào bạn tôi chơi Cello). Nhưng rồi như một số văn nghệ sỹ Sài gòn khác, anh Thao ra đi, may mắn vượt qua sóng gió biển khơi, và sau đó định cư ở CaLi. Bấy giờ anh mới lấy vợ, đẻ con, và giã từ nghệ thuật, đi làm ở một văn phòng Luật. Năm 2008, theo nguyện vọng của mẹ tôi, tôi và vợ tôi đi Mỹ, gặp gỡ bà con thân thiết, và tìm đến công viên Vĩnh Hằng nơi ba tôi yên nghỉ. Anh Hoàng Thi Thao và anh Hoàng Hữu Quýnh (Anh ruột anh Hoàng Kiều) đưa đi. Vợ chồng tôi đã cung kính thay mặt mẹ tôi thắp hương cho ba tôi…Những dòng nước mắt chảy dài trên má , tôi hiểu đấy là nước mắt của cả tôi và của cả mẹ tôi thương tiếc nhạc sỹ. Vợ tôi cùng anh Quýnh anh Thao đứng bên cũng không ghìm được nước mắt…
Khi ra về, bỗng nhiên trời trở lạnh. Anh Thao dừng xe, cởi chiếc áo ấm đang mặc khóac lên người tôi.Thú thật tôi định từ chối, nhưng anh giữ tay tôi lại “Em cứ mặc cho ấm”.Tôi về Khách sạn, do mải chuyện với anh nên khi anh lái xe ra về, mới sực nhớ ra mình quên chưa gửi lại áo ấm cho anh.Tôi biết khi ấy anh không quên điều này (anh rất thông minh), nhưng anh đã cố tình ” quên” vì muốn tôi giữ lại áo của anh để mặc ấm những ngày ở Mỹ, trong cuộc sống của mình dù hòan cảnh nào cũng có hơi ấm của họ Hoàng.
Đến giờ tôi vẫn giữ chiếc áo ấy. Cũng giản dị thôi, nhưng ấm áp vô cùng…
Châu La Việt
