“Phế tích Mỹ Sơn cánh cửa mở rộng vào nghệ thuật cổ Champa” là tác phẩm mới nhất của hai tác giả Trần Kỳ Phương và Bùi Chí Trung, NXB Đà Nẵng & Hương Tích Phật Việt vừa ấn hành.
Theo lời tựa của nhà xuất bản, tuyển sách này là một giới thiệu về Mỹ Sơn, phế tích nổi bật là Di sản Văn hóa Thế giới được UNESCO công nhận từ năm 1999. Sách nhằm mục đích cung cấp những kiến thức cơ bản về một di tích lịch sử và cũng là kiến trúc quan trọng nhất của vương quốc cổ Champa tại miền Trung Việt Nam, giúp độc giả tiếp cận với vẻ đẹp của phế tích bằng những hiểu biết thiết yếu về lịch sử phát triển nghệ thuật của nó, để rồi yêu quý và cùng chung tay gìn giữ di sản văn hóa vô giá này.
Sách bao gồm các chương: Sơ lược lịch sử và văn minh Champa, Nghệ thuật kiến trúc đền-tháp Mỹ Sơn – Di tích lịch sử – kiến trúc Mỹ Sơn; Hình ảnh giới thiệu di tích Mỹ Sơn được chọn lọc để minh họa đều có giải thích chi tiết để độc giả có thể nắm bắt những đặc điểm sinh động của các kiệt tác kiến trúc và điêu khắc của Mỹ Sơn được sáng tạo từ thế kỷ VII-VIII cho đến thế kỷ XIII…
Phần tóm lược về tiểu sử tác giả nêu rõ: Trần Kỳ Phương, nguyên quản thủ Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng 1978-1998; tham gia lớp “Master Class” về “Điêu khắc kể chuyện trong nghệ thuật Nam và Đông Nam Á” của GS Jan Fontein tại Viện Quốc tế Nghiên cứu Châu Á (IIAS), Đại học Leiden năm 1995. Nghiên cứu tại Bảo tàng Hiệp hội Châu Á, New York, 1996-1997, Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Hoa Kỳ, Washington D.C, 2012, Viện Nghiên cứu Châu Á (ARI), Đại học Quốc gia Singapore, 2003-2004. Ông đã công bố nhiều nghiên cứu về văn minh và nghệ thuật Champa trên các tạp chí khoa học tại Việt Nam và quốc tế đồng thời đồng biên tập các tác phẩm “The Cham of Vietnam: History, Society and Art”, NUS Press, Singapore, 2011, và “Vibrancy in Stone: Masterpieces of the Danang Museum of Cham Sculpture”, River Books, Bangkok, 2018….
Bùi Chí Trung là Tiến sĩ Nông học Đại học Nagoya 1984, nguyên Giám đốc Toyota International Association 1992-2003, thành viên chương trình trùng tu lăng Minh Mạng do Toyota Foundation tài trợ cuối thập niên 1990. Visiting Scholar tại Asian Law Centre, Đại học Melbourne, Úc 7-1997 – 6-1999; Visiting Professor tại Institute for Community, Ethnicity and Policy Alternatives, Đại học Victoria, Úc 5 – 12-2009; Giáo sư Đại học Aichi Shukutoku, Nhật Bản 2004-2021; Trưởng khoa Văn hóa và Sáng tạo 2010-2014. Trưởng phân khoa Cao học Giao lưu Văn hóa Quốc tế 2018 – 2020; Giáo sư Danh dự (Professor Emeritus) từ 2021. Chuyên môn về quan hệ quốc tế và chính sách người nước ngoài của Nhật. Đã nhận nhiều giải thưởng của Nhật Bản và Việt Nam…
GS Shigeeda Yutaka Khoa Kiến trúc- Trường Khoa học và Kỹ thuật, Đại học Nihon cho biết: “Ngoại trừ năm nay bị đại dịch Corona, tôi không đi Việt Nam được, nhưng trong vòng 30 năm nay, năm nào Trần Kỳ Phương và tôi cũng gặp nhau, khi thì khảo sát ở Việt Nam khi thì trong các hội thảo khoa học ở Nhật. Nội dung trao đổi với nhau luôn luôn chỉ hướng về một đề tài là nghiên cứu và bảo tồn các di sản văn hóa Việt Nam.
Còn với Bùi Chí Trung, GS Shigeeda Yutaka nhắc lại: “Nếu không lầm là chúng tôi đã gặp nhau ở Trung tâm Giao lưu Quốc tế Nagoya (tháng 9-1994). Nhìn tên anh tôi biết là người Việt nhưng khi gặp mặt lại là một thân sỹ nói tiếng Nhật rất lưu loát, nhờ sự hợp tác của Bùi Chí Trung, chương trình triển lãm ở Nagoya đã thành công tốt đẹp. Sau đó trong Chương trình khảo sát Trùng tu Lăng Minh Mạng ở Huế từ năm 1996, chủ trì bởi công trình sư Tanaka Fumio, Bùi Chí Trung đã hợp tác với chương trình trong chức vụ là cố vấn học thuật kiêm thông dịch.
Mối quan hệ mật thiết với Trần Kỳ Phương và Bùi Chí Trung bắt đầu từ những ngày đó, cả ba chúng tôi luôn hướng đến việc bảo tồn các di sản văn hóa của mình”.
Trong lời giới thiệu về tập sách “Phế tích Mỹ Sơn cánh cửa mở rộng vào nghệ thuật cổ Champa”, GS Shigeeda Yutaka viết: “Tôi rất đồng cảm với nguyện vọng của hai tác giả là, cùng lúc giới thiệu văn hóa Việt Nam rộng rãi ra thế giới đồng thời cũng tạo điều kiện để công chúng Việt Nam hiểu biết và quan tâm hơn đến di sản văn hóa của đất nước mình. Bùi Chí Trung nhờ tôi viết lời giới thiệu cho nội dung tập sách này. Điều tôi muốn lưu ý ở đây là, đã có rất nhiều đồng nghiệp người Việt Nam kể cả hai tác giả này, cùng với các nhà nghiên cứu Nhật Bản, và các đoàn thể hỗ trợ để chung sức tiến hành đăng ký thành công di tích Mỹ Sơn trở thành một di sản văn hóa thế giới; và họ cũng sẽ tiếp tục bảo tồn các di sản văn hóa Việt Nam về lâu dài trong tương lai. Tôi nghĩ rằng sự hiểu biết sâu rộng hơn về di tích Mỹ Sơn là rất cần thiết và cuốn sách này sẽ là một cột mốc giúp độc giả có cơ hội tái nhận thức giá trị độc đáo của di sản này”.
Trần Trung Sáng/Tạp chí Văn Hiến bản in
