Là một số ngôn ngữ văn học dân gian, ca dao tục ngữ thường chứa đựng một số kiến thức, kinh nghiệm phong phú, một cách nói ví von có nội hàm sâu sắc đáng suy ngẫm, mang tính giáo huấn văn hóa. Người xưa để lại cho chúng ta rất nhiều kiến thức quý giá, có nội hàm nhân sinh sâu sắc.
Có một loại hình khác được dân gian đặc biệt ưa chuộng, đó là tục lệ, có thể nói đó chính là một nét văn hóa dân gian độc đáo.
Nó được gọi là thông tục bởi vì văn phong dễ hiểu, nhưng nó cũng hài hước và vui nhộn. Có lẽ tính thông tục không thanh thoát như thơ Đường, thơ Tống, nhưng cũng chính vì nó thể hiện nhiều triết lý nhân sinh trong sự giản dị bình dân, nên có sức truyền bá rộng rãi trong nhân dân, đáng để mọi người học hỏi, rút kinh nghiệm.
Câu nói phổ biến muốn giới thiệu với các bạn ngày hôm nay là: “Nghèo không đi đường thủy, giàu không nói chuyện ngoại tình”. Không biết bạn đã từng nghe chưa? Điều này có nghĩa là gì? Theo nghĩa đen, những lời này nhắc nhở mọi người không nên đi theo đường thuỷ khi họ nghèo, và không theo đuổi những chuyện ngoại tình khi họ giàu có.
Đừng đi đường thuỷ nếu bạn nghèo
Thuỷ (nước) trong câu này không hoàn toàn chỉ đường thủy mà còn có nghĩa là các hoạt động bất hợp pháp.
Tại sao bạn không đi đường thuỷ nếu bạn nói rằng bạn nghèo? Trong thời cổ đại, khi lũ lụt xảy ra, nó giống như một thảm họa diệt vong đối với người dân thường, vì vậy, việc quản lý lũ lụt luôn là một dự án trọng điểm trong tất cả các triều đại.
Ngoài ra, ngư dân sống trên mặt nước thời xưa cũng rất vất vả, thường xuyên phải ra khơi đánh bắt, lúc đó tàu thuyền nhìn chung không lớn, nếu gặp thời tiết xấu thì càng nguy hiểm. Nhiều ngư dân bị chôn vùi dưới biển theo cách này, vì vậy có câu nói rằng họ sẽ không mất mạng nếu không bất chấp nguy hiểm như thế.
Tất nhiên, khi ý nghĩa của câu này được mở rộng ra, nó nhắc nhở mọi người rằng dù có nghèo khó vẫn phải giữ vững lập trường, đừng mạo hiểm và tham gia vào các hoạt động phi pháp để làm giàu bất chính, nếu không cuối cùng họ sẽ làm hại người khác và chính họ.
Giàu không nói chuyện ngoại tình
Ngoại tình ở đây không chỉ nói đến quan hệ nam nữ không đúng mực, nó còn có ý nghĩa tương tự như “phú quý bất năng dâm”, tức là phú quý không thể ham mê sắc dục, hư vinh.
Đây cũng là kinh nghiệm của người xưa, nhắc nhở chúng ta hãy sống thanh đạm khi giàu có, không nên tiêu xài quá đà và phung phí tiền bạc một cách tùy tiện. Vì người giàu không biết nỗi khổ của người nghèo nên dù có của cải, có núi vàng núi bạc nhưng nếu cứ mù quáng ăn tiêu phung phí, thì phú quý cũng sớm tiêu tan.
Có câu: “Từ đạm bạc thành xa hoa thì dễ, nhưng chuyển từ xa hoa sang đạm bạc lại khó”. Vì vậy, khi giàu có, bạn không nên để dục vọng làm mờ mắt, phải học cách kiềm chế dục vọng của mình.
Cuộc sống của người xưa có thể đơn giản, công nghệ không tiện lợi bằng công nghệ hiện đại, kinh nghiệm sống và sự thông minh mà họ học được từ thực tế trong cuộc sống thực sự đáng khâm phục.
Vì vậy, câu “Nghèo không đi đường thủy, giàu không nói chuyện ngoại tình” chỉ là một lời nhắc nhở: khi nghèo khó thì không thể dùng bất cứ cách nào để có được của cải vô chính đáng, khi giàu thì không được phung phí hoặc lãng phí tiền bạc.
Nguồn Secretchina
