Bánh mì chỉ là món ăn bình dị, thế nhưng bánh mì đã thăng trầm qua ngày tháng trở thành món ăn đặc trưng của Việt Nam.
Được làm từ loại bột mì thông thường,Tùy thuộc vào thành phần nhân được kẹp bên trong mà bánh mì kẹp có tên gọi khác nhau. Bánh mì thịt hay bánh mì kẹp thịt, bánh mì kẹp kiểu Việt Nam hoặc bánh mì Sài Gòn là một trong những loại thức ăn phổ biến ở Miền Nam Việt Nam, sau này lan ra Miền Trung và Miền Bắc. Xuất phát từ bánh mì Baguette do người Pháp đem vào Miền Nam Việt Nam, trải qua bao thăng trầm, người Việt đã chế biến baguette lại với chiều dài ngắn hơn (30-40cm) và được thêm nhân thịt,trở nên quen thuộc đến mức trở thành món ăn bình dân của người dân đất Sài Gòn.
Và tùy vào thành phần nhân được kẹp bên trong ( nguyên liệu động vật, rau, nước sốt) mà mà chia ra thành các loại bánh mì với tên gọi khác nhau:
– Bánh mì thịt
Đây là loại bánh mì phổ biến nhất tại Việt Nam, người bán bánh mì xẻ dọc ổ bánh mì và nhét thịt, trét patê, một ít hành ngò, rau, sau đó là một ít nước sốt đặc trưng của mỗi vùng, mỗi cửa hàng. Bánh mì thịt có rất nhiều biến thể, nhưng thông dụng nhất vẫn là thịt nguội, đi kèm với chả. Sau đó là bánh mì thịt nướng, bánh mì heo quay,…
– Bánh mì xíu mại
Mỗi phần xíu mại được bày trong chén nhỏ, đầy nước súp, bên trong có các viên xíu mại, c và hành lá rắc đầy bên trên. Thưởng thức một lần cái vị ngọt xương, với cái cay nhè nhẹ của ớt trong nước dùng kết hợp bánh mì mới ra lò quả là thích thú.
– Bánh mì que
Đây là một loại bánh mì khá thú vị, chúng có hình que, trụ thon dài. Bên trong là hành phi, ớt, bơ, nước sốt đặc trưng thơm thơm và không ngấy. Đây là loại bánh mì phổ biến ở các tỉnh miền Trung.
– Bánh mì Ốp la
Được ưa chuộng hơn là loại được ốp trong chảo, kèm một ít hành ngò, đồ chua, nước sốt riêng và ăn tại chỗ dễ dàng cảm nhận độ giòn hương thơm của món ốp la.
– Bánh mì bì
Bánh mì kẹp thịt hoặc da heo cắt sợi nhỏ chan thêm nước mắm vào bánh mì.
– Bánh mì chà bông
Thức ăn đi kèm với bánh mì là thịt chà bông (ruốc) và xịt thêm một ít nước tương.
– Bánh mì cá mòi
Bánh mì ăn kèm với cá mòi, thường cá mòi là loại cá mòi hộp sốt cà.
– Bánh mì bò kho
Đây thực tế là bánh mì không, được chấm và ăn kèm với thịt bò kho.
– Bánh mì patê
Bánh mì kẹp patê
– Bánh mì cóc
Là loại bánh mì có bề dài khoảng 1 gang tay, dài khoảng 60% so với bánh mì thường. Kẹp thịt và patê như bánh mì thịt, hiện tại khá khó đễ nhìn thấy loại bánh mì này.
– Bánh mì đậu hũ
Đây là bánh mì dành cho người ăn chay. Còn có loại bánh bánh mì đậu đường.
– Bánh mì phá lấu
Với thành phần chính của nhân là phá lấu
– Bánh mì chả cá
Bánh mì kẹp chả cá chiên, món này ngày càng phổ biến ở Sài Gòn.
– Bánh mì bơ (margarine)
Bánh mì trét một ít bơ, một ít đường.
Cho tới nay, bánh mì kẹp vẫn là món ăn phổ biến và được yêu thích của người Việt Nam, đặc biệt là giới sinh viên và người lao động vì có giá thành phù hợp. Tuỳ từng địa phương ở Việt Nam mà bánh mì kẹp có thể được sử dụng thay thế cho bữa sáng, hoặc như một món ăn nhanh vào các thời điểm khác nhau trong ngày.
Sau năm 1975, bánh mì Sài Gòn theo chân người Việt vượt biên tới Pháp, Mỹ, Úc, Canada và trở nên phổ biến khắp nơi trên thế giới. Người Mỹ gọi là bánh mì. Vào tháng 3 năm 2012, chuyên trang du lịch của The Guardian, một tờ báo nổi tiếng của Vương Quốc Anh, đã bình chọn bánh mì Sài Gòn thuộc 10 món ăn đường phố ngon và hấp dẫn nhất thế giới
Theo đánh giá của một số tờ báo chuyên về ẩm thực của Hoa Kỳ thì bánh mì kẹp thịt của những cửa hàng người Việt là món ăn có hương vị và đặc điểm tương phản: vỏ ngoài giòn rụm nhưng ruột bên trong lại mềm,còn nhân bánh vừa đậm đà lại vừa cay nồng
Tháng 3 năm 2011, từ Bánh Mì, nhằm để chỉ món bánh mì kẹp thịt của người Việt Nam, đã có mặt trong từ điển Oxford Báo giới công nhận rằng bánh mì kẹp Việt Nam là một trong những thức ăn đường phố ngon nhất thế giới.
Bài viết Những món ăn đường phố ngon nhất thế giới (The world’s best street food) trên tờ The Guardian tháng 12 năm 2012 có viết: “Một bí mật ít được biết đến là bánh sandwich (bánh mì) ngon nhất thế giới không được tìm thấy ở Rome, Copenhagen hay thậm chí thành phố New York, mà trên các đường phố của Việt Nam. Nó bắt đầu với một baguette nhẹ nướng trên than. Sau khi một chút mayonnaise và một lớp mỏng của pâté, vỏ giòn là đầy thịt, rau giòn ngâm và các loại rau tươi. Sau đó nó thường được gia vị với một vài giọt nước tương và gia vị ớt cay.
Năm 2014, Andrea Nguyen xuất bản cuốn sách The Banh Mi Handbook: Recipes for Crazy-Delicious Vietnamese Sandwiches, được National Public Radio nêu danh là một trong những sách dạy nấu ăn tốt nhất trong năm. Với sự trợ giúp của Andrea Nguyen, đầu bếp Robyn Eckhardt đã có một chuyến du hành khảo sát tại TP.HCM để xác định những địa chỉ bán bánh mì (thịt) ngon nhất, và sau đó viết bài viết Đi tìm bánh mì ngon nhất Sài Gòn (Finding Saigon’s best banh mi) trên trang mạng EatingAsia.
Trải qua bao thăng trầm, bình dị và mạnh mẽ như dân tộc mình, bánh mì Việt Nam đã vươn mình trở thành một trong những niềm tự hào của nền ẩm thực Việt và của cả dân tộc Việt Nam nói chung. Bánh mì Việt Nam vang danh đến mức chỉ cần bạn gõ từ khóa “ bánh mì Việt Nam” trên google, bạn sẽ tìm thấy hàng trăm bài viết về lịch sử, công thức lẫn nền công nghiệp bánh mì đang lan rộng trên toàn thế giới. Nhưng Bánh mì Việt Nam vẫn gắn bó cùng bạn trên những góc đường, con phố nhỏ quanh bạn…
