Quả Ươi là sản phẩm Lâm nghiệp có giá trị kinh tế cao, cứ khoảng 4 năm lại được mùa Ươi, được mùa Ươi đồng nghĩa với việc tăng cường công tác giữ rừng. Vì cây Ươi thường nằm ở những vị trí hiểm trở, than cây cao nên người thu nhặt quả ươi thường chặt cây để lấy quả, một cây bị chặt đồng nghĩa kéo theo hàng chục cây khác bị ảnh hưởng, mà cây ươi có trái phải mất vài chục năm sinh trưởng. do vậy làm sao vừa thu hoạch ươi lại vừa đảm bảo việc giữ rừng là bài toán hay của công ty lâm nghiệp Nam Hòa.
Quả Ươi mang lại một nguồn thu rất lớn cho người dân sống ven rừng. Chưa đến ngày Ươi chín nhưng đã có không ít người dân vào rừng mang theo dụng cụ để khi ươi chín tiến hành thu lượm,thậm chí có người mang theo dụng cụ để chặt hạ cây để lấy quả, vì vậy cứ sau mỗi mùa Ươi chín có khá nhiều cây Ươi bị chặt hạ.. Theo luật Lâm nghiệp và Nghị định 35/2019 quy định về Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp được lực lượng Kiểm lâm quán triệt : Ươi là lâm sản phụ thuộc chủ rừng do vậy mọi hoạt động thu lượm, hái,vận chuyển mua bán đều trái phép khi không có sự đồng ý của chủ rừng. Với mức giá hấp dẫn, thì mùa ươi là mùa hàng ngàn lâm dân sẽ vào rừng khai thác, gây nguy hại đến rừng phòng hộ, rừng nguyên sinh. Công tác bảo vệ rừng được đề ra như thế nào?
Tăng cường công tác quản lí bảo vệ rừng đồng thời để thu lợi nhuận từ sản phẩm phụ lâm nghiệp là quả ươi là bài toán hài hòa lợi ích giữa chủ rừng và lâm dân. Để tài nguyên rừng không bị lãng phí mà trở thành nguồn thu nhập chính đáng,thành sinh kế cho người dân sống ven rừng, để ngăn chặn khi hàng ngàn người dân vào rừng khai thác quả ươi. Với hơn 30 nhân viên Quản lý bảo vệ rừng làm thế nào để giữ được cây Ươi không bị người dân chặt hạ trái phép. Công ty đã kí kết với các đơn vị như ban quản lí rừng đầu nguồn A Lưới, Sông Hương, các Hạt kiểm lâm và đơn vị vũ trang tổ chức phối hợp bảo vệ rừng và khai thác lợi ích từ rừng.
Để quả Ươi trở thành hàng hoá hợp pháp để người dân có thể cải thiện cuộc sống của mình thông qua hoạt động hái lượm, để dung hoà được lợi ích cũng như nghĩa vụ của hai phía Chủ rừng và người dân sống ven rừng. đơn vị đã chủ động lên kế hoạch giao khoán ản phẩm cho các nhóm hộ để tổ chức khai thác hạt ươi, nếu cây bị đốn hạ các nhóm hộ này sẽ bị phạt theo nghị định 35 và phạt hợp đồng giữa đơn vị với nhóm hộ. đến nay đã có hơn 2 ngàn cây ươi trong địa bàn được nhận bảo vệ, như vậy lợi ích từ lâm sản phụ được tận thu và tăng cường công tác bảo vệ rừng, sẽ không còn cảnh canh phòng, tuần tra đẩy đuổi diễn ra trong mùa ươi bay năm nay. Hơn thế là việc tạo được công việc cho hàng ngàn lao động là lâm dân trong tình hình dịch bệnh kéo dài, tạo được môi trường tốt hơn trong công tác quản lí bảo vệ rừng, không để cây Ươi một cây lâm sản đặc biệt bị triệt phá trong mùa hái quả. Tâm sự với chúng tôi nhiều lâm dân phấn khởi, họ cho biết việc tổ chức các nhóm hộ hợp đồng với công ty để lên danh sách người vào rừng hái lượm quả Ươi đã tạo thuận lợi cho lao động và tránh tình trạng mạnh ai nấy làm, nhiều khi xảy ra ẩu đả vì tranh giành.
Đây là kết quả của sự trăn trở của ông Tôn Thất Nghị cùng đồng sự trong việc bảo vệ hàng ngàn ha rừng phòng hộ, đặc dụng và nguyên sinh ở phía tây tỉnh Thừa Thiên Huế.
Thanh Chí
