Các nhà khảo cổ học vừa khai quật hai chiếc quách này trong công viên thiên nhiên hoang dã gần thành phố Tel Aviv của Israel.
Một số nhân viên lâu năm của công viên nhớ lại cách đây khoảng 25 năm, trong quá trình xây dựng bãi đỗ xe mới, người ta đã phát hiện ra hai chiếc quách này nhưng chỉ di chuyển chúng sang khu đất gần đó rồi lấp lại. Lâu dần hai chiếc quách đã bị lãng quên.
Vào tháng 2/2021, trong khi thi công mở rộng bệnh viện cho các loài thú, hai chiếc quách này đã được tìm thấy ở gần khu vực của hươu cao cổ, voi và chim.
Cơ quan Quản lý Cổ vật Israel (IAA) cho biết đây là hai chiếc quan tài đồng bộ, được trang trí bằng những hình đĩa và vòng hoa giống hệt nhau. Qua những chi tiết giống nhau và rất tinh xảo, các chuyên gia phán đoán hai chiếc quách này là của một cặp vợ chồng có địa vị trong xã hội nhưng không phải người Do Thái. Vào thời đó, khu vực này thuộc thành phố cảng Jaffa, thuộc sự quản lý của thủ phủ Caesarea, La Mã, cách đó khoảng 32 km về phía Bắc.
Những phát hiện bất ngờ
Công viên hoang dã Ramat Gan được xây dựng trên đất của một vườn thú nhỏ có từ năm 1958. Từ năm 1974, công viên này bắt đầu mở cửa đón khách thăm quan. Ở đây có một bộ sưu tập các loài thú hoang dã do con người chăm sóc lớn nhất khu vực Trung Đông.
Trong quá trình giải phóng mặt bằng để thi công mở rộng bệnh viện thú y, các công nhân đã phát hiện ra hai chiếc quách. Sau khi làm sạch lớp đất cát bám xung quanh, họ đã báo cho nhân viên của công viên để liên lạc với các chuyên gia của IAA. Các chuyên gia đã vô cùng ngạc nhiên khi nhìn thấy hai vật là đồ tạo tác của người xưa ngay tại công viên này và đoán rằng những người đầu tiên phát hiện ra chúng cách đây 25 năm chắc hẳn đã không nhận ra giá trị của chúng.
Hai chiếc quách được làm bằng đá lấy từ đồi Judaean hoặc vùng Samaria gần đó và bắt chước theo mẫu quách làm từ đá cẩm thạch quý của vùng Proconnesian trên đảo Marmara của Thổ Nhĩ Kỳ. Hoa văn khắc trên quách là những vòng hoa và những hình đĩa biểu trưng có ý nghĩa bảo vệ và đồng hành với linh hồn người chết trên hành trình đến thế giới bên kia.
Giữa các vòng hoa là những khoảng trống hình bầu dục, có lẽ là chờ gắn thêm những chi tiết chùm nho, vốn là mô típ truyền thống trong văn hóa La Mã thời đó, nhưng vì lý do nào đó mà hai chiếc quách này chưa được hoàn thiện đầy đủ.
Sự cai trị của La Mã
Năm 63 trước Công nguyên vùng đất này xưa trở thành địa phận mở rộng của Đế chế La Mã, sau khi sau khi quân đoàn La Mã dưới quyền của tướng Gnaeus Pompeius Magnus – Pompey Đại đế – đánh bại các lực lượng của vương quốc Pontus trong Chiến tranh Mithridatic thứ ba.
Ban đầu, người La mã đặt vùng đất này là một phần của tỉnh Syria và lập nên một nước chư hầu tên là Judea, theo tên của vương quốc Irael cổ đại Judah dưới thời vua Herod Đại đế cai trị từ năm 37 trước Công nguyên. Herod Đại đế băng hà vào năm 1 trước Công nguyên. Sau đó vài năm, hoàng đế Augustus phế truất con trai của Herod là Archelaus và coi vùng đất này là tỉnh Judea dưới sự cai trị trực tiếp của Rome.
Một thời gian dài sau đó, người Do Thái tổ chức một số cuộc nổi dậy đòi tự do và cuộc nổi dậy lớn nhất do Bar Kokhba đứng đầu quyết tâm thành lập một nhà nước độc lập vào năm 132 sau Công nguyên. Nhưng cuộc nổi dậy này đã bị La Mã dập tắt. Vào năm 135 sau Công nguyên, hoàng đế Hadrian đã quyết định xóa tên tỉnh Judaea khỏi bản đồ và đặt tên mới là tỉnh Syria Palaestina, theo tên của tỉnh trưởng Philistines từng cai trị các thành phố ở vùng bờ biển này nhiều thế kỷ trước.
Công viên hoang dã Ramat Gan rất gần với thành phố Beneberak trong kinh thánh, một thành phố nổi tiếng trong các văn bản Do Thái và được coi là quê hương của nhà hiền triết Rabbi Akiva ben Yosef, lãnh tụ tinh thần của cuộc nổi dậy của Bar Kokhba và đã bị người La mã xử tử vào năm 135.
Theo các chuyên gia của IAA, rất có thể hai chiếc quách này có liên quan đến thành phố cổ đó, mà cũng có thể là không, rất hiếm khi người ta tìm thấy những chiếc quách mà lại còn ở nguyên vị trí ban đầu thì càng hiếm hơn. Hiện hai chiếc quách đã được chuyển về kho lưu trữ của Cơ quan quản lý Bảo vật quốc gia Israel.
Theo Live Science
