Sáng 08/11/2025, tại Hang Tám Cô, đường 20 Quyết Thắng, xã Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị đã trang trọng tổ chức Lễ viếng, truy điệu và an táng hài cốt Liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Trong không khí linh thiêng, thành kính và tràn ngập niềm tự hào, buổi lễ đánh dấu sự trở về trọn vẹn và đầy xúc động của 8 chiến sĩ thanh niên xung phong, sau hơn nửa thế kỷ hy sinh. Công cuộc tìm kiếm, quy tập và kết quả giám định ADN chính xác đã giúp thân nhân các liệt sĩ được nhìn thấy người thân yên nghỉ bên đồng đội, khép lại một trang sử đầy gian khổ nhưng cũng tràn ngập niềm tri ân.
Hài cốt và di vật của các liệt sĩ đã được quy tập và quàn tại Đền thờ các Anh hùng liệt sĩ Tám Thanh niên xung phong
Hành trình trọn vẹn nghĩa tình
Trong quá trình tôn tạo cảnh quan khuôn viên hang Tám Cô, tại vị trí cửa hang cũ đã bị sập, từ ngày 01/10/2025 đến ngày 15/10/2025, Đội Quy tập hài cốt liệt sĩ 589 thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Trị đã tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Hang Tám Thanh niên xung phong (Hang Tám Cô), Đường 20 Quyết Thắng, xã Thượng Trạch, tỉnh Quảng Trị. Sự tận tâm đã mang lại kết quả thiêng liêng: hài cốt và di vật của các liệt sĩ đã được quy tập và quàn tại Đền thờ các Anh hùng liệt sĩ Tám Thanh niên xung phong. 
Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị dành một phút tưởng niệm các anh hùng
Đặc biệt, thể theo nguyện vọng tha thiết của thân nhân các gia đình liệt sĩ, UBND tỉnh Quảng Trị đã đề nghị Công ty Cổ phần Gene Story hỗ trợ từ nguồn xã hội hóa để thực hiện giám định ADN. Nỗ lực này đã mang lại ánh sáng cho lịch sử: 08 kết quả ADN đã trùng khớp với mẫu thân nhân liệt sĩ, chính thức xác định danh tính các Anh hùng đã hy sinh.
Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Văn Phương (áo đen bên trái) cùng đại biểu tiễn đưa hài cốt các liệt sĩ về an táng tại ngôi mộ chung ở cửa hang
Ông Lê Quốc Trường (quê Thanh Hóa), em ruột của liệt sĩ Lê Thị Lương, đã không giấu được xúc động khi chia sẻ với phóng viên: “Hôm qua, chúng tôi đến đây trong sự đón tiếp nồng nhiệt. Chúng tôi rất cảm kích trước sự chu đáo và tận tâm của chính quyền và tập thể Ban quản lý trong việc tổ chức buổi lễ. Hôm nay, em tôi được nằm chung nấm mồ với đồng đội đúng nghĩa, còn gì vui mừng hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn tấm lòng nhân ái của tất cả cá nhân, tập thể có liên quan trong công việc này”.
Ông Lê Quốc Trường (quê Thanh Hóa), em ruột của liệt sĩ Lê Thị Lương bày tỏ xúc động, biết ơn Quảng Trị
Ngôi mộ chung – Biểu tượng tất tử của tình đồng đội
Theo nguyện vọng của các gia đình liệt sĩ, toàn bộ hài cốt, di vật và mẫu giám định ADN đã được an táng tại 01 ngôi mộ chung được xây dựng trang trọng ngay tại lối vào hang Tám Cô. Đây không chỉ là nơi an nghỉ, mà còn là biểu tượng cao cả của tình đồng đội, là sự tri ân thiêng liêng của thế hệ hôm nay dành cho những người con ưu tú đã hiến trọn tuổi thanh xuân tại tuyến đường huyết mạch chi viện miền Nam. Sự kiện này cũng là minh chứng cho tinh thần trách nhiệm gìn giữ di tích lịch sử của địa phương.
Ngôi mộ chung được xây dựng trang trọng ngay tại lối vào hang Tám Cô
Ông Trần Công Hòa, nguyên y tá Đại đội 3, Đoàn 5043 Pháo binh (mang cấp bậc Đại tá khi nghỉ hưu), một cựu chiến binh luôn theo sát di tích suốt nhiều năm, xúc động cho biết: “Sau lần khai quật đầu tiên năm 1996, từ đó đến nay năm nào tôi cũng vào thắp hương cho các chiến sĩ. Phải nói rằng, đối với Di tích Hang Tám Cô trên đường 20 Quyết Thắng, nhân dân tỉnh nhà đã gìn giữ, chăm sóc và hương khói suốt 53 năm qua. Đặc biệt, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng luôn làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa, chăm lo chu đáo cho di tích của các anh hùng liệt sĩ”.
Ông Trần Công Hòa, nguyên y tá Đại đội 3, Đoàn 5043 Pháo binh nghẹn ngào kể chuyện về đồng đội
Trong Lễ truy điệu, trước anh linh các Anh hùng Liệt sĩ, các đại biểu đã cúi đầu thành kính tưởng niệm và tri ân sâu sắc. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua kể từ ngày 14 tháng 11 năm 1972, khi những chiến sĩ thanh niên xung phong của Tổng đội 559 anh dũng hy sinh dưới làn mưa bom dữ dội, giữ thông mạch máu giao thông. Hang đá hẹp sâu kia đã trở thành chứng nhân của sự bất tử, nơi tuổi trẻ hóa thành ánh lửa, soi sáng suốt chiều dài lịch sử.
Hang Tám Cô hôm nay đã không còn là chiến địa tang thương, mà đã trở thành “địa chỉ đỏ của lòng tri ân”
Đọc bài đọc điếu văn, ông Lê Đức Tiến – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị trang trọng khẳng định: “Sự hy sinh của các Anh, các Chị là khúc tráng ca bi hùng, là đỉnh cao của lòng quả cảm, là minh chứng thiêng liêng nhất cho chân lý “không có gì quý hơn độc lập, tự do””.
Hang Tám Cô hôm nay đã không còn là chiến địa tang thương, mà đã trở thành “địa chỉ đỏ của lòng tri ân”, là biểu tượng bất diệt của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Trong giờ phút tiễn biệt, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Trị xin nguyện mãi mãi khắc ghi công ơn to lớn này, nỗ lực xây dựng Quảng Trị và đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, văn minh, xứng đáng với sự hy sinh cao cả của các Anh, các Chị. Vĩnh biệt các Anh, các Chị – những bông hoa bất tử của Trường Sơn huyền thoại! Tên tuổi, tinh thần và khát vọng của các Anh, các Chị sẽ sống mãi trong tim mỗi người Việt Nam.
Minh Tâm
