Những ngày này, nhiều thế hệ từ lớp người cao tuổi đến trẻ trung của phường Thành Sen (thành phố Hà Tĩnh cũ) đều háo hức đón chờ Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập trường THPT Phan Đình Phùng – ngôi trường danh tiếng không chỉ ở Hà Tĩnh mà lan tỏa khắp khu vực của dải đất Miền Trung cũng như trên cả nước (1945 – 2025). Đây là ngôi trường cấp 3 đầu tiên của tỉnh Hà Tĩnh, cũng là ngôi trường mà hầu hết người dân sống ở phường Thành Sen đều được học tập và rèn luyện.
Diện mạo mới hiện đại và văn minh của trường THPT Phan Đình Phùng ở trung tâm phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh. Trường đang gấp rút hoàn thiện để đón chào đại lễ kỷ niệm 80 năm xây dựng và phát triển với nhiều thành tích đáng tự hào.
Kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hoà, thì tại Hà Tĩnh, ngôi trường cấp 3 Phan Đình Phùng cũng được ra đời. Trường Phan Đình Phùng nhiều năm liền là trường học của khu vực từ tỉnh Thanh Hoá đến Quảng Trị. Trải qua tròn 80 năm xây dựng và phát triển, trường đã đào tạo 78 khoá học với gần 4 vạn học sinh. Trong đó, nhiều học sinh đã trở thành những cán bộ cấp cao của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, từ Trung ương đến địa phương, nhiều người là nhà khoa học đầu ngành, doanh nhân thành đạt, là sỹ quan cao cấp trong lực lượng vũ trang nhân dân.
Buổi ra mắt Ấn phẩm thơ Đường luật “Tám chục mùa hoa” vào ngày 19/7 tại Phường Thành Sen – Hà Tĩnh.
Nhằm mục đích chào mừng ngày Lễ lớn nhân Kỷ niệm 80 năm thành lập, dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 11/2025. Trường THPT Phan Đình Phùng đã tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, nhằm tuyên truyền, giáo dục, nâng cao hiểu biết, nhận thức về lịch sử, truyền thống 80 năm xây dựng và phát triển của nhà trường. Đây cũng là dịp để khẳng định công lao của các thế hệ thầy cô giáo trong công tác quản lý, lãnh đạo, giảng dạy và rèn dũa học sinh.
Một trong những hoạt động văn hóa tiêu biểu, đó là sự ra mắt ấn phẩm thơ Đường luật mang tên “Tám chục mùa hoa” vào ngày 19/7 vừa qua. Đây là một sự kiện giàu ý nghĩa, kết tinh từ tâm huyết, tài năng và tình yêu với mái trường của các cựu giáo chức, cựu học sinh nhân lễ Kỷ niệm 80 năm thành lập trường. Tuyển tập gồm 80 bài thơ Đường luật bởi sự góp mặt của 52 tác giả là những cựu giáo viên, cựu học sinh của nhà trường từ trước đến nay.
Tại buổi ra mắt, nhà giáo Nguyễn Nam Thắng, hiệu trưởng trường THPT Phan Đình Phùng chia sẻ: “Tám chục mùa hoa vừa là cái tên gợi lên nét thời gian chầm chậm, vừa vang lên dư âm của ký ức, như một bản hòa tấu dịu dàng về mái trường xưa, nơi in dấu những mùa hoa nở, hoa của tuổi học trò, hoa của lòng tri ân và hoa của tình bạn chân thành. Bằng thể thơ cổ kính, trang nhã, từng câu, từng chữ chứa đựng một cảm xúc cô đọng, chân thành và sâu lắng. Giữa những khuôn vàng thước ngọc, người đọc không thấy sự gò bó khô cứng, mà chỉ cảm nhận được một dòng chảy thiết tha của tình yêu thương, hoài niệm và lòng biết ơn”.
Ban biên tập ấn phẩm “Tám chục mùa hoa” cùng BGH trường THPT Phan Đình Phùng trong buổi ra mắt ấn phẩm, một trong các hoạt động nhằm chào mừng lễ kỷ niệm 80 năm thành lập trường.
Tuyển tập “Tám chục mùa hoa” khởi nguồn từ ý tưởng của các cựu giáo viên trường, ban biên tập gồm các cựu giáo chức Trần Quốc Chỉnh, Bùi Ngọc Hà, Trần Văn Trung, trong quá trình sáng tác và thu thập, các thầy cô luôn nhận được sự đồng tình và ủng hộ của những người trong giới chuyên môn. Nói về ấn phẩm này, Nhà phê bình văn học Song Vũ Hoàng Phương cho biết: “Nhận được bản thảo tập thơ Đường luật có tiêu đề “Tám chục mùa hoa” do thầy giáo Trần Văn Trung chuyển đến, điều đầu tiên tôi nghĩ đến, thì đây là tập thơ Đường luật của các cựu giáo chức, cựu học sinh trường cấp 3 Phan Đình Phùng, Hà Tĩnh. Họ đã lấy thơ làm lẵng hoa dâng lên ngày đại lễ kỷ niệm 80 năm ngày thành lập trường, điều này thật sự có ý nghĩa không chỉ đối với nhà trường mà còn với các thế hệ giáo viên học sinh từ trước đến nay”.
Trải qua 80 năm hình thành và phát triển, băng qua hai cuộc chiến tranh lớn của đất nước, ngôi trường mang tên “Đình nguyên Tiến sĩ Phan Đình Phùng” – Nhà lãnh đạo xuất sắc của phong trào Cần Vương, nhiều lần phải sơ tán lên vùng núi cao để tránh bom đạn. Thế nhưng trải qua một thời kỳ dài, trường luôn chắt lọc và chọn lựa để có được những hiệu trưởng, tập thể giáo viên và các em học sinh xuất sắc nhất. Bởi vậy, giai đoạn đổi mới và phát triển của đất nước, trường Phan Đình Phùng đã tuyển chọn và tách ra hai lớp học sinh giỏi, góp phần tạo lập nên trường THPT Năng khiếu Hà Tĩnh, tiền thân của Trường THPT Chuyên Hà Tĩnh bây giờ.
Nhà báo, Nhà thơ Ngô Thanh Hải – Phó Giám đốc Trung tâm Hội Thư pháp Việt Nam; Chánh văn phòng Viện Minh Triết Việt Nam viết thư pháp tặng nhà trường.
Sau nhiều năm dạy và học, ngôi trường cũ kỹ hiện đã được tôn tạo và xây mới, với sự nỗ lực của BGH nhà trường cùng đơn vị thi công, dự kiến ngôi trường với dáng dấp hiện đại sẽ được hoàn thành và sử dụng ngay trong đầu năm học mới 2025. Hiện nay, trường Phan Đình Phùng được dẫn dắt bởi thầy hiệu trưởng Nguyễn Nam Thắng, một giáo chức trẻ sinh năm 1978 nhưng đã có nhiều thành tích và đầy tâm huyết với trường. Không chỉ xuất sắc trong công tác chuyên môn và quản lý, thầy còn quan tâm đến các hoạt động ngoại khoá, những phong trào mang tính lịch sử và văn hoá nghệ thuật liên quan đến bản sắc và “thương hiệu của trường Phan”.
Trao đổi với phóng viên Văn hiến Việt Nam, thầy Thắng không dấu được sự tự hào khi các thế hệ giáo chức đã biên tập thành công ấn phẩm thơ Đường luật nói về trường. Thầy cho biết: “Bản thân tôi rất lấy làm vinh dự, khi đọc kỹ những bài thơ được trau chuốt tỉ mỉ, mỗi bài thơ là một dấu lặng nhỏ, nhưng hợp lại thành một bản giao hưởng lớn, ngân vang giữa lòng người. Ở đây người đọc không chỉ tìm thấy những trang thơ đẹp, mà còn cảm nhận được hơi thở của một thế hệ lặng lẽ, kiên cường, và đầy yêu thương, là một món quà tinh thần quý giá, nhắc ta sống chậm lại để lắng nghe tiếng nói của trái tim, của ký ức, của lòng tri ân”.
Tập thể giáo chức và cựu học sinh “trường Phan”, tác giả của 80 bài thơ viết về trường THPT Phan Đình Phùng – Hà Tĩnh.
Trong dịp đại lễ kỷ niệm này, ấn phẩm “Tám chục mùa hoa” sẽ được nhà trường trưng bày cho các thế hệ về thăm trường được đọc và chiêm ngưỡng. Như để mọi người hiểu rõ về lịch sử nhà trường qua tập thơ, thầy Thắng chia sẻ cảm nhận của mình: “Đây là một tập thơ đậm chất hồi ức, như một cuốn phim quay chậm đưa người đọc trở về với những miền ký ức dịu dàng, sâu lắng. Qua từng trang viết, ta cảm nhận rõ hành trình gian khó đi lên của mái trường, nơi tình bạn keo sơn, tình thầy trò sâu đậm, và tình quê hương chan chứa yêu thương là cội nguồn sức mạnh. Đó là những buổi ban đầu: Khoai non bẻ nửa thời gian khó/ Áo mỏng mang chung thuở kiệm cần (Trần Bá Dũng, bài Chớ phân vân). Hay: Mấy cuộc chuyển trường chân chẳng mỏi/Bao lần sơ tán bước còn nhanh (Phạm Lê Dung, bài Đất lành). Thế nhưng tập thơ vẫn lấp lánh bao câu chuyện cổ tích, nơi: Ngăn bàn cánh phượng ép từng chương (Phạm Quang Diện, Hạ về), Chở đạo dòng văn như sữa mẹ/ Đưa đường chữ nghiệp tựa lòng xây (Trần Văn Sơn, Ơn thầy). Để rồi: Dù đi mọi nẻo còn thương bạn/ Dẫu ở muôn phương vẫn nhớ thầy (Trần Quốc Hóa, Mái trường thân yêu)… Những vần thơ mộc mạc mà sâu sắc, như lời thủ thỉ từ trái tim người đi trước dành cho thế hệ sau: Tám mươi năm ấy chân không nghỉ/ Biết mấy cuộc đời dạ mãi vương/ Như nguồn nước chảy sâu khe núi/ Nuôi dưỡng tâm hồn tỏa ánh dương (Trần Quốc Chỉnh, Một mái trường). Tập thơ cũng như một lời khẳng định nhẹ nhàng mà đầy nội lực: Tám chục Xuân tươi nghĩa đức vàng/ Đình Phùng tiếng đẹp mãi ngân vang (Đỗ Quang Bính, Trường Phan Đình Phùng tám mươi xuân)”.
Thầy Nguyễn Nam Thắng, hiệu trưởng nhà trường phát biểu cảm nhận của mình về tập thơ Đường luật “Tám chục mùa hoa”. Đồng thời cảm ơn sự quan tâm và ghi nhận đóng góp của tập thể giáo chức và cựu học sinh “trường Phan”.
Tính đến nay, sau 80 năm xây dựng và phát triển, trường THPT Phan Đình Phùng Hà Tĩnh đang thực hiện tốt sứ mệnh thiêng liêng, cao cả: Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho quê hương đất nước. Nhà trường cũng được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu thiêng liêng và cao quý, như: Huân chương lao động hạng 3 (năm 1967), Huân chương lao động hạng Nhất (1995, 2005), Cờ thi đua của Chính phủ, Bằng khen của các bộ, ban, ngành từ Trung ương đến địa phương… Gần đây nhất, trong năm học 2022 – 2023, nhà trường vinh dự được Chính phủ trao tặng Cờ thi đua xuất sắc. Với thành tích kể trên, các thế hệ thầy trò “trường Phan” luôn đỗi tự hào về truyền thống vẻ vang của trường. Nhằm phát huy tinh thần đó, BGH nhà trường luôn đề cao tinh thần hiếu học của các em học sinh, sự nỗ lực vươn lên của các cán bộ giáo viên nhằm xây dựng trường Phan Đình Phùng ngày càng vững mạnh hơn nữa, đứng đầu về chất lượng giáo dục toàn diện bậc THPT của tỉnh, luôn xứng tầm là ngôi trường danh tiếng trên đất học Hồng Lam.
Trần Hoàng (Phóng viên Văn hiến Việt Nam tại Miền trung – Tây nguyên)
