19, là năm sinh nhật của tôi khi cùng đơn vị tham gia chiến dịch giải phóng Quảng Trị xuân hè 1972 với cương vị ban đầu là trợ lý chính trị tiểu đoàn do lúc đó vết thương vẫn chưa lành, cánh tay phải còn thõng thuột, chưa thể cử động. 50 là số năm tròn thành lễ kỷ niệm “ 50 năm giải phóng tỉnh Quảng Trị cùng sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ thành cổ Quảng Trị và 50 năm Quảng Trị xây dựng và phát triển” mà tôi với tư cách là khách mời.
19, là năm sinh nhật của tôi khi cùng đơn vị tham gia chiến dịch giải phóng Quảng Trị xuân hè 1972 với cương vị ban đầu là trợ lý chính trị tiểu đoàn do lúc đó vết thương vẫn chưa lành, cánh tay phải còn thõng thuột, chưa thể cử động. Đến đầu tháng 5, đại đội cũ của tôi khi đánh sâu vào Phong Chương, Phong Điền, Thừa Thiên bị thương vong gần hết, tôi được điều về làm chính trị viên phó thay đồng chí chính trị viên đại đội vừa hy sinh, rồi nhận thêm anh em tình nguyện từ các đại đội bạn sang , cùng hơn chục tay súng còn lại tiếp tục bước vào giai đoạn 2 chiến dịch khốc liệt với cái chết đến từng phút, từng ngày.
50 là số năm tròn thành lễ kỷ niệm “ 50 năm giải phóng tỉnh Quảng Trị cùng sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ thành cổ Quảng Trị và 50 năm Quảng Trị xây dựng và phát triển” mà tôi với tư cách là khách mời.
Giữa rực rỡ cờ hoa của một Quảng Trị sau chiến tranh đang ngày ngày vươn lên, đổi mới, trong tôi vẫn vẹn nguyên cái cảm giác ngày nào trong trận chiến 50 năm trước, những người lính như tôi lúc đó, không bao giờ nghĩ mình có thể còn sống, để có thể tự do đi giữa cuộc đất từng là nơi chiến địa khốc liệt. Nơi đó hàng ngàn đồng đội trung đoàn tôi đã lần lượt nằm lại trên dặm dài từ năm 1968 đến 1972 như những câu thắt lòng tạc vào tâm thức của tôi:
Tin thắng trận nhận khi vừa chạm đích
Tột bậc niềm vui bỗng chốc vỡ òa
Chợt ngoảnh lại nơi đồng đội tôi nằm lại
Chạnh lòng nước mắt gửi rừng xa
Cứ hẹn bạn sau ngày giải phóng
Sẽ vào đưa đồng đội về quê
Dằn dỗi chiến tranh, giãi dầu dâu bể
Mãi chưa đưa hết bạn tôi về
Vẫn biết bạn hóa mình vào sóng nước
Ngàn sau đất mãi ủ ấm mình
Xin được thắp hương lòng trong ngày hội lớn
Giữa cờ hoa như có bạn hồi sinh
Vâng, trong mạch cảm đó, tôi lặng lẽ rời ghế đại biểu, lùi về phía sau, nhìn về góc mở không gian sự kiện để ghi lại những khoảnh khắc lễ hội. Để rồi với tâm nguyện “sống thay đồng đội đã hy sinh” tiếp tục đi về những nghĩa trang, lặng lẽ thắp hương, thủ thỉ với những đồng đội đã hóa mình vào đất, vào nước.
Lê Bá Dương/ Văn hiến Việt Nam
Quảng Trị 4/1972 – Quảng Trị 2022